بحث پرسونا از آن دسته بحث‌هایی است که هنوز اختلاف نظرات زیادی در مورد آن وجود دارد و به همین دلیل درک آن برای افراد تازه وارد به دنیای دیجیتال مارکتینگ دشوار است. در واقع هنوز علما و فضلای این حوزه به یک طرح و نظر غالب درباره این موضوع نرسیده‌اند. من هم به عنوان یک تازه وارد درک مبهمی از پرسونا داشتم تا امروز که خوشبختانه در جلسه‌ای آموزشی آقای حمیدرضا سلیمانی تا حد خوبی این موضوع را در ذهن من تثبیت کردند.
آن طور که من فهمیدم و بخواهم در یک جمله برای شما مغز و جان اصلی پرسونا را بگویم به این صورت در می‌شود: پرسونا مشخصات یک فرد است که نماینده یکی از بخش‌های (سگمنت‌های) مشتری کسب و کار شماست. ممکن است مشتریان شما در یک دسته خلاصه بشوند و ممکن است به دو یا بیش از آن تقسیم بشوند.
برای فهم این موضوع باید کمی به عقب‌تر برگردیم. بازاریابی یا مارکتینگ تعاریف مختلفی دارد، از تعریف فیلیپ کاتلر گرفته تا تعریف انجمن بازاریابی آمریکا. اما ما که شاگرد آقای عادل طالبی هستیم، تعریف دکتر روستا را سرلوحه کار خود قرار می‌دهیم که انصافا هم فهم و استفاده از این تعریف در عمل راحت‌تر است: بازاریابی به سه بخش بازارشناسی، بازارسازی و بازارداری تقسیم می‌شود. بازار شناسی که به طور واضح می‌گوید باید قبل از ورود به بازار از آن شناخت پیدا کنیم. بازارسازی هم به طور بسیار خلاصه به معنی جذب مشتری است و بازارداری هم به طور خلاصه به معنی حفظ مشتری و سهم بازار است.
پرسونا در دل بازارشناسی است. طبیعتا یک قسمت از شناخت بازار شناخت مشتری است و ما برای فهم درست از خواسته‌ها و نیازهای مشتری، طراحی محصول یا خدمت، تولید محتوا برای مشتری و ... طبیعتا باید مخاطب خود را بشناسیم. نکته جالبی که در این قسمت وجود دارد این است که ما پرسونا را برای مشتری (costumer) می‌نویسیم نه مصرف کننده (consumer)! به این دلیل که این مشتری است که هدف ما برای فروش محصول یا خدمت است.
طبیعتا هر کسب و کار به نسبت حوزه‌ای که در آن کار می‌کند، جواب متفاوتی به سوال بالا می‌دهد و فرمول واحد و مشخصی برای نوشتن پرسونا که همه‌گیر باشد وجود ندارد. اما قسمت‌هایی در پرسونا وجود دارد که تقریبا هر نوع کسب و کاری باید آن را بدست بیاورد.
در کنار این موارد می‌توان موارد بسیار متنوعی را هم ذکر کرد. در سایت‌های مختلفی هم مانند هاب‌اسپات قالب‌های آماده برای طراحی پرسونا وجود دارد که می‌تواند کمک بسیاری به شما بکند.
در نهایت این نکته را یادآوری می‌کنم که تمام موارد گفته شده چیزهایی بود که من از پرسونا یاد گرفتم و سعی کردم به طور خلاصه اما در حد کفایت با شما به اشتراک بگذارم. بنابراین طبیعتا ممکن است شما نظرات متفاوتی داشته باشید که با گذاشتن کامنت می‌توانیم در مورد نظرات شما صحبت کنیم و از یکدیگر بیشتر یاد بگیریم.
کلاس آقای حمیدرضا سلیمانی
دوره دیجیتال مارکتینگ آقای عادل طالبی
