رومیزی پته دوزی نگینی یکی از سوغاتی های بی نظیر و منحصر به فرد شهر کرمان است که می تواند زینت بخش میزهای پذیرایی شما باشد. پته دوزی نوعی رودوزی پارچه به روش سوزن دوزی می باشد که از جمله هنرهای بی نظیر صنایع دستی کشور پهناور و هنر خیزمان و از سوغاتی های نفیس شهر کرمان به شمار می آید که متاسفانه در دیگر نقاط ایران به خوبی شناخته نشده است . پته دوزی هنر تزیین پارچه با نخ های پشمی و به روش سوزن دوزی می باشد که توسط زنان هنرمند و توانای کرمانی انجام می شود . پته دوزی هنر خارق العاده ای است که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی شهر کرمان دارد .
پته دوزی دارای دو رکن اصلی می باشد که آنها را عریض و ریس می نامند . ”عریض ”پارچه پشمی دست بافت ضخیمی است که روی آن در طرح های مختلف تزیین می شود. عریض سابق بر این به وسیله دارهای بافندگی تولید می شده است . ولی امروزه با توجه به پیشرفت صنعت و بوجود آمدن کارخانه های پارچه بافی پارچه عریض پته دوزی در کارخانه های نساجی بافته شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
دیگر رکن اصلی پته دوزی ”ریس ”است . ریس ها نخ های پشمی در رنگ های مختلفی هستند که به وسیله آنها نقوش حک شده روی عریض را از طریق سوزن دوزی و کوک زدن زنده و برجسته می کنند . هشت رنگ اصلی ریس ها که توسط هنرمند پته دوز و با توجه به سلیقه خود آنرا بر روی عریض می دوزد تا نقش هایی دل انگیز بیافریند عبارتند از مشکی ، زرد ، قرمز ، لاکی (قهوه ای) ، سبز کم رنگ ، سبز پر رنگ ، آبی کم رنگ و آبی پر رنگ. ریس ها در گذشته با استفاده از رنگ های طبیعی و به روش سنتی رنگ می شده اند ، اما امروزه از رنگ های شیمیایی نیز برای رنگرزی نخ ها استفاده می شود .
مراحل دوخت یک رومیزی پته دوزی نگینی که از ابتدا تا انتها بوسیله دست بانوان هنرمند انجام می شود به ترتیب عبارتند از :
1- تهیه و برش عریض :در این مرحله عریض را با توجه به کاربرد (رومیزی ، جلد قرآنی ، روتختی ، پرده و …) و طرح مورد نظر در ابعاد مختلف برش می دهند.
2- گرته زنی :که عبارت است از عمل انتقال نقش مورد نظر که بر روی کاغذ کالک ترسیم شده بر روی عریض . در این مرحله خطوط طرحی که روی کاغذ کالک ترسیم شده را بوسیله سوزن سوراخ می کنند و سپس کاغذ را روی عریض قرار داده و روی آن زغال می ریزند. زغال با عبور از سوراخ ها نقطه هایی را به صورت پیوسته بر روی عریض ایجاد می کند که در نهایت نقطه ها را با قلم و مرکب به هم وصل و نقش را تکمیل می کنند.
3- ساق دوزی :در این مرحله خطوط اصلی طرح با کوک های منظم دوخته می شود.
4- متن دوزی :متن دوزی دومین مرحله از کار دوخت و دوز روی پارچه است . در این مرحله داخل نقوش مورد نظر با نخ های رنگی و به روش خاص سوزن دوزی پر می کنند.
5- برگ دوزی با سایه زنی :در این مرحله هنرمند پته دور می بایست نهایت دقت و مهارت خود را به کار گیرد تا با کوک های دقیق و ظریف برگ ها و سایه های کنار گل ها و نقش ها را کوک بزند.
6- شستشو :پس از اینکه کار دوخت پته به اتمام رسید به جهت تثبیت رنگ ها و …آنرا با آب سرد و کمی پودر لباسشویی حل شده در آن با ملایمت می شویند و انقدر آب کشی را ادامه می دهند که آب پس از شستشو زلال شود.
7- اطو کشی :پس از شستشو و آب گیری پته آنرا توسط دستگاه مخصوصی به نام نورد اطو می کنند.
محصولات گوناگونی به روش پته دوزی تولید می شود و در شهر کرمان رسم بر این است مادران محصولات مختلفی از پته دوزی را در جهیزیه عروسان قرار میدهند. از جملخ محصولاتی که به روش پته دوزی تولید می شوند می توان به رومیزی پته دوزی ، سجاده ، جا قرآنی ، کوسن ، روتختی و …اشاره کرد که البته رایج ترین و پرکاربردترین آنها رومیزی می باشد .
رومیزی پته دوزی نگینی یکی از زیباترین و خاص ترین رومیزی های پته دوزی شده و از نفیس ترین و جذاب ترین سوغاتی های شهر کرمان می باشد . زیبایی پته به نقش های اصیل ، رنگ بندی جذاب و دوخت هنرمندانه آنها است . نقش بازوبند ، محراب ، ترنج ، یکی از نقوش پر کاربرد در پته دوزی است که هنرمندان پته دوز از آن به وفور برای تزیین رومیزی و دیگر محصولات پته دوزی استفاده می کنند.
هر کدام از این نقش ها در قسمتی از کار مورد استفاده قرار می گیرند. در حاشیه کار نقش بازوبندی کار شده است . این نقش نشانگر فرهنگ پهلوانی ، فتوت و جوانمردی می باشد. طرح ترنج که نماد خورشید است و در وسط رومیزی قرار گرفته و همچون خورشید که کانون عالم هستی است ، سایر نقوش به قرینه خاصی دورتادور آن دوخته شده اند. فاصله بین ترنج و بازوبند نیز با نقش محراب که بر گرفته از دین و مذهب و همچون کتیبه ها و کاشی کاری های کنار محراب مساجد می باشد ، سوزن دوزی شده است .
رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج نگینی محصول خاص و منحصر به فردی می باشد که هر کوک دوخته شده در مرکز بوسیله دو کوک قرمز و آبی محاصره شده و به زیبایی و ظرافت خاصی توسط بانوان هنرمند کرمانی سوزن خورده است. این کار به دلیل تراکم دوخت بیشتر ارزش بیشتری داشته و محصولی نفیس و خاص می باشد. قرینگی بی نظیر نقش ها و ظرافت دوخت رومیزی پته دوزی محراب ترنج نگینی جذابیت آنرا صد چندان کرده است .
رومیزی پته دوزی محراب ترنج نگینی به ابعاد یک متر در یک متر می باشد. . شما می توانید این رومیزی زیبا و چشم نواز را در منزل ، محل کار و …استفاده کنید . همچنین می توانید آنرا به عنوان سوغاتی برای عزیزانتان ارمغان آورید و یادگاری با ارزش و نفیسی از خود به جا گذارید . همچنین در صورتی که قصد دادن چشم روشنی به تازه عروسان و کسانی که به تازگی خانه خریده اند داشته باشید ، رومیزی پته دوزی محراب ترنج دوخت نگینی می تواند گزینه مناسب و ویژه ای باشد.
1- به مانند قالی کرمان ، پته دوزی این شهر نیز صنایع دستی منحصر به فرد و خارق العاده ای می باشد که با گذشت زمان و قدمت بیشتر ارزش بیشتری پیدا می کند.
2- هر چه کوک های نخ ریزتر و به هم نزدیک تر باشد ارزش پته بیشتر است .
3- هر چه نقش پته پرتر باشد و زمینه آن بیشتر سوزن خورده باشند به اصطلاح می گویند پته پرکار است و ارزش بیشتری دارد .
1- در صورتی که برای مدتی از پته استفاده نمی کنید آن را در جای خنک که هوا در آن جریان دارد قرار دهید تا از آسیب حشرات موزی در امان باشد و صورت عدم استفاده مداوم از پته آنرا در یک پارچه نخی که وسط آن یک صابون معطر قرار داده اید نگه دارید .
2- از شستن پته با ماشین لباس شویی بپرهیزید و آنرا با دست و به وسیله آب سرد و کمی مایع ظرف شویی یا پودر صابون با قلیایی کم بشویید .
3- در هنگام شستشوی پته از صابیدن ، فشردن و چلاندن آن بپرهیزید و صرفاً آنرا نوازش کنید .
4- پته خیس شده را روی بند پهن نکنید زیرا موجب کشیدگی پارچه می شود و برای خشک کردن آن از اطوی بخار استفاده کرده و به هیچ عنوان اطو را به طور مستقیم روی آن نکشید.
توجه داشته باشید که تمامی مراحل دوخت رومیزی پته دوزی بازوبند ، محراب ، ترنج نگینی کار دست می باشد و محصول دریافتی ممکن است اختلاف جزیی در رنگ و یا نوع دوخت با عکس درج شده در سایت داشته باشد . شما می توانید در صورت لزوم قبل از سفارش محصول از کارشناسان ما مشاوره بگیرید .
ما در سایت سوغات رسان بر آنیم تا ضمن معرفی صنایع دستی و سوغاتی های شهر های مختلف کشورمان ، با عرضه مناسب و مقرون به صرفه این محصولات هنری فرهنگ استفاده از آنها را ترویج کنیم تا شاید بتوانیم گامی در رونق کسب و کار هنرمندان عزیزمان برداریم .
شما می توانید با کیفیت ترین صنایع دستی شهر کرمان از جمله رومیزی های پته دوزی متنوع که تماما دست دوز می باشند، را از «سایت سوغات رسان» تهیه کنید. فرقی نمی کند در کدام شهر یا منطقه از ایران حضور دارید «سایت سوغات رسان» سوغاتی های اعلا و با کیفیت شهرهای مختلف ایران را با مناسب ترین قیمت و در اسرع وقت به شما خواهد رساند.
منبع : خرید صنایع دستی
