به طور سنتی، روغن زیتون به عنوان یکی از عناصر اصلی رژیم غذایی مدیترانه ای شناخته می شود که در سراسر جهان محبوب شده است. روغن زیتون به دلیل تأثیر مفید آن به عنوان بهترین مواد غذایی ارگانیک بر سلامتی به خوبی شناخته شده است. چندین مطالعه اپیدمیولوژیک و بالینی مصرف روغن زیتون را با مرگ و میر کلی کمتر و مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی، سرطان و بیماری های عصبی مرتبط دانسته اند .
روغن زیتون فوق بکر دو جزء اصلی را تشکیل می دهد: اسیدهای چرب تک غیراشباع و ترکیبات فنلی فعال زیست فعال که به صورت جداگانه و جمعی مسئول خواص ارتقاء سلامت آن هستند. چندین مطالعه پیش بالینی و بالینی اثرات محافظت کننده عصبی روغن زیتون را گزارش کرده اند که مصرف آن با حافظه بهتر، روانی کلامی و کاهش خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط است .
مزایای سلامتی روغن زیتون فرابکر به مکانیسم های مختلفی نسبت داده شده است. روغن زیتون فوق بکر علاوه بر اثرات کاهش دهنده چربی و گلوکز خون، دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی 3-6 است . علاوه بر این، مطالعات متعدد in vitro و in vivo اثر مفید روغن آن به عنوان فراورده زیتون فوق بکر و ترکیبات فنلی آن را بر عروق مغز و عملکرد عصبی نشان دادهاند.
مطالعات اخیر نشان داده است که ترکیبات فنلی موجود در روغن زیتون فوق بکر مولکول های آنتی اکسیدانی هستند که می توانند اثرات سمی متابولیسم اکسیژن مانند تشکیل رادیکال های آزاد را از بین ببرند، بنابراین از سلول ها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می کنند و به طور قابل توجهی به سلامت انسان کمک می کنند .
علاوه بر این، یافته های مطالعات پیش بالینی ما نشان داده است که روغن زیتون فوق بکر اضافه شده به رژیم غذایی مدل های موش بیماری آلزایمر (AD) عملکرد سد خونی مغزی (BBB) را افزایش می دهد، آسیب شناسی مرتبط با AD، استرس اکسیداتیو و التهاب عصبی را کاهش می دهد. که در مجموع منجر به بهبود حافظه 7-9 شد . BBB، شبکهای از رگهای خونی و بافتی که از سلولهایی با فاصله نزدیک تشکیل شده است، با محافظت از مغز در برابر قرار گرفتن در معرض نوروتوکسینهای مرتبط با خون و در پاکسازی مواد زائد مغز، نقش حیاتی در حفظ سلامت مغز ایفا میکند.
بنابراین، BBB کاربردی برای مغز سالم حیاتی است و روغن زیتون فوق بکر عملکرد عروق مغز را بهبود می بخشد.
در انسان، زمانی که روغن زیتون فوق بکر روی افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (MCI) آزمایش شد، سلامت مغز و حافظه را بهبود بخشید . در این مطالعه از 25 شرکت کننده مبتلا به MCI خواسته شد که روزانه حدود سه قاشق غذاخوری روغن زیتون به مدت شش ماه مصرف کنند. سیزده شرکت کننده روغن زیتون فوق بکر (EVOO، غنی از فنل) و 12 شرکت کننده روغن زیتون تصفیه شده (ROO، تصفیه شده از فنل ها) مصرف کردند. شرکت کنندگان قبل و بعد از مصرف روغن زیتون تحت اسکن MRI و تست های شناختی قرار گرفتند.
یافتهها نشان داد که هم EVOO و هم ROO عملکرد شناختی را بهبود میبخشند که توسط رتبهبندی بهبود یافته دمانس بالینی و سایر نمرات رفتاری تعیین میشود. برای نتایج اسکن MRI، در حالی که هر دو EVOO و ROO اثرات محافظتی نشان دادند، اثر متفاوت بود. EVOO عملکرد BBB و اتصال عملکردی بین نواحی مختلف مغز را افزایش داد، در حالی که ROO فعالسازی عملکردی مغز را به یک کار حافظه در مناطق مغز درگیر در شناخت افزایش داد.
این نتایج نشان میدهد که دو جزء اصلی روغن زیتون، اسیدهای چرب تک غیراشباع، و ترکیبات فنلی فعال زیستی، به مزایای سلامتی مغز کمک میکنند .
در واقع، مصرف روغن زیتون فوق بکر اثرات مفیدی بر جنبه های مختلف سلامتی و بیماری دارد. بنابراین، علاوه بر محافظت از مغز، افزودن روغن زیتون فوق بکر به رژیم غذایی روزانه می تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر زوال عقل های مرتبط را کاهش دهد.