صنعت سفالگری یکی از هنرهای باستانی می‌باشد که امروزه نیز در بین بسیاری از مردم، طرفدارهای بسیاری را با توجه به خصایل و بازار کاری که دارد، توانسته به خود اختصاص دهد. به‌همین دلیل است که بسیاری از افراد به این هنر باستانی و آموزش سفالگری علاقه‌مند شده و با استفاده از این صنعت به ساخت ظروف و اشکال مختلف می‌پردازند
طراحی و تولید ظروف سفالی طبیعتا به ابزارآلات خاص خود نیازمند است. بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند در فضای کارگاهی به این فعالیت مشغول شوند تا بتوانند با خیالی آسوده‌تر و شرایطی محیاتر به ساخت سازه بپردازند، اما عده‌ای دیگر بنا به دلایل شخصی دوست دارند در خانه خود سفالگری کنند.
سفالگری در خانه نیازمند تجهیزات و وسایل خاص خود می‌باشد که بایستی آن‌ها را تهیه کرد تا توانست حداقل‌های موردنیاز را برای ساخت سازه فراهم نمود.
وسایل مورد نیاز ساخت ظروف سفالی در خانه به‌خصوص هنگامی که پای انتخاب این حرفه تحت عنوان شغل مطرح باشد، طبیعتا گسترده‌تر از فرایند ساخت سازه تحت عنوان یک سرگرمی است.
ما در این مقاله به شرح و بررسی مهم‌ترین و ضروری‌ترین وسایل سفالگری در خانه می‌پردازیم. در صورتی که شما هم جزء افراد علاقمند به این هنر باستانی خارج از فضای کارگاهی هستید، در ادامه محتوا با ما همراه باشید تا اطلاعات مربوط را با یکدیگر در میان بگذاریم.
ابزار و وسایل مورد نیاز برای سفالگری در خانه
به‌طور کلی ابزارهایی که برای سفالگری در خانه موردنیاز است را می‌توان در چند دسته مختلف تقسیم‌بندی کرد. دسته‌ای از ابزار و وسایل لازم برای سفالگری در خانه عبارتند از:
در ادامه به شرح ابزار آلات هر یک از دسته‌های عنوان شده می‌پردازیم
خاک مناسب
اولین قدم در شروع سفالگری در خانه، انتخاب یک نوع مناسب از خاک می‌باشد. امروزه خاک‌های مختلفی برای سفالگری تولید می‌شوند ک هر یک از آن‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی داشته و در ساخت سازههای مختلفی به کار می‌روند. انواع خاک رس عبارتند از:
بهتر است پیش از شروع به سفالگری از یک متخصص حاذق با دانشی در مورد انتخاب خاک مناسب مشورت کنید، چرا که طبیعتا فضای کار در منزل متفاوت‌تر از فضای مهیای کارگاهی خواهد بود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، پیشنهاد می‌کنیم مقاله خاک مناسب سفالگری را بخوانید.
تجهیزات مورد نیاز برای آماده سازی خاک
سطل، بیلچه، کاردک، گونی، پتک، تخته گچی، تخته چوبی، میز کار، لیسه، ظروف پلاستیکی، الک و ورقه نایلونی از تجهیزات موردنیاز برای آماده سازی خاک می‌باشند. این ابزار هم قیمت ارزانی داشته و هم در دسترس هستند و شما می‌توانید از مغازه‌های مختلف به تهیه آن‌ها اقدام کنید.
تجهیزات شکل دهی بدنه ظروف سفالی
تجهیزاتی که برای شکل دهی بدنه ظروف سفالی بکار برده می‌شود، جزء مهم‌ترین تجهیزات سفالگری به‌حساب می‌آیند که کیفیت آن‌ها تاثیر مستقیمی بر ظروف تولیدی دارد.
چرخ سفالگری، میز کار و ورقه‌‌های شکلدهنده، قالب، ابزار مربوط به تراش و دورگیری و سمباده جزء این تجهیزات می‌باشند.
لازم به ذکر است که برخی دیگر از ابزارآلات نظیر کاردک، سطل، سیم مفتولی، نایلون، وردنه و... نیز برای شکل دهی به بدنه ظروف سفالی بکار برده می‌شوند. اما از این وسایل بیشتر به عنوان ابزار کمکی و ثانویه یاد می‌شوند و آن‌ها را جزء تجهیزات اصلی شکل دهی بدنه ظروف سفالی حساب نمی‌کنند.
از آنجایی که چرخ سفالگری مهم‌ترین و شاید بتوان گفت بهترین دستگاه برای شکل دهی بدنه ظرف سفالی می‌باشد، از این رو ما به بررسی دقیق‌تری از این وسیله نسبت به دیگر ابزار موجود پرداخته‌ایم.
چرخ سفالگری
اگر قصد سفالگری در خانه را دارید، چرخ سفالگری می‌تواند بهترین دوست و همکار شما باشد. کاربرد این وسیله بسیار زیاد بوده و به‌همین دلیل از آن به عنوان مهم‌ترین وسیله سفالگری یاد می‌شود. ساختار چرخ سفالگری بسیار ساده بوده و پیچیدگی خاصی در آن دیده نمی‌شود.
طراحی ساده آن یادگیری استفاده از این دستگاه را بسیار آسان کرده است در واقع چرخ سفالگری از یک میز و یک نیمکت ساخته شده است. روی میز این چرخ یک صفحه گرد قرار گرفته است که این صفحه گرد توسط یک میله عمودی به یک صفحه نسبتا بزرگ‌‌تر وصل شده و این دو صفحه به صورت افقی کاملا موازی یکدیگر قرار گرفته‌اند.
همچنین در چرخ سفالگری یک عدد پایه پدالی طراحی شده است تا سفالگر با فشردن آن باعث به‌حرکت در آوردن صفحه‌ها شود.
سفالگر با کمک چرخش صفحه و با فرم دهی ظرف با دستان خود، به ساخت ظروف سفالی می‌پردازد. با اینکه امروزه در اکثر کارگاه‌ها از چرخ سفالی برقی استفاده می‌شود تا سرعت و کیفیت تولید را افزایش دهند اما با این همه حال استفاده از چرخ سفالگری معمولی در خانه‌ها رایج‌تر و بهتر است.
نکته‌ای که به آن اشاره شد جزء خصایلی است که بسیاری از افراد به دنبال آن هستند چرا که عموم افراد هنگامی که اسم یک دستگاه به گوششان می‌خورد تصور سازه‌ای پیچیده را دارند که برای کار کردن با آن نیازمند علم و دانش خواهند بود، در صورتی که اینگونه نیست و همین دلیل خود به‌تنهایی برای جلب بسیاری از مخاطب‌ها کفایت می‌کند.
به همه افرادی که در خانه خود مشغول سفالگری هستند توصیه می‌شود تا یک ماله در کنار ابزارهای خود داشته باشند. در واقع ماله ابزاری است که با هدف پرداخت قسمت‌‌های داخلی و اضافی سازه سفالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین از دیگر ابزارها و تجهیزات مورد استفاده در این بخش، ابزارهای شکلدهنده نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام را با توجه نیازتان می‌توانید خریداری کنید.
در واقع ابزارهای شکلدهنده همان قالب‌ها می‌باشند که از آن‌ها برای محدب و مقعر کردن بدنه سفال، استفاده می‌شود. این قالب‌ها از جنس‌‌های مختلفی مانند چوب، فیبر، فلز و... ساخته شده‌اند که با توجه به خصایل هر کدام استفاده از قالب‌های چوبی و فلزی در خانه‌ها نسبت به سایر قالب‌ها رایج‌تر است.
همانطور که گفتیم به غیر از ابزار شکل دهی، ابزارهایی نیز وجود دارند که برای تزئینات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ابزارهای شکل دهنده و تزئینی
ابزارهای شکل دهنده و تزئینی وقتی مورد استفاده قرار می‌گیرند که سفال به مرحله پخت برسد. در واقع قبل از پخت نهایی، ظروف ساخته شده با استفاده از ابزار مختلف توسط سازندگان طراحی می‌شوند، این کار سبب زیباتر دیده شدن ظروف می‌شوند.
ابزارهای زیادی برای تزئین سازههای سفالی ساخته شده‌اند که از مهم‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها عبارتند از ابزار برش، رنگ‌پاش، قلم‌مو، تخته شاسی، مداد، پرگار، قالب طراحی و... که هر سفالگری بنا به سلیقه و شرایط خود، به خرید برخی از آن‌ها اقدام می‌کند.
تجهیزات پخت ظرف سفالی
به جرئت می‌توان گفت سخت‌ترین بخش تهیه تجهیزات سفالگری در خانه مربوط به بخش تجهیزات پخت می‌باشد. چرا که این تجهیزات اکثرا گران قیمت بوده و یا در خانه‌های امروزی غیر قابل اجرا می‌باشند. اما با این همه حال بد نیست که بدانید تجهیزاتی که برای پخت ظرف سفالی نیاز خواهد شد شامل موارد زیر است:
شایان ذکر است که به دلیل هزینه‌های ساخت و دشواری استفاده از کوره در خانه، اکثر افراد ترجیح می‌دهند سفال‌های خود را در خانه ساخته و در انتها ظروف خود را به یک کارگاه سفالگری برده و در کوره آن خشک کنند.
لازم به ذکر است که برای افرادی که میل به کار در منزل دارند لعاب‌های سرد و متریال‌های بدون نیاز به کوره نیز ساخته شده‌اند که هر کدام مزایا و معایب مربوط به خود را دارند. به‌همین دلیل با توجه به نیازتان هر کدام را که برایتان مقبول واقع شده را می‌توانید انتخاب و خریداری کنید.
برای مطالعه بیشتر، می‌توانید مقاله پخت سفال بدون کوره را بخوانید.
آنچه که باید درباره تجهیزات سفالگری در خانه بدانید
سفالگری یکی از هنرهایی است که از دیرباز در بین مردم ایران بوده و امروزه نیز از آن استقبال می‌شود. بسیاری از مردم بنا به دلایل شخصی دوست دارند در خانه‌های خود به سفالگری مشغول شوند.
سفالگری در خانه یک امر طبیعی بوده و بدون هیچ سختی و دشواری خاصی می‌توان در خانه به این فعالیت پرداخت. البته شایان ذکر است که سفالگری جزء هنرهای تجربی است که سختی‌های مخصوص به خود را دارد، اما آسان جلوه کردن این دشواری‌ها به دلیل در نظر گرفتن علاقه، تمایل و مهارت افراد به این هنر است.
ما در این مقاله سعی کردیم تا به شرح کاملی از این ابزار و وسایل سفالگری در خانه بپردازیم. با تمامی این تفاسیر این نکته نیز منطقی است که هر آنچه که موجود است و می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد در بازه توضیحات نمی‌گنجد و پرداختن به هر کدام، بحث جداگانه‌ای را نیاز دارد.
