گلن ام کلیمن استاد دانشکده آموزش دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی است. او تجربیات خوبی در زمینه نوآوری آموزشی دارد. چند ماه پیش در یادداشتی پیرامون آینده آموزش آنلاین نوشت که تعطیلی مدارس، مربیان را وادار به تلاش قهرمانانه کرد تا دانش آموزان خود را با تجربیات یادگیری آنلاین و ارتباط مستمر با معلمان و همکلاسی های خود فراهم کنند.
این مورد توجه ویژه ای را برای نیاز همه دانش آموزان به دسترسی در خانه به دستگاه ها و اتصال به اینترنت مورد نیاز برای یادگیری آنلاین ایجاد کرده است اما مساله مهم “عدم آمادگی” بسیاری از معلمان و اساتید برای بکارگیری آموزش آنلاین است.
از نظر آقای کلیمن این مساله موجب شده است تا بسیاری تجربه‌ی خوبی در آموزش آنلاین نداشته باشند و صرفا به عنوان یک راهکار در زمان‌های بحران به آن نگاه کنند و این نگاه بدبینانه، فرصت آموزش آنلاین را محدود و محدود تر می‌کند.
اما با یک نگاه خوش‌بینانه، سناریوهای مختلفی برای چگونگی تأثیر سریع افزایش یادگیری آنلاین در استفاده بعدی آن وجود دارد. در این حال ممکن است شاهد افزایش شناخت چگونگی یادگیری آنلاین باشیم که می تواند کیفیت آموزش دانش آموزان را افزایش داده و منجر به اجرای گسترده دوره های آنلاین با کیفیت بالا شود. سپس مدارس می توانند از آموزش آنلاین برای کمک به رفع نیازهای فاصله اجتماعی و ایجاد فرصت های یادگیری و انعطاف پذیری بیشتر برای دانش آموزان خود استفاده بیشتری کنند.
در ایران نیز سامانه‌های آموزش آنلاین که به خاطر پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی، خصوصا عادات ایرانی‌ها برای حضور فیزیکی در کنار هم همیشه در گوشه طاقچه ادارات و سازمان‌ها خاک می‌خورد، ناگهان به یک مزیت رقابتی گستره برای موسسات آموزشی و سازمان‌ها برای برگزاری جلسات آنلاین تبدیل شد.
بسیاری که پیش‌تر در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده بودند، توانستند در این بازار موفقیت چشم گیر و رضایت مشتریان را کسب کنند. انعطاف سیستم‌های آموزشی برخط و امکانات بسیار آن برای ارتباط فرصت بسیار مغتنمی برای توسعه این ابزار آموزشی است.
به عقیده آقای کلیمن حضور پررنگ آنلاین اساتید و ارتباط مداوم با دانشجویانشان ، استفاده از اشکال مختلف ارتباطی از جمله کنفرانس ویدئویی آنلاین همراه با همکاری ابزارهای رسانه های اجتماعی موجب گسترش ارتباطات شده است و این ارتباطات باعث می شود دانش آموزان درگیر و در ارتباط با معلمان و همکلاسی هایشان باشند.
رویکردهای آموزش شخصی برای دانش آموزان، ارائه مسیرهای انعطاف پذیر از طریق مطالب، روش های جایگزین برای تکمیل و ارسال کار دانش آموزان و سایر منابع و ابزارهایی برای دانش آموزان کیفیت یادگیری را افزایش می‌دهد.
اما برای این کار، معلمان همچنین به فرایندهایی برای نظارت بر پیشرفت دانش آموزان و شناسایی نیاز به پشتیبانی بیشتر دارند و این مسیر معلمان را قادر می سازد تا هر دانش آموز را به سمت موفقیت در رسیدن به اهداف یادگیری خود راهنمایی کنند.
بنظر می‌رسد در بازار آموزش کشور ما هم آن موسساتی که با پشتیبانی مستمر و ارتباط گسترده با ذی‌نفعان توانسته‌اند لذت یادگیری را افزایش دهند، امروز جایگاه بسیار خوبی را کسب کرده‌اند. برای مدیران آموزشی لذت صرفه‌جویی در هزینه‌های ضروری ناشی از حضور فیزیکی خصوصا استیجار یا تملک فضای آموزشی ـ که هزینه بالایی هم دارد ـ بسیار شیرین است.
اگر بپذیریم که آموزش آنلاین موجب کاهش شدید برخی از هزینه‌ها می‌شود، بنظر می‌رسد موسساتی که از این کاهش هزینه برای افزایش کیفیت کلاس های آموزشی خود بهره برده‌اند و رضایت مشتریان را کسب کرده‌اند، بعد از دوران کرونا نیز به این راحتی دست از آموزش آنلاین نخواهند کشید.
احتمالا در دوران پسا کرونا نیز آموزش و همچنین نظام اداری و اجتماعی همچنان از مزایای عدم حضور فیزیکی بهره خواهند برد. با این نگاه خوش‌بینانه می‌توان توقع داشت تا سازمان ها و حتی دولت و حاکمیت برای کاهش حضور فیزیکی در جامعه تلاش موثر خواهند کرد.
پیش‌نیاز این مسیر، تغییر نگرش مدیران تصمیم‌گیر است که احتمالا تاکنون و در این ایام مجبور شده‌اند علیرغم میل باطنی و مقاومت‌های درونی، به یک نحوی به این سیستم‌های آنلاین متوسل شوند که حتما منجر به شکست مقاومت درباره توسعه کیفیت سیستم های برخط آموزشی و اداری منجر خواهد شد.
لینک یادداشت در شبکه علمی ثریا (+)
