دوره نوجوانی مهمترین دوره زندگی هر فردی است چون هر مهارت و یا رفتاری که در این دوره شکل بگیرد در دوره بزرگسالی آینده هر فردی را مشخص میکند اگر رفتار درستی از خانواده و یا دوستان نبینند و تصمیمات اشتباهی بگیرند باعث میشود وارد بدترین آسیب های اجتماعی مثل اعتیاد به مواد مخدر وسیگار و بزهکاری و سرقت و …وارد شود که متاسفانه راه برگشتی هم وجود ندارد یا با سختی و تحمل بسیاری از رنج ها باید از این موارد گذشت .
آسیب اجتماعی چیست ؟
آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطالق میشود که در چهارچوب اصول اخالقی و قواعد رسمی و غیر رسمی جامعه ی محل فعالیت کنشگران قرار نمیگیرد و در نتیجه با منع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبه رو میگردد
مسوولیت پذیری را چگونه در فرزندان تقویت کنیم ؟
دوستان فرزد شما نقش زیادی در ایجاد رفتارهای مثبت و منفی در فرزندتان دارند چون مهارت های زیادی در این دوره ردو بدل میشود والدین باید اول از همه مهارت دوست یابی را به فرزند اموزش دهند و وقتی دوست خود را انتخاب میکنند کمکشان کنند
چون موردی مثل اعتیاد و جرایم و آسیب هایی که به وجود می آیند از همین دوستی های ناباب است اما این گفته صحیح نیست چون خود نوجوان و یا هر فردی در هر سنی دوست خود را خود انتخاب کرده است و باید مسولیت کار را خودش بر عهده بگیرد
اگر دوستانی دارند که با ارزش های و استانداردهای اخلاقی خانواده سنخیت ندارد باید دقت لازم را داشته باند و حد و مرز را مشخص کنند
خانواده ها نباید حمایت بیش از اندازه داشته باشند چون نتوانستند پاسخگوی نیازهای فرزندشان باشند و انتظارات او را نتواسنته اند براورده کنند از او حمایت میکنند ان هم حمایت نا به جا و این حمایت ها باعث تداوم آسیب ها میشود باید اموزش لازم را بدهید که چه کارهایی غلط و چه کارهایی درست است
خود مراقبتی در برابر انواع آسیب‌های اجتماعی
ما خواسته یا ناخواسته در اجتماعی بزرگ زندگی می‌کنیم. حتی اگر گوشه عزلت اختیار کنیم، باز هم به نوعی با اجتماع در ارتباط هستیم.
از این رو نیاز داریم در اجتماع فردی موثر و مفید باشیم و عرف و قوانین اجتماعی را رعایت کنیم. از طرفی آسیب‌هایی نیز ممکن است از همین اجتماع به فرد وارد آید که نمی‌توان از آن‌ها به راحتی گذر کرد.
برای اینکه از این آسیب‌ها جلوگیری شود، بهتر است اجتماع خود را بهتر بشناسیم و در جهت رفع مشکلات موجود در آن بکوشیم. آسیب‌های اجتماعی در اصل به هر رفتار جمعی یا فردی گفته میشود که که در چارچوب اصول و قواعد اخلاقی و عرفی نمی‌گنجد.
همچنین این چارچوب ممکن است کاملا رسمی باشد یا غیر رسمی و مربوط به عرف جامعه محسوب شود. از این رو این رفتارها با منع قانونی یا اجتماعی روبرو میشود.
گاهی اوقات شرایط اجتماعی که فرد در آن قرار می‌گیرد، وی را به سمت این ناهنجاری‌ها پیش می‌برد.
چگونه از خود در برابر آسیب‌های اجتماعی مراقبت کنیم؟
امروزه به علت دامنه ارتباطی وسیع بین افراد و وجود انواع انحرافات در جامعه اگر ندانیم چگونه از خود مراقبت کنیم ممکن است ناخواسته در دام آسیب‌های اجتماعی مختلف بیفتیم.
وجود افراد سواستفاده‌گر در جامعه و کسانی که منافع خود را به هر چیزی ترجیح می‌دهند، باعث تشدید مشکلات به خصوص برای کسانی شده است که اطلاعات زیادی در زمینه انواع آسیب‌های اجتماعی ندارند، اما با داشتن اطلاعات کافی می‌توان بهتر در جهت مراقبت از خود عمل کرد.
وظایف نوجوان برای مراقبت از خود در برابر آسیب‌های اجتماعی
خانواده بهترین دوستی است که هر کسی می‌تواند داشته باشد؛ مشکلات خود را فقط با خانواده خود در میان بگذارید
توجه دوستان و هم سن و سالان خود را با فعالیت‌های مثبت به خود جلب کنید
هر کسی را دوست خود نپندارید و به توصیه‌های آن‌ها عمل نکنید
بزه‌های اجتماعی می‌تواند شما را یک عمر از زندگی عقب بیندازد پس برای یک بار هم آن‌ها را امتحان نکنید.
وظایف خانواده‌ها برای مراقبت از نوجوان در برابر آسیب‌های اجتماعی
خانواده‌ها باید بدانند که سرکشی و تغییر رفتار اقتضای سن نوجوانی است. از این رو نباید خیلی نگران این مسائل باشید. به مرور زمان و تثبیت بیولوژیکی و خلق و خوی نوجوان، این مسائل همگی حل می‌شوند.
مهم این است که این دوران حساس را با درایت پشت سر بگذارید و اجازه ندهید نوجوان به سمت بزه و آسیب‌های اجتماعی گرایش پیدا کند.
بهترین دوست برای فرزندتان باشید و آن‌ها را حمایت کنید. در این صورت برای جبران کمبودهای خود به دوستان ناباب یا افرادی خارج از خانواده گرایش پیدا نمی‌کنند و احتمال ایجاد رفتارهای پرخطر برای آن‌ها به مراتب کمتر میشود.
چه خطراتی کودکان و نوجوانان را تهدید میکند؟
در گروه سنی کودکان و نوجوانان، خطرات مختلفی وجود دارند که به‌دلیل مقتضیات این سن و زمینه‌های خطرجویی، هیجان‌طلبی و کنجکاوی، به‌ویژه در بین نوجوانان، آنان را تهدید میکند و به‌طور خلاصه می‌توان این خطرات را در گرایش به رفتارهای پرخطر، تعبیر کرد. در اینجا به برخی از این خطرات، اشاره میشود.
گرایش به مصرف دخانیات
گرایش به سوءمصرف مواد
گرایش به خشونت
گرایش به سبک‌های زندگی نابهنجار
تأثیرپذیری از فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی
شکست تحصیلی
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
کودکان و نوجوانانی که:
• سابقه شکست تحصیلی دارند.
• سابقه مشکلات رفتاری و روانی دارند.
• در خانواده‌های پرخطر زندگی میکنند.
• در محیط‌های مخاطره‌آمیز سکونت و یا رفت‌وآمد دارند.
• دوستانی دارند که سابقه رفتارهای پرخطر دارند.
چه عواملی موجب محافظت از کودکان و نوجوانان میشود؟
• توکل به خداوند متعال و انجام فرایض دینی
• جامعه‌پذیر بودن
• مثبت‌اندیشی و برخورداری از روحیه امیدوار
• توانایی برخورد با مشکلات و مسائل
• اعتمادبه‌نفس بالا و مهارت‌های اجتماعی مناسب
• احساس پیوند با مدرسه و خانواده
• نگاه منفی نسبت به مصرف مواد
• تعلق به خانواده‌ای که الگوی مسئولانه‌ای در مورد فرزندپروری دارد و نگاه منفی نسبت به مصرف مواد دارد.
• برخورداری از والدینی که رابطه تنگاتنگی با فرزند خود دارد و انتظارات تربیتی خود را به‌صورت روشن تعیین کرده و به آن پایبند هستند.
• برخورداری از دوستانی که رفتارهای مخاطره‌آمیز ندارند.
• مشارکت و مسئولیت‌پذیری در فعالیت‌ها و امور مدرسه
• وضعیت مناسب تحصیلی
منبع: https://khanomejazeh.ir
