در جامعه‌ای بدون پول نقد، مردم و شرکت‌ها به دارایی‌های دیجیتالی روی می‌آورند. در حال حاضر برخی کشورها قصد دارند پرداخت‌های نقدی را کنار بگذارند و از روش‌های دیگری استفاده کنند؛ روش‌هایی که پرداخت با رمز ارزها می‌تواند یکی از آنها باشد. در ادامه به بررسی این کشورها و سیستم‌های پرداخت آنها می‌پردازیم.
چندی پیش حزب لیبرال در استرالیا لایحه‌ای را به پارلمان داد که براساس آن خریدن بیش از 10,000 دلار استرالیا (برابر با 6,750 دلار امریکا) به صورت نقدی ممنوع است. به گفته دولت این کار از فرار مالیاتی جلوگیری کرده و مردم را تشویق می‌کند به سمت دارایی‌های غیرنقدی بروند.
براساس این لایحه، تراکنش‌های برابر یا بیشتر از این مبلغ می‌بایست به وسیله‌ی چک یا سیستم پرداخت الکترونیکی انجام شود. براساس قانون مبارزه با پولشویی (AML) و قانون مبارزه با تروریسم، چنین تراکنش‌هایی می‌بایست گزارش شوند.
این قانون تازه، کریپتوکارنسی‌ها را در ردیف پرداخت‌هایی قرار داده که می‌بایست براساس قوانین مبارزه با پولشویی و تروریسم گزارش داده شوند. تقریبا همه صرافی‌های بزرگ رمز ارز در دنیا، قوانینی که دولت‌ها برای «شناخت مشتری» و «مبارزه با پولشویی» وضع کرده‌اند را رعایت می‌کنند.
وزارت مالی استرالیا از انتشار لایحه جدید برای گرفتن دیدگاه‌های مردم خبر داده و دولت استرالیا نیز قصد دارد از یکم ژانویه سال 2020 برای پرداخت‌های نقدی سقف قرار دهد. مردم استرالیا می‌توانند دیدگاه‌های خود را در این زمینه تا 12 آگوست 2019 بیان کنند.
این اقدام بی شک خبر خوبی برای بازار کریپتوکارنسی است زیرا در جامعه‌ای به دور از پول نقد، مردم و شرکت‌ها به دارایی‌های دیجیتالی روی می‌آورند. در ادامه به سه کشور دیگر می‌پردازیم که قصد دارند پرداخت‌های نقدی را کنار بگذارند و از روش‌های دیگر استفاده کنند؛ روش‌هایی که رمز ارز می‌تواند یکی از آنها باشد.
سوئد یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها در زمینه‌ی اقتصاد بدون پول نقد است. در سال‌های گذشته میزان استفاده از پول نقد در این کشور بسیار کاهش یافته، به طوری که تنها 2% از تراکنش‌ها نقدی هستند و کمتر از 20% از فروشگاه‌ها پول نقد می‌پذیرند. به گفته پژوهشگران تا سال 2023 سوئد به یک جامعه‌ی بدون پول نقد تبدیل خواهد شد. این میزان استفاده از پول، یک سوم دیگر کشورهای اروپایی است. وجود چنین رویکردی عملا دزدی از بانک‌ها، حمل و نقل همگانی و فروشگاه‌ها را از بین برده است.
رسیدن به چنین دستاوردی ناشی از تلاش مسئولان سوئد، سطح اعتماد بالا و بی‌سابقه‌ی مردم به سیستم بانکی و گسترش شبکه‌ی ملی پرداخت با موبایل در سوئد می‌باشد؛ به گونه‌ای که هم‌اکنون از هر دو سوئدی یک نفر از سامانه ملی پرداخت با موبایل استفاده می‌کند.
روی هم رفته سوئد به نخستین کشور اروپایی دارای یک سرویس پرداخت مستقل (PSP) تبدیل شده است. پیش‌تر شرکتی به نام پوینت (Point) سرویس‌هایی در زمینه ارزیابی مشتریان، پخش دستگاه‌های کارتخوان (POS) و اجرای قراردادها ارائه می‌داد. سپس یک شرکت امریکایی سازنده ادوات پرداخت به نام وِریفون (VeriFone) شرکت پوینت را خرید چرا که تصمیم داشت وارد بازار اروپا شود. هم‌اکنون وریفون به 475,000 فروشگاه سرویس می‌دهد و 42 بانک اروپایی که بیشتر آنها در اسکاندیناوی هستند با آن همکاری دارند.
به نظر می‌رسد سوئد قصد دارد زیرساخت کشوری و توریستی خود را از پول نقد خلاص کند. ولی این رویکرد تنها از سوی دولت سوئد دنبال نمی‌شود و مردم این کشور نیز با استفاده کمتر از پول نقد آن را دنبال می‌کنند. در سوئد نمی‌توانید برای استفاده از حمل و نقل عمومی پول نقد بدهید، زیرا کار کردن با پول نقد برای رانندگان دست و پاگیر است و امنیت کمتری دارد. کسب و کارهای کوچک در سوئد کاملا پرداخت‌های نقدی را کنار گذاشته‌اند. فروشگاه‌های این کشور پیوسته به دنبال PayPass، دستگاه‌های کارتخوان و تکنولوژی‌های ساخت استارت‌آپ‌های بومی می‌روند. تکنولوژی‌هایی مانند آی‌زتل (iZettle) که نوعی کارتخوان است به کمک آن می‌توان با کارت بانکی یا تلفن هوشمند پول پرداخت نمود. این گرایش برای رفتن به سمت پرداخت‌هایا غیرنقدی بالاخره در نوامبر 2018 باعث شد Riksbank بانک مرکزی سوئد خبر از راه‌اندازی آزمایشی نخستین رمز ارز سوئدی بدهد. رمز ارزی به نام کرون الکترونیکی یا ای-کرون (e-krona).
بانک مرکزی سوئد هنوز اعلام نکرده راه‌اندازی آزمایشی ای-کرون یک فاز کوتاه مدت است یا بلند مدت. گویا قرار است در حین اجرای این آزمایش کارشناسان بانک مرکزی درباره‌ی بهترین روش به کارگیری کرون الکترونیکی تصمیم بگیرند. حاصل این فرآیند ایجاد امکان دسترسی به شیوه‌‌ی تازه‌ای از پرداخت برای مردم است که دولت سوئد آن را تضمین می‌کند.
گابریل سودربرگ (Gabriel Söderberg) اقتصاددان ارشد بانک مرکزی سوئد و پروفسور دانشگاه اوپسالا (Uppsala University) درباره‌ی به کارگیری رمز ارزها به عنوان یک ابزار پرداخت دیدگاهی بسیار محتاطانه دارد. به گفته‌ی او ممکن است دولت سوئد در آینده اقدام به ایجاد رمز ارز برای خود نماید. سودربرگ می‌گوید:
به باور من، یکی از ویژگی‌های ذاتی رمز ارزها این است که هیچ دولت یا اتحادیه دولتی (مانند اتحادیه اروپا) آنها را تولید نکرده است. از این رهگذر، من فکر می‌کند برخی دولت‌ها امروز یا در آینده به فکر گسترش رمز ارزها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی پرداخت می‌افتند. اگر مقصود ما رمز ارز در مفهوم گسترده آن باشد، به احتمال بسیار زیاد در آینده دولت‌های مختلف یک فرم دیجیتالی از پول ایجاد خواهند کرد که می‌توان با آن پرداخت انجام داد
آلمان هم‌اکنون هیچ گونه محدودیتی برای استفاده از پول نقد ندارد. با این وجود در فوریه 2016 وزارت مالی آلمان پیشنهاد کرد برای تراکنش‌های نقدی سقفی به اندازه‌ی 5,000 یورو (5,600 دلار) گذاشته شود و این محدودیت افزون بر آلمان در همه‌ی اروپا به اجرا درآید. ظرف کمتر از یک روز این طرح بررسی شد و تصمیم بر آن شد که مورد اجرا قرار گیرد.
هنوز روشن نیست دولت آلمان این طرح را می‌پذیرد یا نه، به ویژه با توجه به واکنش منفی که جامعه آلمان به این پیشنهاد از خود نشان داد. آنچه که می‌توان از آن اطمینان داشت این است که یک روند بازنگری درباره‌ی جایگاه پول در آلمان و به طور کلی در اروپا به راه افتاده است. در این مورد خاص، کریپتوکارنسی به خوبی می‌تواند با رویکرد جدید تطبیق یابد و در آن نقش داشته باشد.
در فوریه 2018 وزارت مالی آلمان با امضای یک مصوبه بیت کوین را به عنوان یک ارز به رسمیت شناخت. در مصوبه‌ی وزارت مالی آلمان آمده، کریپتوکارنسی‌ها هم‌سنگ با دیگر ابزارهای قانونی برای پرداخت هستند و شرکت کنندگان در تراکنش می‌توانند از آنها به عنوان یک روش آنی و قراردادی برای پرداخت پول استفاده نمایند.
در این سند همچنین گفته شده به خریدهایی که با رمز ارز انجام می‌شوند مالیات تعلق نمی‌گیرد. در این باره به حکم دیوان اروپا در سال 2015 اشاره شده که بیت کوین را به لحاظ مالیاتی بررسی کرده و خرید کالا و خدمات با کریپتوکارنسی را معاف از مالیات بر ارزش افزوده می‌داند.
حکم صادر شده از سوی دیوان عدالت اروپا به گونه‌ای است که دولت‌های اروپایی می‌توانند دیدگاه‌های گوناگون خود را در زمینه ماهیت و قوانین رمز ارزها اعمال نمایند. به این ترتیب هر کشور اروپایی می‌تواند در این باره که بیت کوین چیست (ارز است یا دارایی) دیدگاه خود را داشته باشد.
کانادا در سیستم پرداخت خود پیشرفت چشمگیری داشته چرا که سطح بالایی از دسترسی مالی را برای مردم فراهم نموده و یک برنامه دولتی موفق را برای بهینه‌سازی سیستم پرداخت ملی اجرای کرده است. در این کشور تنها یک سیستم ملی کارت بدهی وجود دارد که اینتراک (Interac) نامیده می‌شود. کانادایی‌ها از سه شبکه بزرگ کارت اعتباری برخوردارند؛ ویزا (Visa)، مسترکارد (MasterCard) و امریکن اکسپرس (American Express). پیش‌بینی‌ها نشان داده تا سال 2030 تنها از پولی که در کانادا خرج می‌شود در چارچوب تراکنش‌های نقدی پرداخت خواهد شد.
در این میان، مقامات کانادایی هیچ عجله‌ای برای حذف کامل پول نقد از تراکنش‌ها ندارند. در اکتبر 2018 بانک مرکزی کانادا در پژوهشی به چندین مشکل برای حذف پول نقد از کشور اشاره کرد. پژوهش «آیا جامعه‌ی بدون پول نقد با مشکل روبه‌روست؟» برای نمونه می‌گوید برخی افراد سالخورده هنوز ترجیح می‌دهند به جای روش‌های پرداخت الکترونیکی از پول فیزیکی استفاده نمایند.
از سوی دیگر، دولت کانادا از مزایای حرکت در این راستا آگاه است. به گفته بانک مرکزی کانادا، حذف کامل پول نقد از جامعه مشکل سیستماتیک بزرگی ایجاد نمی‌کند ولی هنوز نگرانی‌هایی درباره‌ی اطمینان از عملیات‌ها وجود دارد.
پژوهش صورت گرفته به وسیله بانک مرکزی کانادا، سه تصمیم سیاسی را پیشنهاد می‌کند:
در جولای 2018 بانک مرکزی کانادا پژوهشی به نام «رمز ارز و سیاست پولی بانک مرکزی» انجام داد. این پژوهش نشان می‌دهد که رفاه اقتصادی می‌تواند روی رمز ارز ایجاد شده به دست بانک مرکزی تاثیر مثبت داشته باشد. در این مقاله آمده است که ایجاد یک رمز ارز بانک مرکزی (CBDC) «می‌تواند میزان مصرف کانادا را نسبت به اقتصادهایی که تنها از پول نقد استفاده می‌کنند 0.64% افزایش دهد».
حتی پیش‌تر در ماه می 2018 «گروه TMX و پرداخت کانادا» در جریان یک پژوهش تایید کرد می‌توان هرگونه دارایی و ارز را به صورت توکنی درآورد و به صورت آنی تبدیل کرد. نتایج راه‌اندازی آزمایشی یک تکنولوژی دفتر ثبت توزیع شده به نام «پروژه جَسپر» (Jasper project) که در ژوئن 2017 انجام شد نشان می‌دهد دفتر ثبت می‌تواند روش کارآمدی برای تسویه آنی و خودکار اوراق بهادار باشد.
بانک مرکزی کانادا نخستین نهادی نبود که در این کشور به فکر استفاده از بلاک چین در زمینه پرداخت‌های سنتی افتاد. در سپتامبر 2017 رویال بانک کانادا دست به آزمایش یک تکنولوژی بلاک چین زد تا به پرداخت‌های بین بانکی میان امریکا و کانادا کمک کند.
در سال 2015 ظرف شش ماه، رویال بانک توانست در مرکز تکنولوژی RBC در تورنتو سیستمی بسازد که نرم‌افزار آن برپایه هایپرلجر کنسرسیومی پیشرفته و بلاک چین بود و میان صنایع مختلف پیوند برقرار می‌کرد. این تکنولوژی پس از درآمیختن با سیستم‌های رویال بانک کانادا برای دفتر ثبت اصلی این بانک نقش «سایه» را بازی می‌کند و به این بانک امکان می‌دهد پرداخت‌های انجام شده بین کانادا و امریکا را به صورت آنی ردگیری کند.
اکنون بسیاری از مردم می‌توانند کیف پول فیزیکی خود را در خانه جا بگذارند و برای سوار شدن به تاکسی، غذا خوردن در رستوران و خرید از سوپرمارکت به کارت بانکی یا موبایل خود تکیه کنند. جامعه بدون پول نقد دیگر یک رویای یوتوپیایی نیست. تکنولوژی بلاک چین می‌تواند در روند گذار به این سبک زندگی شتاب نیرومندی ایجاد کند.
امروزه تقریبا همه متوجه شده‌اند که سیستم‌های پرداخت در حال رفتن به کدام سمت و سو هستند. همه می‌دانند پرداخت‌ها به سمت پول نقد و دارایی‌های فیزیکی نمی‌رود و پول کم کم الکترونیکی می‌شود. ولی درباره نقش بلاک چین و رمز ارزها چه؟ آیا آنها می‌توانند سرعت و امنیت لازم را فراهم آورند؟ باید صبر کرد و دید.
