کانال روزنامه فرهیختگان به نقل از سالنامه سازندگی نوشت که یکی از مشاوران سیاسی حسن روحانی از احمدینژاد خواست در سه جمله عصاره دوران ریاستجمهوریاش را تشریح کند، او به سه دستاورد اشاره کرد:
اول: هرگز به دولتمردانتان اعتماد نکنید، نهاد بوروکراسی به صورت سیستماتیک دروغگوست نه اینکه فرادستان به فرودستان دروغ میگویند بلکه برعکس، چون زیردستان به بالادستان دروغ میگویند تا موقعیت اداری خود را حفظ کنند.
دوم: دفتر رئیسجمهور باید راسا و شخصا در کوچکترین مسائل اجرایی تا کوچکترین شهر و روستا دخالت کند تا فریب نخورد.
سوم: هرگز فشارهای خارجی را دستکم نگیرید، تحریم میتواند دولتها را زمین بزند.
بنظر میرسد هر سه نکته، نکات اساسی و کلیدی در اداره امروز کشور است. متاسفانه امروز نهاد ریاست جمهوری با کانالیزه کردن رئیس جمهور که محصولی از روحیه و اراده تصمیمگیران است عملا رئیس جمهور را از عرصه مدیریتی کشور حذف کرده است. وزارتخانهها رها شدهاند و معاونان رئیس جمهور نهایتا با هماهنگی رئیس دفتر برخی اقدامات را انجام میدهند. در چنین شرایطی نقش معاون اول برجسته میشود که آن هم در این دولت تقریبا نمایشی است.
همین اتفاق باعث میشود چابکی دولت از بین برود و افراد و لابیها با ویژگی های کاذب روز به روز فربه تر میشوند. کم کم سخنان رئیس جمهور و تصمیماتش فاصلهی نجومی با واقعیت جامعه میگیرد و تصویر وی از واقعیات جامعه در بین سطور گزارشها گم میشود.
حجم زیاد کار اجرایی قطعا رئیس جمهور را در بسیاری از حوزه ها محدود به گزارش میکند. کار رئیس جمهور خواندن گزارشات و نهایتا بررسی های خرد است. از این رو دخالت دفتر رئیس جمهور در کوچکترین مسائل اجرایی اگرچه اختلال ایجاد می کند و چون چاقویی بر پیکره بروکراسی کشور وارد میشود اما برای دولتی که هیچ بازوی نظارتی بر فرآیند های بروکراتیک خودش ندارد و اگر تلاش نکند از مسائل اجرایی کشور جا میماند، امر ضروری و منطقی به نظر میرسد. ایجاد نظم در یک سیستم کاملا بینظم نهایتا به افزایش بینظمی منتج میشود. وقتی دفتر رئیس جمهور اراده می کند تا همه مسائل را منطبق بر نظم های ساختاری و اداری ظاهری حل کند، در نهایت بینظمی سیستم افزوده میشود.
توقع مردم از دولت هم در ایران با همهجای دنیا متفاوت است. سنت نامه دادن و ارتباط مستقیم برای حل مشکلات از دیرباز در فرهنگ ایرانی ما رسوخ کرده است. همین ادارات فلج خود ارباب رجوع را مجبور به دور زدن در ساختمان بروکراتیک کشور میکند.
اجمالا بنظر میرسد پیشنهادات رئیس جمهور سابق فارغ از دقت، حاکی از ضعف شدید سیستم اداری کشور است که اگر روسای جمهور توجه لازم را بکار نبندند، حتما این غول بی شاخ و دم آن ها را خواهد بلعید و زمام اداره کشور از دستشان در خواهد رفت.