هیدروپونیک روشی عالی برای پرورش گیاهان در منزل است که سرگرمکننده و جذاب ولی همراه با برخی چالشهاست. در این روش گیاهان در بستری عاری از خاک پرورش داده میشوند. در صورت استفاده از این روش، لازم است که چالشهای آن را بشناسیم و یاد بگیریم که چگونه از آنها پیشگیری کرده یا آنها را رفع کنیم. پرورش گیاهان به روش هیدروپونیک، نسبت به روش کشت گیاه در خاک، نیازمند مهارتهای بسیاری است. برای آشنایی با جزییات آن میتوانیم از کتابها، مقالات یا ویدیوهای موجود استفاده کنیم. برای تکمیل آموزش، میتوانیم از اشتباهات افرادی که این مسیر را طی کردهاند به خوبی استفاده کنیم. در این مطلب به برخی از چالشهایی که به هنگام استفاده از این روش ممکن است با آن روبه رو شویم اشاره شده است.
1- نشتی سیستم هیدروپونیک
نشتی در چنین سیستمهایی ممکن است به دلایل مختلف و در هر یک از اتصالات یا شیرها رخ دهد. این اتفاق ممکن است در اثر مسدود شدن سیستم، در اثر جمع شدن تودهای از ریشهها رخ دهد. در صورت ساخت سیستم با مخزنی که نمیتواند تمام محلولهای غذایی را در سیستم نگه دارد، ممکن است نشت رخ دهد. در چنین شرایطی ممکن است قطع برق یا خراب شدن پمپ منجر به سرریز شدن سیستم شما شود.
راه حل:
برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، قبل از کشت هر چیزی سیستم خود را آزمایش کنید. شیرها را محکم کنید و مطمئن شوید که همه اتصالات محکم و ایمن هستند. برای جلوگیری از مشکلاتی مانند رشد بیش از حد ریشه یا مسدود شدن مجراهای خروجی، به صورت منظم سیستم خود را بررسی کنید. مخزنی را انتخاب کنید که بتواند به راحتی کل محلول مغذی را در سیستم نگه دارد نه فقط مقداری که در هنگام استفاده از سیستم در آن موجود است. اگر سیستم هیدروپونیک شما داخلی (خانگی) است، بهتر است آن را بر روی یک سطح ضد آب قرار دهید یا اگر سیستم شما کوچک است میتوانید آن را بر روی یک سینی قطرهای قرار دهید. این ایده برای گرفتن نشتیها مناسب است و همچنین از به هم ریختگی و بینظمی جلوگیری میکند.
2- استفاده از لامپهای ارزان قیمت، نامناسب یا ناکافی
بدون نوردهی کافی و مناسب، بازدهی و کارایی یک سیستم هیدروپونیک ناامیدکننده خواهد بود. استفاده از لامپهای ارزان قیمت یا انواع نامناسب اشتباهی است که منجر به بازدهی بسیار پایین میوه یا گیاه ما خواهد شد.
راه حل:
مناسبترین لامپها برای این سیستمها، لامپهای LED و لامپهای فلورسنت T5 هستند. استفاده از این لامپها آسان است و برای بیشتر کاربران این نوع کشت مناسب است. اگر به دنبال خرید لامپهای LED هستید، به سراغ ارزانترین آنها نروید بلکه ابتدا جست و جو و تحقیق کنید ولامپهایی را انتخاب کنید که نور کافی و طول موج درست را در اختیار شما بگذارند. قانونی خوب برای این منظور وجود دارد که میتوانید با استفاده از آن میزان توان مورد نیاز برای نوردهی محیط کشت خود استفاده کنید. با ضرب کردن مساحت محیط کشت (فوت مربع) در 64 این میزان به دست خواهد آمد. به عنوان مثال برای یک محیط کشت با ابعاد 4 در 6 فوت، میزان توان مورد نیاز برای لامپهای مورد استفاده، با ضرب کردن 24 فوت مربع در عدد 64، معادل 1560 وات خواهد بود.
3- استفاده از کودهای نامناسب
زمانی که گیاهان را در خاک پرورش میدهید، از آنجا که بسیاری از ریزمغذیهای مورد نیاز گیاه به مقدار کافی در خاک موجود هستند، کودهایی که برای این منظور طراحی و تهیه میشوند، نیازی نیست که برخی از ریزمغذیهای مورد نیاز گیاه را در خود داشته باشند. ولی در کشت هیدروپونیک شما به کودهای ویژه آن نیاز دارید.
راه حل:
برای کوددهی گیاهان خود در این روش، از کودهای ویژه هیدروپونیک استفاده کنید. میتوانید کودهای هیدروپونیک خودتان را تهیه کنید ولی خرید یک محلول دو یا سه قسمتی بسیار راحتتر است. میتوان با مخلوط کردن آنها محلولهای مغذی مورد نیاز برای گیاهان مختلف و فازهای متفاوت رشد را تهیه کرد.
4- پاکسازی و نظافت نامنظم سیستم
اگر سیستم هیدروپونیک شما و محیط اطراف آن نامنظم باشد، احتمال گسترش بیماری یا انگلها در سیستم شما زیاد خواهد بود. بخشی از فرایند نظافت سیستم، جلوگیری از استقرار جلبکها، بیماریها و آفات در سیستم است. برخی از افراد سیستمهایی را طراحی میکنند که به طور خاص برای تشویق رشد باکتری های مفید طراحی شده است. ولی برخی بر این باورند که برای بیشتر سیستمهای هیدروپونیک خانگی بهتر است با تمیز کردن منظم سیستم و محدوده اطراف آن، از ارگانیسمهای بیماریزا دوری کرد.
راه حل:
اطراف سیستم هیدروپونیک خود را تمیز و منظم نگه دارید. هر دو تا سه هفته یک بار سیستم خود را تخلیه کنید. محیط و ریشههای در حال رشد را بشویید. مخزن، پمپ و لولهها را تمیز کنید.