لُکنَت به اختلال در روانی گفتار و الگوی زمانی آن که سخن گفتن را دشوار می‌سازد گفته می‌شود. لکنت عمدتاً و به‌طور کلی جز در موارد استثنایی در دوران خردسالی آغاز شده و یک پدیده خاص دوران کودکی است و معمولاً از سنین ۲ تا ۴ سالگی شروع می‌شود. لکنت از مهم‌ترین و متداول‌ترین اختلالات تکلمی است. در سنین ۶ تا ۷ سالگی نیز که مصادف با زمان آغاز مدرسه‌است به لحاظ ویژگی‌های عاطفی و سازگاری اجتماعی خاص این دوره موقعیت مناسبی است برای بروز لکنت در میان کودکانی که بیشتر مستعد چنین اختلالی هستند. گاهی از موارد در دوران بلوغ نیز افرادی که قبلاً به نحوی لکنت داشته‌اند دچار لکنت زبان می‌شوند.
در واقع سن، شرایط و ویژگی‌های بلوغ نیز احتمالاً در تغییر شکل یا تشدید لکنت مؤثرند. لکنت زبان در میان پسران بیشتر از دختران است و در بررسی‌ها و تحقیقات مختلف نسبتی در حدود ۷۰ درصد برای پسران و ۳۰ درصد برای دختران ذکر گردیده‌است.
کندی زبان در جایی پیش می‌آید که دستگاه‌های تکلم انسان دچار پاره‌ای از تشنج‌ها است؛ از اینرو ادای کلمات ناگهان به مانع برخورد می‌کند و پیوسته مکثی در میان صحبت روی می‌دهد. به هنگام چنین رویدادی معمولاً انسان حرفی را که روی آن مکث ایجاد شده‌است، چندبار تکرار می‌کند.
لکنت زبان در کودکان یکی از شایع ترین و مهم ترین اختلالات تکلمی می باشد که در دوران خردسالی و معمولا از سنین 2 تا 4 سالگی آغاز می شود.
این اختلال پدیده ای مخصوص دوران کودکی می باشد. واژه لکنت زبان یک اصطلاح اشتباه اما رایج بین مردم به شمار می آید. در اختلالات تکلمی کودکان واژه لکنت به معنای اختلال روانی در گفتار و الگوی زمانی آن که سخن گفتن را دشوار می‌سازد شناخته می شود.
در سنین ورورد به مدرسه نیز با افزایش اختلالات اضطرابی و مشکلات سازگاری اجتماعی احتمال بروز لکنت زبان در کودکان بالا می رود.
به طور کلی در کودکانی که سابقه لکنت زبان را داشته یا در خانواده سابقه لکنت را داشته اند احتمال بروز یا عود آن در مراحل رشد نظیر دوران بلوغ، یا در زمان ازدواج وجود دارد.
لکنت زبان در کودکان دارای انواع مختلفی می باشد که در زیر به طور کامل راجب آنها بحث شده است.
در این نوع لکنت زبان کودک قسمتی از کلمه را با سرعت و پشت سر هم تکرار می کند . معمولا این قسمت ا کلمه سیلاب اول است. برای مثال کلمه بده را ب ب ب ب ب بده بیان می کند.
در این نوع لکنت به علت توقف در عملکرد عضلات تلفظی کودک برای چند ثانیه دچار استپ و توقف در بیان کلمه شده و به علت تلاش زیاد برای بیان کلمه به خود فشار می آورد. پس از آن با فشار، به‌طور ناگهانی و کلمه را بیان می‌کند.
در صورت بروز لکنت زبان بهترین توصیه مراجعه به پزشک کودک می باشد. پزشک شما را به متخصص گفتاردرمانی کودکان ارجاع می دهدو گفتار درمانگر پس از ارزیابی کودک مشخص می کند که اختلال تکلم کودک شما مشکلی ادامه دار است یا خیر. سپس بسته به میزان اختلال و نوع آن تمرینات درمانی مناسب را به شما ارائه می دهد.
همچنین نکات رفتاری لازم جهت رفتار صحیح با کودک در زمان بروز این اختلال و قرار گیری در وضعیت های اجتماعی استرس زا به والدین کودک مشاوره داده می شود.خدمات گفتاردرمانی در منزل نیز می تواند به عنوان درمانی تکمیلی برای کودکان با اختلال تکلم انجام شود
مرحله اول: کودک متوجه می شود که کلمات خاصی را تکرار می کند یا در مواردی نمی تواند کلمه را ادا کند. اما این موضوع باعث ایجاد ناراحتی در کودک نشده و کودک همچنان به صحبت کردن ادامه می دهد.در این مرحله به علت نبود تنش در کودک برنامه های گفتاردرمانی به خوبی و با سرعت تاثیر گذار بوده و بهترین زمان برای شروع درمان می باشد
مرحله دوم: با بزرگتر شدن کودک و وسعت یافتن دامنه مکالمات او و مشاهده رفتار های همسالان و فامیل در مقابل لکنت زبان کودک علایم اضطراب و مشکلات رفتاری تشدید یافته و کم کم کودک از شرایطی که در آن مورد قضاوت قرار میگیرد می گریزد.
مرحله سوم: با افزایش حرکات و رفتار ضمنی همراه با لکنت به صورت غیرارادی کودک نسبت به بیان موفق هر کلمه یا جمله دچار ترس و اضطراب شده و همین امر باعث تشدید بیشتر لکنت زبان در او می گردد و این سیکل معیوب ادامه پیدا می کند. در این مرحله درمان لکنت تنها با گفتاردرمانی امکان پذیر نبوده و نیاز به استفاده از درمان های مکمل نظیر دارو درمانی، رفتاردرمانی و روان درمانی می باشد.
دلایل بروز لکنت زبان در کودکان، تاکنون به‌طور دقیقی روشن نشده‌است. اما لکنت نمی‌تواند علت واحدی داشته باشد. بلکه همواره معلول علت بدنی، عاطفی، اجتماعی یا ترکیب این عوامل است. بسیاری از افرادی که لکنت زبان دارند دچار بعضی از ناراحتی‌های عصبی و ناسازگاری‌های اجتماعی هستند. اما تشخیص اینکه آیا این‌گونه ناراحتی‌های روانی علت لکنت زبان است یا لکنت خود حاصل حالات و فشارهای ناشی از اختلالات روانی است، بسیار مشکل است. در بعضی از مواقع لکنت زبان ممکن است حاصل نارسایی‌ها و اختلالات دستگاه عصبی باشد یا در مواردی نیز لکنت زبان از زمان کودکی در اثر بعضی ناهنجاری‌های خفیف فیزیولوژیکی پدید می‌آید.
