پمپ های رفت و برگشتی از نوع پمپ های جابجایی مثبت هستند. این پمپ ها مقدار معینی از سیال را در هنگام حرکت پیستون یا پلانجر به خروجی تحویل می دهند. در هر حال به خاطر نشتی یا دیگر مسایل همه سیال به دهانه خروجی نخواهد رسید.
با صرفنظر از موضوع بالا حجم سیال جابجا شده در هنگام حرکت پیستون یا پلانجر معادل حاصلضرب سطح پیستون در طول سیلندر می باشد.
انواع پمپ های رفت و برگشتی
به طور کلی پمپ های رفت و برگشتی بر دو نوع می باشند:
عمل مستقیم محرکه بخار و پمپ های توانی. البته این پمپ ها در انواع متفاوتی طراحی شده اند که برای مصارف ویژه ای در صنایع خاص، به کار می روند. برخی از آن ها توسط سازندگانشان به عنوان پمپ های روتاری طبقه بندی شده ولی در عمل برای عملیات پمپاژ از حرکت پیستون یا پلانجر استفاده می کنند.
پمپ های توانی
این پمپ های دارای میل لنگی می باشند که اغلب توسط یک موتور الکتریکی یک تسمه یا یک زنجیر از خارج به حرکت در آورده می شود. به منظور کاهش سرعت خروجی محرکه، دنده ها اغلب بین مرحکه و میل لنگ قرار می گیرند. در سرعت های ثابت پمپ های توانی تقریبا ظرفیت ثابتی را برای محدوده وسیعی از هدها فراهم می کنند و راندمان آنها نیز مطلوب می باشد. هنگامی که شیر رانش بسته می باشد پایانه سیال که ممکن است از نوع پیستونی یا پلانجری باشد فشار زیادی تولید خواهد کرد بنابراین در عمل برای محافظت از پمپ و لوله ها از یک شیر سوپاپ استفاده می شود. پمپ های عمل مستقیم در هنگامی که مجموع نیروهای روی پیستون سیال با مجموع نیروهای روی پیستون بخار برابر شود از حرکت باز می ایستند ولی پمپ های توانی قبل از آنکه از حرکت بیفتند فشار زیادی را تولید خواهند کرد. فشار بازدارندگی از حرکت چندین برابر فشار رانش پمپ های توانی است. پمپ های توانی به ویژه برای مصارفی با فشار بالا بسیار مناسب بوده و برای مصارفی مانند تغذیه دیگ بخار، پمپاژ لوله ای، صنایع پتروشیمی و کاربردهایی مشابه مورد استفاده قرار می گیرند. اولین پمپ های توانی نوع میل لنگ و فلایویل اغلب از نوع تحریک بخار بودند. امروزه موتور یا الکتروموتور محرکه کاملاً رایج می باشد زیرا نحوه قارگیری آنها از نظر اقتصادی به صرفه تر است و هرچه اجزا فشرده تر باشند نیاز به مراقبت کمتری دارند. غالباً در پرس های هیدرولیکی صنایع پتروشیمی و مصارف مشابه به کار می روند. طرح های دیگری از پمپ ها را نیز می توان برای اینگونه مصارف به کار برد. پمپ های توانی فشار بالا اغلب عمودی می باشند ولی نوع افقی آنها نیز ساخته می شود.
پمپ های نوع توانی کم ظرفیت
به این پمپ ها اغلب پمپ های ظرفیت متغیر، حجم- کنترل شده و پمپ های تناسب دهنده می گویند. کاربردهای اصلی این پمپ ها در کنترل جریان سیال هایی با مقادیر کم هستند که به دیگ ها و تجهیزات صنعتی و موارد مشابه متصل می باشند. بنابراین این نوع پمپ ها جایگاه مهمی در بسیاری از صنایع دارا می باشند. ظرفیت این پمپ ها می تواند با تغییر طول سیلندر تغییر کند.
شاید دوست داشته باشید: آشنایی با پمپ سانتریفوژ
