چگونه نوجوان پسر را به درس خواندن تشویق کنیم
وظایف والدین در برابر فرزندان چیست ؟
1- همواره در جريان امور مدرسه قرار بگيرند. از تكاليف و دروس فرزندتان كاملا آگاه باشيد.
- بهتر است بدانيد سياست كاري مدرسه به چه ترتيبي است و انتظارات معلمين از فرزندتان چيست. اگر احيانا با روش‌هاي آنها موافق نيستيد، پيشنهادات خود را به آنها بگوييد تا آنها نيز نقطه نظرات خود را به شما ارايه دهند.
2- از مسايل فرزندتان باخبر باشيد.
- اگر واقعا قصد داريد تاثير خوب و مثبتي بر روي فرزندتان بگذاريد بايد كاملا از مسايل شخصي او آگاه باشيد. مطمئن باشيد شما تنها كسي هستيد كه مي‌توانيد در اين مسير به او ياري كنيد.
- رفتارها و عكس‌العمل‌هاي او را مورد ارزيابي قرار دهيد و متوجه شويد كه علت بي‌علاقگي او به درس خواندن چيست.
- سعي كنيد با صحبت كردن با فرزندتان، او را درك كنيد و دليل بي‌علاقگي او را به مطالعه جويا شويد. برخي از بچه‌ها مي‌گويند: ”دوست ندارم درس بخوانم.“ ”درس خواندن خيلي سخت است.“ ”از درس و كتاب متنفرم.“ بعضي ديگر به جزييات بيشتري اشاره مي‌كنند و مي‌گويند: “معلمم را دوست ندارم.“ ”سر كلاس درس‌ها را متوجه نمي‌شوم و خجالت مي‌كشم از معلم سوال كنم. چون مي‌ترسم بچه‌ها را مسخره كنند.“ ”رياضي را دوست ندارم.“ با دقت كامل به او گوش فرا دهيد، زيرا تمام صحبت‌هاي او براي شما مفيد خواهد بود.
- همواره به طور واضح با فرزندتان صحبت كنيد. در مورد گفته‌هاي او قضاوت نكنيد و تنها به دنبال يافتن راه‌حل باشيد. البته ممكن است مدتي طول بكشد تا شما متوجه عمق مشكل فرزندتان شويد، ولي سرانجام از لابه‌لاي صحبت‌هاي او پاسخ را پيدا خواهيد كرد. با شناخت كامل فرزندتان، شما مي‌توانيد مشكل او را حل كنيد و راه مناسب را براي پيشرفت در امور درسي او پيدا كنيد.
3- به چه دليل مي‌خواهيد فرزندتان درس‌خوان باشد؟
- از خودتان بپرسيد: چرا مي‌خواهم رفتار و افكار فرزندم را در مورد درس خواندن تغيير دهم؟ آيا به اين دليل است كه از بحث و مشاجره با او خسته شده‌ام، يا اين‌كه اين موضوع آرامش خانواده را بر هم زده است؟ و يا تنها به اين دليل است كه خودم او را اين طور تربيت كرده‌ام؟ به هيچ يك از اين سوالات نمي‌توان به طور قطع پاسخ مثبت داد. دليل اصلي كه دوست داريم فرزندمان درس‌خوان و اهل مطالعه باشد اين است كه قدرت تمركز بالايي داشته باشد و بتواند حواسش را كاملا بر روي يك موضوع جمع كرده، مطالب درسي را به خوبي درك كند. زيرا تنها در اين صورت است كه او مي‌تواند پله‌هاي ترقي را يكي يكي بالا رود و در زندگي به موفقيت دست يابد.
- شما نبايد از فرزندتان انتظار داشته باشيد كه تكاليفش را از روي اجبار انجام دهد. نكته قابل توجه اين است كه او بايد در مورد درس خواندن احساس مسووليت كند و هنگامي كه كاري را آغاز كرد، با اراده و جديت كامل آن را به اتمام برساند. قطعا چنين شخصي در زندگي خوشبخت و موفق خواهد شد.
4- انتظارات به جايي از او داشته باشيد.
- بعد از اين‌كه متوجه شديد به چه دليل مي‌خواهيد فرزندتان درس بخواند و تكاليفش را انجام دهد، نوبت به اين مي‌رسد كه يك سري سياست‌ها و روش‌هايي را اتخاذ كنيد كه با پيروي از آنها بتوانيد به هدفتان راحت‌تر برسيد. شايد اين موضوع به نظر دشوار و پيچيده بيايد. ولي سعي مي‌كنم آن را با يك مثال براي شما روشن كنم. سياست من به اين ترتيب است كه به فرزندم نشان دهم كه براي رسيدن به هدفمان بايد با هم همكاري كنيم و به يكديگر اعتماد كامل داشته باشيم. او نبايد فكر كند من او را مجبور به درس خواندن مي‌كنم و او بايد به حرف‌هاي من گوش دهد. بر عكس بايد مرا مانند يك دوست صميمي ببيند كه بهترين‌ها را براي او آرزومندم.
- قوانيني كه براي خودم گذاشته‌ام: همواره منصفانه قضاوت كنم و متعادل باشم. ديدم نسبت به مسايل باز باشد و يك طرفه قضاوت نكنم. كاملا براي او توضيح دهم كه انتظارات من از او چيست. با او تند و خشن برخورد نكنم، آرامش خود را حفظ كنم. سعي كنم هيچ‌گاه اين قوانين را زير پا نگذارم. قوانيني كه براي فرزندم در نظر گرفته‌ام: به هيچ عنوان دروغ نگويد و براي رسيدن به موفقيت از هيچ تلاشي دريغ نورزد. (البته اگر در درسي نياز به كمك داشت، آن را مطرح كند) به اين قوانين احترام بگذارد و آنها را تحت هيچ شرايطي نقض نكند.
5- ليستي از نقاط مثبت خود و فرزندتان تهيه كنيد.
- اگر بخواهيد هر چه سريع‌تر به نتيجه دلخواه دست يابيد، بهتر است با ديدي مثبت به اين قضيه نگاه كنيد. يعني ابتدا تمام نقاط مثبت خود و فرزندتان را روي يك كاغذ بنويسيد. شما مي‌توانيد از ديگر اعضاي خانواده نيز بخواهيد ليستي از نقاط مثبت شما و فرزندتان تهيه كنيد، سپس تمام اين نقطه نظرات را در كنار يكديگر قرار دهيد.
- فكر مي‌كنيد با اين عمل به چه نتيجه‌اي خواهيد رسيد؟ با تكيه بر نقاط مثبت خود و فرزندتان قادر خواهيد بود فرزندتان را سريع‌تر تحت تاثير قرار دهيد و علاقه‌مند به مطالعه كنيد، بنابراين به هدفتان نزديك‌تر خواهيد شد.
- با توجه به شرایط جدیدی که در جهان به وجود امده و شرایط درس خواندن به کلی عوض شده است و بچه ها به دور از مدرسه و معلم و دوستان هستند در شرایط خواب و درس خواندنشان تغییراتی ایجاد شده طبیعی است که فرزندان ما رغبتی برای درس خواندن نداشته باشند وحتی برای کارمندان و افرادی که در محیط بیرون کار میکردند دورکاری برایشان خیلی جذاب بوده اما بعدها متوجه شدند که کارایی کمتری نسبت به شرکتشان دارند این اوامر طبیعی است پس برای فرزند شما هم این اتفاقات طبیعی است که علاقه ای به درس خواندن نداشته باشد و یا نمرات کمتری بگیرد و این مشکل بسیاری از خانواده ها شده پس یکی از عوامل درس نخواندن بچه ها بیماری کرونا بوده .
- برای فرزندان خود خط قرمز قرار دهید یعنی نمره ای مثل نمره ای نیاید زیر 17 داشته باشند و برای دانش اموزانی که در سال های آخر تحصیلی هستند قرار دادن نمره 20 بسیار مشکل است و والدین باید اعلام کنند که اصلا کاری به درس خواندن و نمرات فرزندشان ندارند اما در پایان ترم نمره ای زیر 17 نمیخواهند ونباید حتما معدل 20 را بخواهیم به طور مثال دانش اموزی که در سال 11 تحصیلی است برای او نمره 20 گرفتن شاید بسیار دشوار باشد و دچار اضطراب شود .
- خود خانواده ها باید اهل مطالعه باشند و در خانواده و اعضای آن کتاب و کتاب خوانی رواج داشته باشد وقتی که فرزندتان چیزی از شما نمیبیند که اهل مطالعه هستید و یا در مجالس علمی شرکت نمیکنید پس طبیعی است که در درس خواندن ناتوان شود مثل والدینی که سیگاری هستند به احتمال خیلی زیاد فرزندشان هم سیگاری خواهد شد چون بچه ها یاد میگیرند
- اگر فرزند شما درس خوان باشد اگر قوانین هم برای او قرار ندهید هم درس میخواند و برای بچه ای که درس خوان نیست اگر قوانین سخت هم قرار دهید بعد از مدتی تلاش او متوقف خواهد شد و تلاش او کمتر خواهد شد پس بهترین روش نمره گذاری برای ان هاست البته لازم به ذکر است که با توجه به توانایی و عملکرد فرزندتان نمره قرار دهید نمیتوانید برای دانش اموزی که توانایی کمتری دارد و میتواند نمره 17 بگیرد حتما نمره 20 قرار دهید پس به این نکات توجه کنید
- و اگر فرزند شما با نمره ای که شما قرار داده اید فاصله انداخته است مثلا معدل او از 17 به 16/54 رسیده است سخت نگیرید برای او تنبیه قرار دهید مثلا به مدت دوهفته او حق ندارد از گوشی استفاده کند و یا از اینستا و فضای اجتماعی استفاده کند و یا از بازی محروم است و نباید مدت زمان تنبیه را مثلا برای مدت زیادی مثل یکسال قرار دهید چون این تنبیه غیر منطقی است لطفا این نمات را به خوبی برای درس خواندن فرزندتان استفاده کنید حتما جواب خواهید گرفت
- ? نباید به فرزندان خود جملات منفی مثل تو بی استعداد هستی بگوییم زمانی که نتوانست بخوبی درس بخواند تکرار هر روز این جمله انگیزه را از فرزند شما می گیرد و او احساس خواهد کرد که در تمامی زمینه ها بی استعداد است ممکن است در بسیاری از زمینه های دیگر موفق شود و توانایی لازم را داشته باشد
- اصولا به جای این که به فرزندمان بگوئیم: (( تو در درس بی استعدادی ))، باید به او گفت: ((تو در زمینه های دیگر بسیار با استعدادی ، چرا از هوش و حواست برای درس خوندن استفاده کامل نمی بری ؟ )) بیان این مطلب به نوجوان یادآورمی شود که او به حد کافی استعداد دارد و در سایر زمینه ها مورد تایید پدر و مادر است فقط در درس خواندن کمی تامل وتردید می کند.
- ? نکته دیگری در مورد نوجوان و درس باید مورد توجه خانواده ها قرار گیرد . این است که اگر مادری دایما نگران درس خواندن و احتمالا نمره بد فرزندش باشد ومرتبا او را بترساند ، و یا فرزندش را در تب وتاب بی سواد ماندن قرار دهد ، متاسفنه نتیجه ای جز آن چه که مادر قبلا تصورش را کرده و مرتبا آن را به زبان آورده به بار نخواهد آمد. زیرا به قول معروف ، مادر از آن چه که می ترسیده به سرش آمده است. بدین معنی که مادر ندانسته، پیشاپیش تصویر منفی شکست را در خود و فرزندش باور ساخته و سرانجام هم میوه تلخی به بار نشسته است. یک مادر و پدر خوب ضمن این که مراقب درس خواندن فرزندان خود هستند ، نگرانی بی جا و بی حاصل را به خود راه نمی دهند.
- اما خانواده ها چگونه می توانند فرق بین نگرانی های بی جا و بی توجهی به تکالیف دانش آموزان را بدانند، اگر فرزند شما به درس و مشق علاقه مند است و نمراتی بیش از ۱۶ می گیرد جای هیچ گونه نگرانی نیست.
- طبیعی است که اگر به درس او بی توجهی می شده ، باید کمی دقت بیشتر به خرج داد. ولی اگر دانش آموزی تمام تلاشش را بکار برده و شما هم توجه لازم را به کار برده اید، ولی نتیجه بیش از نمره ۱۶ نشده ، از تحت فشار قرار دادن او دست بردارید و نگرانی را از خود دور سازید و به انتظار تغییرات در سال های بعد بنشیینید که درسش بهبود یابد.
چگونه به کودکان خود القاء می‌کنید که به خود انگیزه بدهند؟
۱. اجازه ندهید که اضطراب و نگرانی شما موجب شود تا برای ایجاد انگیزه به آنها فشار بیاورید
- با این کار، فقط به آنها این انگیزه را می‌دهید که در برابر شما مقاومت کنند یا برای آرام کردن‌تان از شما اطاعت کنند، زیرا می‌خواهند که آنها را تنها بگذارید. این کار به همان اندازه که موجب تلاش آنها برای آرام کردن شما یا مقاومت در برابر شما می‌شود، به افزایش انگیزه در آنها منتهی نمی‌شود. با این کار، به جای آنکه بر خودشان و یافتن انگیزه‌های درونی تمرکز کنند، به دنبال واکنش نشان دادن در برابر شما هستند. نگرانی و نیاز شما به اهمیت دادن آنها، موجب شکل‌گیری جنگ قدرت میان شما و فرزندتان می‌شود.
۲. الهام‌بخش باشید
- تنها راهِ انگیزه دادن، تلاش نکردن برای انگیزه دادن است. به جای آن، سعی کنید برای کودک‌تان الهام‌بخش باشید. چطور باید این کار را انجام بدهید؟ کافی است که الهام‌بخش باشید. از خودتان بپرسید که آیا رفتارهای‌تان الهام‌بخش است یا کنترل‌کننده؟ بدانید که اگر رفتار شما کنترل‌کننده باشد، فرزندتان سعی می‌کند تا کارهایی غیر از آنچه شما می‌خواهید انجام بدهد. به کسی که در زندگی شما الهام‌بخش بوده فکر کنید و سعی کنید مانند او باشید. فراموش نکنید که اگر به فرزندتان فشار بیاورید، تنها انگیزه‌ای که در او ایجاد می‌کنید، انگیزه‌ی مقاومت کردن در برابر شماست.
۳. اجازه بدهید که کودک به تنهایی تصمیم بگیرد و با نتایج آن روبرو شود
- به فرزندتان اجازه دهید که خودش تصمیم بگیرد. وقتی تصمیم اشتباهی می‌گیرد، بگذارید با نتایج طبیعی که به دنبال آن تصمیم اشتباه ایجاد می‌شود، روبرو شود و خودش مسئولیت آن اشتباه را بپذیرد. مثلا اگر نتیجه‌ی انجام ندادن تکالیف مدرسه، استفاده نکردن از کامپیوتر است، امکانِ بازگرداندن زمان استفاده از کامپیوتر را در دستان خود او بگذارید. یعنی اگر تکلیفی را که به او محول شده تمام کند، زمان استفاده از کامپیوتر را که بر سر آن توافق کرده‌اید به دست می‌آورد. این میتواند برای او انگیزه‌ای در جهتِ درست باشد، بدون اینکه لازم باشد به او بگویید که چه کاری انجام بدهد، چگونه این کار را انجام بدهد و بدون اینکه لازم باشد درباره اهمیت انجام تکالیف سخنرانی کنید. شما باید به عنوان پدر و مادر از خود بپرسید که «در مورد چه چیزهایی باید صبور باشم؟ ارزش‌ها و اصول من کدامند؟» و به آنها پایبند باشید.
۴. سوالات زیر را از خود بپرسید:
- چه چیزی به فرزند من انگیزه می‌دهد؟
او واقعا چه می‌خواهد؟
برای کمک به او برای جستجو و کشف علاقه‌هایش، باید چه سوالاتی را از او بپرسم؟
اهداف و آرزوهای او چیست؟
به اندازه‌ی کافی از کودک فاصله بگیرید تا او را به صورت فردی مستقل ببینید. سپس سعی کنید تا آنچه را که می‌بینید، درک کنید. برای فهمیدن پاسخ سوال‌های بالا، با او صحبت کنید. سپس گوش بدهید، نه به جواب‌هایی که دوست دارید از او بشنوید، بلکه به چیزهایی که فرزندتان می‌گوید. فقط به او گوش کنید. به پاسخ‌های او احترام بگذارید، حتی اگر با آنها موافق نیستید.
۵. انتخاب کنید که می‌خواهید از چه دری وارد شوید
- ۲ در را تصور کنید. درِ شماره‌ی ۱، برای والدینی است که می‌خواهند به کودک خود انگیزه بدهند و کاری کنند که کودک کارهای درست را در زندگی انجام بدهد: یعنی از خواب بیدار شود، به مدرسه برود، وظایف خود را انجام بدهد، و موفق باشد. درِ شماره‌ی ۲ برای والدینی است که می‌خواهند خودِ کودک، انگیزه‌ی انجام آن کارهای خوب را داشته باشد. آنها می‌خواهند طوری بر کودک تاثیر بگذارند که برای کارهایی تلاش کند که به آنها علاقه دارد. یعنی کودک فقط کارهای درست را انجام ندهد، بلکه خودش بخواهد که آن کارهای درست را انجام بدهد.
- شما از کدام در وارد می‌شوید؟ اگر از درِ شماره‌ی ۱ وارد می‌شوید، راه رسیدن به آن هدف، فشار آوردن، تنبیه کردن، التماس کردن، غُر زدن، باج دادن، جایزه دادن و وعده و وعید دادن برای راضی کردنِ کودک است. اگر درِ دوم را انتخاب می‌کنید، برای رسیدن به آن هدف، باید سوالات مختلفی را بپرسید. به جای «آیا تکالیفت را انجام داده‌ای؟» بهتر است بگویید: «چرا امروز تکالیفت را انجام دادی ولی دیروز انجام ندادی؟ متوجه شدم که دیروز تکالیف هندسه را انجام ندادی، ولی امروز تکالیف تاریخ را انجام دادی. هندسه و تاریخ چه تفاوتی برایت دارند؟» محققی باشید که جستجو و کاوش می‌کند، و به کودک کمک کنید تا انگیزه‌ها و علاقه‌های خود را کشف کند.
۶. شما مقصر نیستید
- اجازه دهید کودکان خودشان تصمیم بگیرند
نبود انگیزه در کودک، تقصیر شما نیست، پس مسئله را شخصی نکنید. با این کار، ممکن است که با ایجاد مقاومت بیشتر، به عدم موفقیت بیشتر کودک کمک کنید. این‌طور به مسئله نگاه کنید که مثلا اگر از فاصله‌ی بسیار نزدیک به آینه نگاه کنید، نمیتوانید خودتان را ببینید و فقط تصویر تاری می‌بینید. ولی وقتی از آینه فاصله می‌گیرید، می‌توانید خودتان را واضح‌تر ببینید. در مورد کودک نیز همین طور رفتار کنید. گاهی آنقدر به آنها نزدیک هستیم و گرفتار آنها شده‌ایم که نمی‌توانیم آنها را جدا از خود ببینیم. ولی زمانی که به اندازه‌ی کافی از او فاصله می‌گیرید، می‌توانید شخصیت واقعی او را ببینید و بفهمید که چه چیزی در او انگیزه ایجاد می‌کند، و سپس می‌توانید به او کمک کنید تا او نیز، خودش را بهتر درک کند. وقتی عقب می‌ایستید و تماشا می‌کنید، می‌فهمید که چه چیزی در مورد او موثر است، چرا او برای چیزهای خاصی تلاش می‌کند و چه چیزی او را به حرکت وامی‌دارد. کارهایی وجود دارد که کودک هرگز انگیزه‌ای برای انجام آنها نخواهد داشت، ولی انجام آن کارها برای او لازم است. ممکن است که کودک از انجام کارهای خانه بیزار باشد و سعی کند که از انجام آنها شانه خالی کند، و اینجاست که شما باید عواقب و نتایجی را برای انجام ندادنِ وظایف او ایجاد کنید. - هدف این است که وقتی کودک مجبور است که کاری را با بی‌میلی انجام بدهد، بر او تاثیر بگذاریم و به اندازه‌ی کافی او را بشناسیم تا بفهمیم که چه آرزوهایی دارد. شما به عنوان پدر یا مادر، باید مهارت‌های او را در تعریف چیزهایی که برایش مهم است تقویت کنید. شما باید کمک کنید تا کودک‌تان بفهمد که چه کسی است، چه چیزی برایش مهم است و برای رسیدن به آن، حاضر است چه کارهایی را انجام بدهد. مسئولیت ما این است که به کودک‌مان کمک کنیم تا این کار را انجام بدهد، نه اینکه خودمان آن را برای او انجام بدهیم. ما باید به اندازه‌ی کافی از سرِ راه او کنار برویم تا بفهمد که کیست، به چه فکر می‌کند و به چه چیزهایی علاقه دارد.
- برای اینکه بتوانید فرزند خود را به درس و مدرسه علاقه مند کنید، ابتدا باید علت بی علاقگی و بی انگیزگی به درس را در فرزندتان شناسایی کنید. در واقع نداشتن درک درست از نوجوان باعث می شود که نتوانید او را به مسیر درست هدایت کنید و از طرف دیگر خودش تبدیل به عاملی می شود که فرزندتان را بیش از هر چیزی از هدف خود دور کند.
ادامه مطلب: https://b2n.ir/j79333
