مبارزه با دژهایی که مالک اطلاعات ما هستند: چگونه وب ۳ کنترل اطلاعات را به ما بر می‌گرداند

در حال حاضر تقریبا تمام اینترنت در تسخیر شرکت‌های بزرگی است که همه اطلاعات ما را در اختیار دارند و از آن برای منافع خود استفاده می‌کنند. ولی با آمدن وب ۳ یا همان اینترنت غیرمتمرکز می‌توانیم کنترل مجدد اطلاعات خود را به دست آوریم و از حریم خصوصی خود بهتر محافظت کنیم.

اصطلاح «اعتماد کمتر، حقیقت بیشتر» در صحنه‌ی مبارزه برای دستیابی به آزادی‌های شخصی بیشتر در فضای آنلاین به یک مطالبه‌ی بسیار مهم تبدیل شده است. در مواجهه با هزاران رخنه‌ای که در حوزه‌ی حریم خصوصی و به خاطر مالکیت اطلاعات به دست شرکت‌های بزرگ وجود دارد، وب ۳.۰ ، که تحت عنوان اینترنت غیرمتمرکز هم شناخته می‌شود و مبتنی بر تعاملات همتا به همتای واقعی است ، نشانگر علامتی از امید است که نوید بازپس‌گیری قابلیت کنترل اطلاعات را به کاربران می‌دهد.

اطلاعات خصوصی در مقیاسی صنعتی در حال استخراج شدن است و در مسیری حرکت می‌کند که ما را بیش از پیش به کالایی تجاری تبدیل می‌نماید. پلتفرم‌های بزرگ شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو که مالک اطلاعات ما می‌شوند تا از آن‌ها پروفایل‌های دیجیتالی بسازند، بهتر از خودمان به نیازها و خواسته‌های ما اشراف دارند. هرچند تکه‌های کوچک اطلاعات بی‌آزار به نظر می‌رسد، اما دسته‌های بزرگ اطلاعاتی می‌توانند نقطه‌ی آغاز مناسبی برای الگوریتم‌های کامپیوتری باشند تا بر اساس ترجیحات شخصی ما سرویس‌ها و محصولات مختلف را پیش روی‌مان قرار دهند.پ

تیم کوک، مدیرعامل اپل، ابتدای امسال در یک کنفرانس بین‌المللی درباره‌ حریم خصوصی هشدار داد که مصرف‌کنندگان باید بتوانند در برابر پیشرفت‌های فناوری که منجر به توسعه‌ نوعی پیچیدگی اطلاعاتیِ صنعتی شده از خودشان محافظت کنند. او در خصوص مزایای بالقوه‌ی قانون GDPR سخن گفت که از ماه مه ۲۰۱۸ توسط اتحادیه‌ی اروپا اجرایی شد تا مصرف‌کنندگان بتوانند کنترل بیشتری روی اطلاعات جمع‌آوری‌شده از خودشان توسط شرکت‌های فناوری داشته باشند. کوک از آمریکا درخواست کرد تا در زمینه‌ی محافظت از اطلاعات کاربران دنباله‌روی اتحادیه‌ی اروپا باشد. او گفت: «اطلاعات روزانه و شخصی ما با آرایشی نظامی علیه خودمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

فناوری‌های وب ۳ می‌تواند به مردم اجازه دهد تا اطلاعات خصوصی خود را آزادانه تبادل کنند و در عین حال از شر سرورهای اطلاعاتی مخفیِ واسطه‌های قدرتمند در امان بمانند. ظهور و بروز بیت کوین و اتریوم در اذهان عمومی نشانگر قدرت پهنانی است که در این فناوری‌ها وجود دارد. ارزش بزرگ‌ترین رمز ارز دنیا در دسامبر ۲۰۱۷ تقریبا از صفر به ۲۰ هزار دلار رسید. رمز ارزها مستقل از بانک‌های مرکزی و موسسات بزرگ در مرکز بازارهای مالی رشد و نمو پیدا کرده‌اند. آن‌ها به مردم اجازه داده‌اند تا تراکنش‌های پولی را خارج از مرزهای سیستم مالی موجود انجام دهند. به شکلی مشابه، باور دارم که این فناوری‌ها می‌توانند به مردم اجازه دهند تا اطلاعات خصوصی خود را به دور از چشم کنجکاو شرکت‌های بزرگ مبادله کنند.

این فناوری‌ها در مراحل بسیار ابتدایی توسعه قرار دارند و تلاش بسیار زیادی لازم است تا بتوانید این غول‌های فضای وب ۲.۰ را پشت سر بگذارید. با این حال، همین حالا هم پیشرفت‌های خوبی در این زمینه به دست آمده است.

برای مثال، حدود یک سال پیش، چند پروتوتایپ اولیه از سیستم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز اطلاعات شروع به پدیدار شدن کرد. در این مدل، اطلاعات کاربران در دست یک نهاد متمرکز قرار نمی‌گیرد بلکه توسط نوعی بلاک چینِ اجماع کنترل می‌شود. این سیستم به هر کس مجوزی برای دسترسی می‌دهد تا کاربران بتوانند ببینند که چه کسی به اطلاعات خصوصی آن‌ها دسترسی دارد. ما معتقدیم که چنین سیستم اثبات‌پذیری با یک رمزنگاری قوی می‌تواند در برابر سوء استفاده‌ی شرکت‌های بزرگ از اطلاعات ما محافظت کند.

اثبات دانایی صفر (Zero Knowledge Proof ) ، که به عنوان روشی ریاضیاتی برای اثبات مالکیت اطلاعات بدون افشای آن عمل می‌کند ، به عنوان راهی برای محافظت از حریم خصوصی در فناوری‌های دفتر کل غیرمتمرکز پیاده‌سازی می‌شود. برای مثال، با توجه به هش یک عدد تصادفی، اثبات‌کننده با این هش می‌تواند بدون افشای عدد اصلی تاییدکننده را قانع کند که چنین عددی وجود دارد. به‌علاوه، اثبات‌کننده قادر است بدون افشای اطلاعات آن عدد تاییدکننده را قانع کند که نه تنها چنین عددی وجود دارد، بلکه او از عدد مربوطه اطلاع دارد.

اثبات دانایی صفر لایه‌ی اضافه‌ای از حریم خصوصی را در اختیار بلاک چین های عمومی قرار می‌دهد و برخلاف بلاک چین های عمومی موجود تاریخچه‌ی تراکنش‌ها یا عملکرد آن‌ها را افشا نمی‌کند. برای مثال، Zcash رمز ارزی است که از حریم خصوصی کاربران محافظت می‌کند و سیستم رمزنگاریِ دانایی صفری دارد که از تراکنش‌ها حفاظت می‌کند. دارندگان Zcash می‌توانند در این سیستم تراکنش‌هایی انجام دهند که تماما در بلاک چین رمزنگاری شده، اما هنوز به عنوان یک تراکنش معتبر تحت لوای قوانین اجماع شبکه تایید نشده است.

کسانی که مشغول توسعه‌ی وب ۳ هستند در حال تولید ابزارهای پیشرفته‌ای‌اند که به کاربران اجازه می‌دهد راحت‌تر برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بلاک چین سفارشی بسازند. این راهکارهای آماده به‌روزترین فناوری‌ها را فراهم ساخته و پتانسیل این را دارند تا در اپلیکیشن‌هایی پیاده‌سازی شوند که به توانمندسازی کاربران و شرکت‌ها کمک می‌کنند.

هزاران مهندس و محقق خوش‌فکر و خلاق سخت در تلاش‌اند تا اینترنتی بسازند که در برابر تهدیدات سوء استفاده از قدرت توسط شرکت‌های بزرگ در امان باشد. این فناوری مساعدت‌های فراوانی ایجاد می‌کند که مصرف‌کنندگان را قادر می‌سازد تا اطلاعات خود را بدون در خطر انداختن حریم خصوصی‌شان به اشتراک بگذارند.

البته که در این راه چالش‌های زیادی وجود خواهد داشت. این که چطور باید این پروتکل‌ها را مدیریت کنیم یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی است که مشغول کار روی آن هستیم. پذیرفته شدن توسط مصرف‌کنندگان مطمئنا زمان خواهد برد – ما در مراحل ابتدایی توسعه‌ این فناوری هستیم و تا آمادن شدن محصولات مصرفی فاصله‌ی زیادی داریم – هنوز باید زیرساخت‌هایی را فراهم کنیم که این اپلیکیشن‌ها بر روی آن‌ها ساخته خواهند شد.

کسانی که به دنبال وب ۳ هستند همچنان فناوری خاصی را پیش‌بینی می‌کنند که می‌تواند به ایجاد قوانینی مشخص منجر شود، قوانینی که بر اساس مقررات بلاک چین اجازه می‌دهد سیستم‌ها صرفا به چند روش مشخص رفتار کنند. همان طور که خوآن بنت از شرکت Protocol Labs اخیرا گفته بود، ما در حال حرکت از وضعیت «پلید نباشید» به «نمی‌توانید پلید باشید» هستیم؛ این همان حالتی است که اینترنت باید به آن برسد.

منبع