سوغات و صنایع دستی ارومیه ، در کنار جاذبه های گردشگری شهر ارومیه ، مسافران و گردشگران زیادی را به خود جلب نموده است. شهرستان ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی و کلان شهری در خطه شمال غربی ایران می باشد که به دلیل وجود دریاچه ارومیه و وضعیت بحرانی که دچارش شده ، مدتی است بسیاری از ایرانیان را نگران کرده و حتی مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. این شهر زیبا ، تاریخ پر باری دارد که بد نیست اشاره ای گذرا به آن داشته باشیم.
بسیاری از متخصصان تاریخ بر این باروند که شهر ارومیه یا ارومیه در هزاره دوم قبل از میلاد مسیح تاسیس شده است. کلمه “اور” در زبان آشوری به معنای شهر و کلمه “میه” به معنای آب می باشد. در حقیقت در زبان آشوری ارومیه به معنای “شهرآب” است. ارومیه به عنوان مرکز استان آذربایجان غربی ، دارای اولین بیمارستان به شیوه نوین ، نخستین مرکز آموزش پزشکی ، اولین مدرسه به شیوه نوین ، اولین شبکه تلویزیون محلی ، اولین نشریه محلی و… بوده است.
ارومیه لقب های زیادی دارد مثل : شهرآب ، دارالنشاط ، شهر ادیان و مذاهب و اقوام ، پاریس ایران و… . به علاوه ارومیه دارای جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی زیادی می باشد ، همین امر سبب شده سالانه تعداد زیادی مسافر داخلی و بین المللی به این شهر سفر کنند. بر همین اساس ارومیه به عنوان یک شهر توریستی شناخته شده است و زمانی که مسافران و گردشگران به این شهر سفر می کنند ، لازم می دانند که به رسم یادگار و هم چنین خرید سوغاتی برای عزیزان اقوام خود ، چند صنایع دستی این شهر را تهیه کنند.
در ادامه این مطلب ما به معرفی معروف ترین سوغات و صنایع دستی ارومیه خواهیم پرداخت. سوغاتی های این شهر شامل خوراکی های خوشمزه ، عرقیات گیاهی و صنایع دستی است که در دو بخش به آن ها می پردازیم.
سوغات و صنایع دستی ارومیه همانند بسیاری از شهرهای ایران متنوع ، جذاب و بی نظیر است. صنایع دستی ارومیه با هنر و تجربه ی اقوام ترک و کرد این منطقه آمیخته شده، به همین دلیل از تنوع و جلوه ای شگفت انگیز و بی نظیر برخوردار می باشند. از بهترین سوغاتی های ارومیه می توان به شیرینی های بسیار خوشمزه این شهر اشاره نمود که از گذشته های بسیار دور مردم این شهر طبخ می کرده اند. البته این شیرینی های سنتی و خوشمزه ارومیه هم چنان به سبک گذشته پخت می شود. از جمله این شیرینی ها عبارتند از :
یکی از پرطرفدارترین و محبوب ترین سوغات ارومیه نقل است که در انواع مختلفی تهیه می شود. نقل ارومیه در انواع مختلفی هم چون نقل گل محمدی ، نقل زعفرانی و نقل بیدمشک طبخ می گردد که از گذشته در بین ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. بسیاری از افراد به جای قند در کنار چای از نقل ارومیه استفاده می کنند. این نقل ها از لحاظ اندازه دارای بسته بندی های متفاوتی هستند ، مانند نقل ریز ، متوسط و درشت. نقل ارومیه با مغزها و طعم دهنده های متنوع از جمله دارچین ، گلاب ، زعفران ، وانیل ، عرق بیدمشک و انواع اسانس میوه تهیه می شود. از معروف ترین و سنتی ترین نقل ارومیه می توان به مغز گردو اشاره نمود.
از دیگر سوغاتی های ارومیه که محبوبیت زیادی بین مسافران و گردشگران دارد ، حلوای هویج است که در طعم های مختلفی تهیه می گردد. برای طبخ این شیرینی محبوب از گردو ، شیره انگور ، هل و هویج استفاده می شود. به طور معمول در مهمانی های خاص همانند شب یلدا از این خوراکی ویژه استفاده می گردد. در بازارهای سنتی ارومیه این شیرینی خوشمزه و بی نظیر به عنوان سوغات به مسافارن عزیز ارائه می شود.
از لذیذترین خوراکی ها و سوغات ارومیه ، حلوا گردو است که به جهت داشتن شیره انگور و گردو از طبع گرم و قوی برخوردار می باشد. بدین منظور حلوا گردو در شب های سرد زمستان به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه حلوا گردو همان طور که از نامش پیداست از گردو ، گلوکز و شکر استفاده می شود. در این حلوا از مغز پسته هم استفاده می گردد. با توجه به طعم و مزه ای که حلوا گردو دارد علاوه بر ارومیه در بسیاری از شهرهای ایران مصرف می شود و از شهرت و محبوبت بسیار بالایی برخوردار است.
لوازنک که به زبان محلی ارومیه باستخ نام دارد ، با استفاده از گلاب ، شیره انگور ، آب و نشاسته تهیه می گردد و در ظاهر بسیار شبیه به مسقطی است. برای تزئین این شیرینی از پسته و مغز گردو استفاده شده و در مهمانی ها برای پذیرایی از مهمان ها به عنوان دسر هم استفاده می شود. باستخ یا لوزانک از محبوب ترین سوغات ارومیه می باشد.
ماست ، آرد و شکر از مواد اولیه تهیه این شیرینی خوشمزه می باشند. تنور شیرینی سی ، نوعی نان محلی شیرین است که به جای آب از ماست استفاده می شود و بر روی آن زرده تخم مرغ می مالند. این شیرینی از بهترین سوغاتی های ارومیه بوده و از بافت ترد و لذیذی برخوردار است. برای طبخ این شیرینی از تنور یا فر استفاده می گردد.
یکی دیگر از سوغاتی ها و شیرینی های خوشمزه و بی نظیر ارومیه سوجوق یا باسلق است که برای طبخ آن از گلاب ، نشاسته و شیره انگور استفاده می گردد. برای تهیه سوجوق مواد اولیه ذکر شده را با هم مخلوط کرده تا زمانی که مواد خمیری به دست آید ، سپس وسط آن بادام ، پسته و گردو قرار دهید و به صورت نواری قطعه قطعه نمایید. برای تزیین این شیرینی خوشمزه روی آن را با استفاده از نارگیل می پوشانند. بهتر است بدانید که سوجوق را در ظرف های سفالی قرار می دهند تا شکرک بزند و آماده خوردن شود. این شیرینی دسر بسیار خوشمزه ای است.
شیرینی ها و خوراکی های خوشمزه ارومیه تمام شدنی نیستند. از دیگر سوغاتی ها و خوراکی های لذیذ ارومیه می توان به نان های سنتی اشاره نمود. از جمله نان های سنتی ارومیه می توان به اردح چوره ، جزلا چره ، تندیر چوره ، یخا چوره ، تاواچوره و تندیر چوره نانی اشاره نمود که در بسیاری از روستاهای آذربایجان غربی پخته می شود. این نان از آرد گندم ، آب و نمک تهیه گردد. پس از ترکیب مواد و تقسیم خمیر به قطعات کوچک ، روی آن را با زرده تخم مرغ می پوشانند و سپس در تنور پخت می کنند. البته برای طبخ نان لاچوره از ترکیب آرد ، پیاز و دنبه استفاده می گردد و اما نان لذیذ تاواچوره از ترکیب آب ، آرد گندم و گردو تهیه می شود.
با توجه به آب و هوای مساعدی که در شهر ارومیه وجود دارد ، گیاهان متعددی از جمله گیاهان دارویی و کوهی در این منطقه رشد می کنند و یا پرورش داده می شوند که برای درمان بسیاری از بیماری ها مفید و موثر هستند. از این گیاهان دارویی و کوهی انواع عرقیات گیاهی تهیه می شود که به عنوان دارو مصرف می شوند. از معروف ترین عرقیات گیاهی ارومیه می توان به عرق بیدمشک و بادرنجبویه اشاره نمود که از محبوب ترین و فراوان ترین عرقیات ارومیه هستند.
از دیگر عرقیات مفید منطقه می توان به عرق برگ بید و برگ گردو ، بومادران ، بابونه ، پونه ، خاکشیر ، پیچک ، شاتره ، کاکوتی ، گلاب ، شوید ، شنبلیله و… اشاره کرد. شما می توانید با کیفیت ترین عرقیات گیاهی ، همچون عرق زیره ، عرق آویشن ، عرق بهارنارنج ، گلاب و… را از «سایت سوغات رسان» تهیه کنید .
در ادامه به برخی از خواص بیدمشک و بادرنجبویه که از معروف ترین عرقیات این شهر هستند ، اشاره می کنیم. یکی از گیاهانی که به فراوانی در آذربایجان غربی یافت می شوند ، بیدمشک است. این گیاه در بسیاری از زمینه ها مورد استفاده قرار می گیرد. از عرق بیدمشک برای معطر نمودن شربت و غذا استفاده می شود. از جمله خواص درمانی این عرق گیاهی می توان به درمان سرگیجه ، کم خونی و تقویت قلب اشاره نمود.
بادرنجبویه ، از داروهای مورد علاقه ابو علی سینا بود و برای تقویت قلب و انبساط روح تجویز می شده است. استفاده از داروی بادرنجبویه به عنوان داروی ضد افسردگی در قرن هفدهم رایج بوده است. آزمایش های جدید نشان می دهد که این گیاه همانند یک داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی تاثیر می گذارد و به همین دلیل آرام بخش موثری است. در ادامه با سوغات و صنایع دستی ارومیه آشنا خواهیم شد.
ظریف کاری بر روی چوب ، یکی از رایج ترین سوغات و صنایع دستی ارومیه می باشد. در این هنر زیبا ، براساس یک طرح مشخص ، قطعات چوب را توسط چسب بر روی اشیاء قرار می دهند. مراحل این کار شباهت زیادی به منبت کاری دارد. چوب مورد استفاده در ظریف کاری ، چوب درخت سنجد ، گلابی ، گردو ، صنوبر و سرو است. در هنر ظریف کاری ، انواع جعبه دستمال کاغذی ، جعبه سیگار ، شکلات خوری ، جعبه لوازم آرایشی و جواهر و… تولید می شود که بسیار زیبا و سوغاتی های خاص ارومیه است.
یکی از شاخه های هنر سوزن دوزی ، رودوزی می باشد که برای ایجاد آن روی پارچه ساده را با استفاده از نخ های ابریشمی رنگی می پوشانند. طرح و نقش هایی که بر روی این پارچه ها ایجاد می شوند تماما ، زاده ی ذهنی زنان و دختران خانه دار است. رودوزی ها را می توان به عنوان رومیزی ، زیرلیوانی و… استفاده نمود.
به هنر ایجاد مجسمه هایی از جنس چوب ، پیکرتراشی گفته می شود. در حقیقت پیکر تراشی همان هنر ساخت مجسمه های چوبی و سنگی است که از قرن ها پیش انجام می شده است. قدمت این هنر در ایران را می توان از روی آثاری هم چون تخت جمشید متوجه شد. حال این هنر در ارومیه به شکل پیکر تراشی بر روی چوب رونق دارد و می توان آثار زیبایی را که به شکل انسان یا حیوان و یا اشیاء ساخته شده اند ، به عنوان یکی از مهم ترین سوغات و صنایع دستی ارومیه تهیه نمود.
ارومیه یکی از قطب های فرش دستباف ایران است که در زمینه ی صادرات ، سهم خوبی را به خود اختصاص داده است. از شاخص ترین و مهم ترین ویژگی های فرش دستباف آذربایجان غربی می توان به رنگ و طرح آن اشاره نمود که علاوه بر ثابت بودن بسیار جذاب و زیبا است. لازم به ذکر است که فروش ارومیه در سطح بین الملل هم کاملا شناخته شده می باشد.
از هنرهای قدیمی شهر ارومیه که از قرون گذشته به جامانده و اکنون به عنوان سوغات ارومیه بسیار محبوب است، می توان به منبت کاری ، خاتم کاری ، معرق کاری و اشیاه چوبی اشاره نمود. هنرمندان این شهر هنر خود را در قالب جعبه های تزئینی ، ظروف چوبی ، تابلوها و… به عنوان سوغات و صنایع دستی ارومیه ارائه می دهند. در صورتی که قصد خرید تخته نرد خاتم کاری را دارید ، پیشنهاد می کنم محصولات خاتم کاری موجود در وب سایت سوغات رسان را مشاهده کنید.
یکی دیگر از صنایع دستی زیبای ارومیه ، اشیاء و لوازم سفالی است که در بازارهای سنتی و مدرن ارومیه عرضه می شوند و دارای ظرافت و زیبایی خاصی هستند. به منظور خرید ظروف سفالی با کیفیت و زیبا هم چون گلدان سفالی شاه عباسی ، کاسه آبگوشت خوری ، کلمن سفالی آب خوری ، کوزه سفالی و… که تماما کار دست می باشند، به سایت سوغات رسان مراجعه نمایید.
همان طور که ذکر شد شهر ارومیه به دلیل داشتن صنایع دستی زیبا و جذاب مشهور است. مردم هنرمند ارومیه ، اشیاء منحصر به فردی را تولید می کنند که گزینه ی مناسبی به عنوان خرید هدیه و سوغاتی هستند. با توجه به موارد ذکر شده در استان ارومیه می توانید به عنوان خرید سوغاتی و خرید صنایع دستی انتخاب خوبی داشته باشید. شما می توانید با کیفیت ترین سوغات و صنایع دستی ارومیه را از «فروشگاه اینترنتی سوغات رسان» تهیه کنید.
منبع : خرید صنایع دستی
