یکی از مشکلات عمدهای که در مورد ارزهای فیات وجود دارد این است که اگر بانکهای مرکزی بیش از حد پول چاپ کنند، مطمئنا با کاهش ارزش ارز روبرو خواهند شد. به همین دلیل بود که ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، قوانین این رمز ارز را به گونهای تعیین کرد که پاداشهای اهدایی به ماینرها برای استخراج بیت کوین، تقریبا هر چهار سال یک بار نصف میشود. بدین صورت موجودی بیت کوین محدود خواهد شد و میتوان تورم آن را تا حدودی کنترل کرد، چرا که قانون عرضه و تقاضا در مورد رمز ارزها نیز کاملا صادق است.
هاوینگ یا نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین (Halving) چیست؟ این رویداد چه معنایی دارد؟ چه زمانی اتفاق میافتد؟ در زمان اتفاق افتادن آن چه اتفاقی برای قیمت بیت کوین خواهد افتاد؟ در این مطلب سعی خواهیم کرد به این سوال و چندین مسئله دیگر پاسخ دهیم.
به صورت میانگین هر چهار سال یک بار (210 هزار بلاک) پاداش اهدایی به استخراجکنندگان برای ساختن بلاکهای جدید نصف میشود. نصف شدن پاداش بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو طراحی و کدگذاری شد تا تورم این رمز ارز کنترل شود.
از آنجا که نصف کردن پاداشها عملا عرضه بیت کوینهای جدید را نصف میکند، بسیاری بر این باورند که چنین کاری تاثیری شدید بر قیمت بیت کوین خواهد گذاشت.
هاوینگ یا نصف شدن پاداش بیت کوین را میتوان بدین صورت توضیح داد:
1. نصف شدن پاداش بیت کوین چیست؟
2. نصف شدن بعدی چه زمانی اتفاق خواهد افتاد؟
3. تاثیر نصف شدن پاداشها بر قیمت بیت کوین
4. سوالات متداول درمورد بیت کوین
برای فهمیدن اینکه هاوینگ یا نصف شدن پاداش بیت کوین چه معنایی دارد، باید در ابتدا با اصول استخراج بیت کوین آشنا شوید. به صورت خلاصه، بیت کوینهای جدید در ازای استخراج بلاک به ماینرها اهداء میشوند.
زمانی که ساتوشی ناکاموتو قوانین پروتکل بیت کوین را پایه نهاد، به دو مورد بسیار مهم اشاره کرد:
اول اینکه موجودی بیت کوین به 21 میلیون کوین محدود خواهد بود. دوم اینکه تعداد بیت کوینهای ایجادشده در هر بلاک (پاداشها) در هر 210,000 بلاک نصف خواهد شد.
از آنجا که در یک ساعت 6 بلاک ساخته میشوند و نصف شدن پاداشها پس از 210,000 بلاک صورت میگیرد، بنابراین رویداد نصف شدن (تقریبا) هر 4 سال یک بار رخ میدهد.
این یعنی پاداشهای به دست آمده در ازای استخراج عملا 50% کاهش خواهد یافت. برای مثال، اگر استخراجکنندگان فعلی 12.5 بیت کوین در هر بلاک دریافت کنند، پس از هاوینگ بعدی، 6.25 بیت کوین دریافت خواهند کرد.
البته داشتن 21 میلیون بیت کوین به این معنی نیست که همه آنها را میتوان خرج کرد. باید این نکته را در نظر بگیرید که بیت کوینهای از دست رفته بسیار زیادی وجود دارند که هیچوقت پیدا نخواهند شد (چنین فرض میشود که حدود 1/3 بیت کوینهای استخراجشده تا به امروز از دست رفتهاند).
دلیل این تغییر چیست؟ چرا پاداشها را ثابت نگه نمیداریم؟ آیا چنین کاری در حق ماینرها غیرمنصفانه نیست؟ پاسخ این سوال در قانون عرضه و تقاضا نهفته است.
اگر کوینها به سرعت ایجاد شوند و یا اینکه تعداد بیت کوینهای قابل تولید بینهایت باشد، در نهایت آنقدر بیت کوین وجود خواهد داشت که ارزش آنها بسیار کم خواهد شد.
ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، توسعهدهنده اصلی پروژه اتریوم، مقالهای را در مجله بیت کوین (Bitcoin Magazine) منتشر کرد و در آن نیاز به کاهش توزیع بیت کوین از طریق نصف کردن پاداشها را بدین صورت توضیح میدهد:
دلیل اصلی انجام این کار کنترل تورم است. یکی از نقایص اصلی ارزهای فیات تولیدشده توسط بانکهای مرکزی این است که بانکها میتوانند تا جایی که میخواهند به چاپ آن بپردازند و اگر بیش از حد این کار را ادامه دهند، قوانین عرضه و تقاضا مطمئنا باعث کاهش ارزش آن میشوند.از سوی دیگر، بیت کوین با هدف شبیهسازی یک کالا (مانند طلا) ساخته شده است. تنها مقدار محدودی از طلا در جهان وجود دارد و هرچه طلای بیشتری استخراج شود، پیدا کردن ذخایر باقیمانده سختتر و سختتر میشود.طلا ارزش خود را به واسطه همین عرضه محدود، به عنوان یک ابزار مبادله بینالمللی و همچنین پسانداز، برای بیش از شش هزار سال حفظ کرده است. این امید وجود دارد که بیت کوین نیز چنین سرنوشتی داشته باشد.
از آنجا که مدتزمان مورد نیاز برای تولید هر بلاک 10 دقیقه است، میتوانیم پیشبینی کنیم که رویداد بعدی تقریبا در ماه می 2020 اتفاق خواهد افتاد.
همچنین وبسایتهایی مانند BitcoinClock وجود دارند که مدت زمان باقیمانده تا هاوینگ بعدی را نشان میدهند.
در ضمن تعدادی از اعضای جامعه رمز ارزها متوجه شدهاند که در واقع هر بلاک به صورت میانگین در مدتزمان 9 دقیقه و 20 ثانیه ایجاد میشود، نه 10 دقیقهای که قبلا فرض میشد. این یعنی تولید بلاکها 7% سریعتر از 10 دقیقه انجام میشود.
سوال اصلی بیشتر مردم این است که "آیا این کار تاثیری بر قیمت بیت کوین خواهد داشت؟" و جواب این است که "هیچکس نمیداند."
سال 2016 و یک هفته بعد از هاوینگ قبلی، تغییر چندانی در نرخ مبادله بیت کوین مشاهده نشد. قیمت بیت کوین قبل از نصف شدن پاداشها برابر با 650 دلار بود و یک هفته بعد از این رویداد به 675 دلار رسید که تغییر چندانی را نشان نمیدهد.
در تاریخ 28 نوامبر 2012 و با استخراج بلاک شماره 210,000، اولین رویداد نصف شدن پاداشهای بیت کوین اتفاق افتاد. قیمت بیت کوین در آن زمان 13.42 دلار بود و نصف شدن پاداشها تاثیر چندانی بر قیمت آن نداشت. در واقع، قیمت بیت کوین پس از مدتی به 230 دلار رسید، اما بیشتر متخصصین این حوزه آن را در نتیجه کمک مالی به قبرس (Cyprus Bailout) میدانند.
در هر حال، دو سناریوی کلی وجود دارند: یا قیمت بیت کوین تغییر خواهد کرد، یا اینکه هیچ تغییری مشاهده نخواهد شد.
عدهای معتقدند که جامعه رمز ارزها با رویداد نصف شدن پاداشها آشنایی کامل دارد و بنابراین هیچکس غافلگیر نخواهد شد. بدین صورت تغییری در قیمت بیت کوین صورت نخواهد گرفت.
عدهای دیگر نیز معتقدند که به دلیل کمبود در "موجودی بیت کوین"، افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت خواهد شد. با این وجود، به نظر میرسد که سناریوی کاهش قیمت بیت کوین در پیشبینیهای هیچکس جایی ندارد.
آخرین بیت کوین در چه سالی استخراج خواهد شد؟
بر اساس معادلات، بیت کوین شماره 21 میلیون – یا اگر بخواهیم به صورت دقیق بگوییم، بیت کوین شماره 20999999.9769– در سال 2140 استخراج خواهد شد.
آیا استخراج بیت کوین پایان خواهد یافت؟
خیر. تا زمانی که بیت کوین وجود داشته باشد، استخراج ادامه خواهد داشت. زمانی که تمامی بیت کوینها استخراج شوند، ماینرها از طریق کارمزد تراکنشها درآمد خواهند داشت.
در هر روز چه تعداد بیت کوین استخراج میشوند؟
به صورت میانگین 144 بلاک در هر روز استخراج میشوند
یعنی به صورت میانگین در هر روز 1,800 بیت کوین استخراج میشوند.
بیت کوین به گونهای طراحی شده است که ارزش داشته باشد. بنابراین قوانین آن نیز در این راستا تعیین شدهاند. در نهایت تعداد محدودی بیت کوین وجود خواهد داشت (21 میلیون) و تورم نیز با استفاده از کند کردن توزیع آن از طریق فرآیند نصف کردن پاداش استخراج (Halving) کنترل میشود.