تفاوت خانه هوشمند و خانه معمولی شبیه به تفاوت گوشی‌های قدیمی به گوشی‌های اسمارت است! با هوشمند سازی، رؤیای زندگی در سرزمین دیزنی به حقیقت پیوسته است. اگر می‌خواهید به این سرزمین شگفت انگیز پا بگذارید، در ادامه با مزایای هوشمند سازی در خانه و شهرمان آشنا شوید.
همانطور که از اسم هوشمند سازی مشخص است، گویا قرار است که همه اشیاء به هوش باشند و وظایفشان را بدانند! برای توصیف مزایای هوشمند سازی بگذارید از خانه هوشمند شروع کنیم. از یک خانه هوشمند توقع می‌‌رود که متوجه شود شما تا ده دقیقه دیگر به خانه می‌رسید و حسابی روز سختی را گذرانده‌اید. سردتان هست و تازه از صبح تاحالا هم غذای گرم نخورده‌اید!
مطلع کردن خانه هوشمند از این شرایط فقط با لمس یک دکمه بر روی گوشی هوشمند انجام شدنی است، یا که نه خانه هوشمند شما خیلی خوب عادات شما را آموزش دیده‌است. می‌داند که شما همیشه چه ساعتی به خانه می‌رسید، چه دمایی مطلوب‌تان است و برنامه موردعلاقه‌اتان کی پخش می‌شود!
بنابراین ترموستات هوشمند خانه را پیش از حضور شما گرم می‌کند، اجاق گاز هوشمند مخلفاتی که در قابلمه گذاشته‌اید را به آرامی میپذد و قهوه ساز هوشمند هم قهوه را آماده می‌کند! البته این تمام چیزی نیست که هوشمند سازی در اختیار شما قرار می‌دهد. با هوشمند سازی امنیت خانه‌ی شما، رفت و آمد سالمندتان و رفتارهای کودک خردسال‌تان نیز کاملا تحت نظارت‌تان است.
منظور از هوشمند سازی یعنی مجهز کرد اشیاء به حسگرهای الکترونیکی برای جمع اوری داده‌ها برای مدیریت کارآمد دارایی‌ها، منابع و خدمات مختلف است. این داده‌ها برای بهبود عملیات در سراسر منطقه حالا کوچک به اندازه خانه یا یک ساختمان یا به بزرگی مدرسه و بیمارستان یا که به بزرگی یک شهر باشد!
در شهر هوشمند داده‌های جمع آوری شده از شهروندان، دستگاه‌ها، ساختمان‌ها و دارایی‌ها برای نظارت و مدیریت سیستم‌های مختلف مثل سیستم ترافیک و حمل و نقل، نیروگاه‌ها، تأسیسات، شبکه‌های آبرسانی، زباله‌ها، تحقیقات جنایی و کاراگاهی، سیستم‌های اطلاعاتی، بیمارستان، مدارس، کتابخانه‌ها پردازش و تجزیه و تحلیل می‌شوند.
خانه هوشمند به زندگی روزمره شما راحتی و امنیت می‌بخشد و در زمان، پول و انرژی به طرز قابل توجهی صرفه‌جویی می‌کند. یک خانه هوشمند فراتر از یک ترفند فناورانه است. آیا می‌خواهید دمای محیط زندگی خود را با دقت بیشتری کنترل کنید؟ ترموستات هوشمند عملکردی عالی دارد. آیا به دنبال یک سیستم امنیتی و نظارت هوشمند هستید؟ دستگیره و قفل هوشمند با دوربین‌های مداربسته هوشمند مجهز به هوش مصنوعی بهتر از یک دربان تمام وقت برایتان کار می‌کند.
اصطلاح BMS که این روزها خیلی بر سر زبان‌ها افتاده است، مخفف سیستم مدیریت ساختمان (Building Management System) یا سیستم اتوماسیون ساختمان است که در واقع به مجموعه تجهیزات و روش‌هایی که موجب مانیتورینگ تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی ساختمان مانند سیستم تهویه، سیستم روشنایی و امنیتی و امثالهم است، گفته می‌شود.
از مزایای مهم سیستم مدیریت ساختمان صرفه‌جویی در زمان، کاهش مصرف انرژی است. در سیستم BMS در واقع هر آنچه که به آسایش و رفاه ساکنین ختم می‌شود را در نظر دارد. مثلا جداسازی میزان مصرف انرژی در بخش‌های مختلف، امکان مانیتورینگ بخش‌های مجزا ساختمان و کنترل از راه دور، افزایش ایمنی ساختمان مخصوصا در شرایط بحرانی، جلوگیری از وقوع خرابی‌های غیر منتظره و در نهایت جلوگیری از کاهش تولید و انتشار آلاینده‌های زیست محیطی.
شهرهای هوشمند مطابق روش‌هایی که دولت تعیین می‌کند، از فناوری برای نحوه نظارت، تجزیه و تحلیل، برنامه‌ریزی و اداره شهر استفاده می‌کنند. هوشمند سازی با اتصال دستگاه‌های فیزیکی مختلف به شبکه اینترنت اشیاء (IoT) به منظور بهینه سازی کارایی عملیات و خدمات شهری و اتصال به شهروندان یکپارچه‌سازی می‌شود. با هوشمند سازی شهر مسئولان می‌توانند به طور مستقیم با زیرساخت‌های اجتماعی و شهری تعامل داشته باشند و آنچه در شهر اتفاق می‌افتد و چگونگی تحول آن پی ببرند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات برای افزایش کیفیت، عملکرد و تعامل خدمات شهری، کاهش هزینه‌ها و مصرف منابع و افزایش تماس بین شهروندان و دولت استفاده می‌شود. بنابراین یک شهر هوشمند ممکن است آمادگی بیشتری برای پاسخگویی به چالش‌ها را داشته باشد.
مدرسه مهم‌ترین مرکز برای داشتن پرورش خلاقیت‌های نوین، برای تعامل شهروندان هوشمند نیاز به هوشمند سازی دارد. علاوه بر آن، هوشمند سازی کلاس درس به دانش‌آموزان تجربه یادگیری باکیفیتی را با کمک فناوری ارائه می‌دهد. جان گرفتن کلاس‌های آنلاین در پی بیماری‌های واگیردارد، نیاز مبرم هوشمند سازی مدارس و مراکز آموزشی را نشان داد.
کلاس هوشمند با ابزارهای فنی از جمله لپ‌تاپ/کامپیوتر، دسترسی به اینترنت، پروژکتورها، صفحه نمایش‌های هوشمند، بلندگوها، میکروفون‌ها و سایر تجهیزات سمعی و بصری، به روشی لذت‌بخش و هیجان‌انگیز به یادگیری می‌پردازد. از مزایای هوشمند سازی مدارس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
در کلاس‌های درس هوشمند، اطلاعات را می‌توان بر روی تخته‌های سفید تعاملی نوشت، عکس‌ها، نقشه‌ها، نمودارها و فیلم‌های متحرک را نمایش داد. با چنین تجهیزاتی دیگر خبری از کاغذ بازی نیست و بدون درگیر کردن محیط زیست، می‌توان از یادگیری لذت برد.
یک بیمارستان دیجیتال باید شامل یک زیر ساخت هوشمند به همراه محیط بالینی هوشمند باشد و یک شاهراه ارتباطی بین سیستم‌های تسهیلات (سیستم تهویه، سیستم برق و فناوری اطلاعات) و سیستم‌های برنامه‌ریزی و مدیریت بیمارستان مانند پذیرش، ترخیص و انتقال بیمار داشته باشد.
هنگامیکه بیمارستان به یک سیستم ارتباطی یکپارچه مجهز است که خیلی فراتر از بیمارستان‌های سنتی است. در واقع سیستم BMS فقط نیمی از این پروژه را تأمین می‌کند.
با زیر ساخت دیجیتال و هوشمند با اتصال شبکه‌ای خیلی راحت می‌توان از سوابق پزشکی و تصویربرداری‌های دیجیتالی بیماران استفاده کرد. داروخانه هوشمند و رباتیک بخش مهمی از بیمارستان هوشمند است که با خواندن بارکد روی نسخه‌ها، داروهای تجویز شده را سریعا در اختیار بیماران قرار می‌دهد.
با تغییرات شدید آب و هوا و کاهش منابع طبیعی، باید به فکر راه حلی برای تأمین منابع غذایی بود. که خوشبختانه با هوشمند سازی گلخانه‌ها تغییر شگرفی در صنعت کشاورزی ایجاد شد که حتی کشاورزان حرفه‌ای را نیز شگفت زده کرده است!
از مزایای مهم کشاورزی هوشمند، تولید گلخانه‌های هوشمند در سطح وسیع است که تولیدات کشاورزی گلخانه‌ای را با کمترین مصرف انرژی و هزینه، به بالاترین سوددهی رسانده است.
مجهز کردن گلخانه‌ها به سنسورهای پیشرفته باعث شده است که وضعیت گیاهان دائما گزارش شود. تحت این شرایط، خیلی زود می‌توان گیاهان بیمار را شناسایی کرده و از انتشار آفات جلوگیری کرد.
بدون هزینه برای نیروی انسانی، فقط بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، آب و خاک و میزان نور، مطابق گیاه مورد نظر تنظیم می‌شود، بنابراین با کوددهی آزمایشی و یا مصرف بی‌رویه‌ی آب از هزینه‌های اضافه و بی‌مورد جلوگیری می‌شود.
استفاده از سنسورهای تشخیص PH خاک، سیستم آبیاری هوشمند، سیستم گرمایش و سمپاشی هوشمند از دیگر مواردی است که فعالیت گلخانه هوشمند را با کمترین کمک از نیروی انسانی، بصورت تمام وقت و بدون خستگی بر عهده می‌گیرد. هوشمند سازی گلخانه با ایجاد پلتفرم هوشمند با قابلیت یادگیری بالا، رشد و نگهداری از گیاهان را با نظارت بالایی انجام می‌دهند.
هوشمند سازی کارخانه‌ها آنقدر مورد اهمیت قرار گرفته است که از آن به عنوان تحول فناوری و انقلاب صنعتی چهارم (Industry 4.0) یاد می‌شود. سه انقلاب صنعتی پیش از آن هر یک با ظهور فناوری جدیدی مثل موتوربخار، خط مونتاژ و قدرت رایانه متحول شده‌اند.
استفاده از دستگاه‌های دیجیتالی و اتوماسیون هوشمند به لطف اینترنت اشیاء یک سیستم ارتباطی منسجم و یکپارچه را می‌سازند که تبادل دقیق داده‌ها را بین افراد و ماشین‌ها بسیار آسان می‌سازد. نتیجه‌ی هوشمند سازی کارخانه سرعت عمل بالا در تولید باکیفیت با سودهی حداکثری است. به عنوان مثال با گزارش دقیق سنسورها، پیش از آنکه خط تولید بخاطر شُل شدن پیچ دستگاهی از کار بیافتد، شناسایی شده و رفع می‌شود. از همه مهم‌تر مشکلاتی که بخاطر خستگی و سرشلوغی‌های نیروی انسانی به خسارت‌های جبران‌ناپذیری منجر می‌شدند، با کمک دستگاه‌های هوشمند به حداقل می‌رسند.
فرودگاه هوشمند باید از دو جهت هوشمند سازی یکپارچه داشته باشد: اول محیط فرودگاه و دوم سیستم نرم‌افزاری قدرتمند برای چک این کردن و برنامه‌های رفت و آمد مسافران.
مثلا از آنجاییکه محیط فرودگاه هر روزه پذیرای افراد زیادی است باید سیستم تهویه قدرتمندی داشته باشد که با کمترین مصرف انرژی، دمای مطلوبی برای مسافران بسازد.
مورد دیگر سیستم روشنایی هوشمند است که باید با کمترین مصرف انرژی، روشنایی خوبی داشته باشند. معمولا تنظیم شدت نور و ترکیب رنگ‌های مختلف توسط لامپ‌های هوشمند و سنسوردار انجام می‌شود.
سیستم امنیتی هوشمند در فرودگاه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ نصب دوربین‌های امنیتی با قابلیت تشخیص چهره اتوماتیک، گیت‌های هوشمند این روش را به عهده می‌گیرند.
هوشمند سازی دامداری، بله درست متوجه شدید! با اتصال حسگرها و تگ‌های RF به دام‌ها، خیلی آسان‌تر از آنچه فکرش را بکنید، می‌توان دام‌ها را تحت کنترل قرار داد.
در هوشمند سازی دامداری (Smart Livestock Farming) اطلاعات دقیق را 24 ساعته جمع‌آوری می‌کنند. تشخیص سریع بیماری دام، میزان شیردهی تک تک دام‌ها، میزان نشخوار دام که تأثیر زیادی در شیردهی دارد، زمان دقیق و مناسب تلقیح را برعهده می‌گیرد.
از مزایای هوشمند سازی دامداری، ایجاد شرایط رفاهی مناسب برای حیوانات و حداقل تخریب محیط زیست است. تضمین سلامت دام با گزارش‌های دقیق از زمان استراحت و زمان خوردن و آشامیدن آن قابل تشخیص است.
سنسورهای هوشمند بمحض دریافت سیگنال‌هایی از رفتارهای نامناسب دام، سریع به کاربر هشدار می‌دهند، تحتی این شرایط خیلی زود می‌توان درصدد رفع مشکل برآمد.
از دیگر مزایای هوشمند سازی دامداری، ایجاد شرایط مطلوب در فضای نگهداری دام است. میزان رطوبت، گازها، سطح روشنایی و شناسایی آفات با استفاده از دوربین‌های هوشمند سه بعدی و سنسورها پیشرفته قابل تشخیص است.
با کنترل سرما و گرما و دیگر عوامل آرامش دام برای شیردهی بیشتر قابل تضمین است. از دیگر نکات عالی در دامداری هوشمند، استفاده از پلاک‌های RFID است که قابلیت کنترل از راه دور و ردیابی دام را حتی در زمانیکه در فضای باز هستند، امکان‌پذیر می‌کند.
شرکت‌های هوشمند مرکز نوآوری و خلاقیت هستند. آن‌ها بجای اینکه وقت خود را صرف هماهنگ کردن با سایر کارمندان مجموعه کنند، داده‌ها و اطلاعات را با سرعت بالا تبادل می‌کنند.
در هوشمند سازی ساختمان اداری سنسورها و سیستم‌های خودکار نقش مهمی دارند، مدیران شرکت می‌توانند اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل کنند و برای رسیدن به نتیجه‌ی بهتر از آن‌ها استفاده کنند.
اکسس کنترل هوشمند یکی از دستگاه‌های پرکاربرد در مدیریت رفت و آمد و حضور و غیاب کارمندان است. یکی از ویژگی‌های جالب توجه دفتر کار هوشمند، استفاده از ابزارهای هوشمد دفتری مثل نرم افزار ویدئو کنفرانس و ابزارهای سخت افزاری، نرم‌افزار اتاق جلسات و رزرو میز و همینطور ابزارهای تحلیل‌گری دفتر کار است.
اداره هوشمند گزینه‌های زیادی برای پردازش، نظارت و مدیریت داده‌ها در یک ساختمان دارد. از این اطلاعات برای تهیه الگوها و برنامه‌های استراتژیک استفاده کرد که موجب تعامل و ارتباط در محیط کار را بهبود می‌بخشد.
سیستم دفتر کار هوشمند ردیابی و مدیریت کارمندان و برنامه‌ی دفتر کار را بدون اتلاف زیاد وقت، آسان می‌سازد. از اطلاعات به دست آمده برای تحلیل، اندازه گیری و بهبود عملکرد پرسنل و عملکرد ساختمان برای مقورن به‌صرفه بودن هزینه‌ها استفاده کرد.
یکی دیگر از اتفاقات جالب و پرکاربرد در کلان‌شهرها ایجاد پارکینگ‌های هوشمند است. رشد جمعیت شهری ایجاد پارکینگ هوشمند بسیار حائز اهمیت است. از مزایای هوشمندسازی پارکینگ می‌توان به ایمنی بخشی خودروها، کاهش توقف در زمان ورود و خروج، کاهش تعداد نیروی انسانی، پرداخت هزینه‌ها بصورت کاملا مکانیزه، کاهش مصرف سوخت (برای دنبال گشتن جای پارک) و خیلی از موارد دیگر اشاره کرد. نحوه هوشمند سازی پارکینگ تعامل تجهیزات است که توسط سیستم مدیریتی دقیق بنام PMS معروف است و همینطور سیستم راهنمای پارک PGS انجام می‌شود.
کاهش مصرف انرژی، با تعبیه شدن سیستم روشنایی و سیستم گرمایشی هوشمند تا حد قابل توجهی انجام می‌شود. هتل هوشمند فرصت‌های عالی برای شخصی سازی ارائه می‌دهد. مثلا تلویزیون‌ها طوری تنظیم می‌شوند که مهمان‌ها را با نام شخصی بشناسند و با یک کنترل مرکزی برای تنظیم شرایط داخل اتاق استفاده کند.
با سسیتم ارائه شده در هتل هوشمند دسترسی آسان به اطلاعات است. در صنعت هتل‌داری نقشه‌های دیواری را به اینترنت متصل کرده‌اند و به مهمان‌ها این امکان را می‌دهد و اطلاعات و دیدگاه‌های مختلف در مورد رستوران‌ها و جاذبه‌های گردشگری را پیدا کنند.
