ماجرای نفوذ در جمهوری اسلامی شاید قدمتش بیش از تاریخ انقلاب باشد. اوّلین شاخههای جریان نفوذ با ایجاد شکاف و یا انحرافهای ایدئولوژیکی در کنار بازتولید عملکردهای متناقض در جریانهای انقلابی قبل از سال ۵۷ کار خودشان را آغاز کردند. نمونه مطرح آن ماجرای انحراف سازمان مجاهدین خلق یا کمی آنطرفتر داستان جدایی شهید رجایی و مرحوم سحابی از نهضت آزادی است.
بعد از چهل سال از استقرار انقلاب اسلامی هنوز ماجرای نفوذ تازه است. ماهی نمیگذرد که از سخنگوی دستگاه قضا، روند پرونده جاسوسی یکی از چهرههای مطرح سیاسی، مذهبی و… شنیده نشود. همچنین ماجرای عضو تیم مذاکرات، فعالان محیط زیستی و برخی افراد که حل و فصل میشود و یا ناخواسته مورد سوءاستفاده اطلاعاتی قرار گرفتهاند، از این دست پروژه هاست.
اما انتخابات اسفندماه نزدیکتر از آن است که فکرش را میکنیم. جریانات مختلف سیاسی با تمام قوا به میدان آمدهاند. اصلاحطلبان با تابلوی انتقاد به شورای نگهبان میخواهند کرسیهای حداقلی را تصاحب کنند. اصولگرایان در چند لیست مختلف به میدان میآیند. عدهای تابلوی عدالتخواهی را به دست گرفتهاند و تاکنون تمام کارکرد مجلس را به زندگی شخصی نماینده تقلیل دادهاند.
در این میان مهمترین نگرانی صاحبان خرد در این کارزار بزرگ، نفوذ است. نفوذی که گاه در پشت سر جریانات سیاسی قرار میگیرد و چون آب در تمامی حفرههای نیروهای مختلف سیاسی نفوذ میکند و به هر نحوی تلاش میکند دامن ایشان را لکه دار کند.
#مفاهمه شاید بهترین ابزار برای جلوگیری از نفوذ باشد. این مهم تلاش میکند تا جامعه به سرعت به بلوغ سیاسی برسد. جریانات سیاسی خطوط مشترک و اصلی راه را گم نکنند. در عین حفظ اختلاف نظر و مواضع، بر اصول مشترک و اساسی پافشاری کنند. مفاهمه موجب میشود خلأ های فکری عملکردی گروههای مختلف به نحوی پُرشود که دیگر آب در میان آنها نفوذ نکند.
سالها پیش با همین منطق، دو جریان سیاسی مهم کشور یعنی جامعه روحانیت مبارز و مجمع روحانیون مبارز در مدرسه مطهری جمع شدند. فارغ از همه درگیریهای سیاسی و جناحی، کنار هم نشستند و با هم گفتوگو کردند. گفتوگوی رو در رو در فضای آرام به مثابه مهمترین ابزار رسیدن به یک مفاهمه کلی، آنسالها به ایجاد یک آرامش سیاسی نسبی و همافزایی پربرکت در جامعه کمک کرد.
از اینرو بهنظر میرسد در این فضای کنونی اگرچه بزرگان سیاسی ما نمیپذیرند امّا مردم میتوانند به بهانه انتخابات و این موضوع پیشِرو، باب مفاهمه را بر خود و دیگران باز کنند. آرامش و گوش شنوا داشتن از عوامل مهم شکلگیری یک دیالوگ خوب است. اما فراموش نکنیم که مفاهمه و گفتوگو بدون پیششرط، شرط موفقیت جامعه و رسیدن به ساحل آرامش است.