حقوق مالی زن پس از فوت شوهر شامل چه مواردی است؟
1)ارث:
پس از فوت شوهر، زن هم به عنوان یکی از ورثه از ترکه ی شوهر ارث می برد.میزان سهم زن از ارث شوهر تابع این است که شوهر چه ورثه ای دارد. اگر مرد بچه داشته باشد ، سهم الارث زن یک هشتم است.
اگر ورثه فرزند نداشته باشد، سهم زن یک چهارم است.
2) مهریه:
مهریه دینی است که بر عهده ی شوهر است و باید آن را به همسر خود بپردازد. با فوت شوهر این بدهی او از بین نمی رود و زن می تواند مهریه خود را مطالبه کند.
در ادامه نحوه مطالبه مهریه پس از فوت شوهر را می خوانید.
3) نفقه:
یکی از ویژگی های نفقه ی زوجه این است که برای زن امکان مطالبه ی نفقه ی گذشته هم وجود دارد.
به همین جهت اگر مرد بدهی از بابت نفقه به زن داشته باشد، حتی پس از فوت شوهر، زن می تواند آن را مطالبه نماید.
4) اجرت المثل ایام زناشویی:
زن حتی پس از فوت شوهر می تواند می تواند اجرت کارهایی را که شرعا بر عهده ی او نبوده، اما زن به درخواست شوهر آنها را انجام داده مطالبه نماید.
میزان دقیق اجرت المثل از طریق دادگاه تعیین می شود.
مطالعه بیشتر اجرت المثل
5)مستمری:
پس از فوت شوهر، زن می تواند از مستمری او استفاده نماید.
مطالعه شرایط دریافت مستمری
پیش از این مطلب جامعی در خصوص مهریه و نحوه ی مطالبه ی آن را تنظیم کرده ایم.
همان طور که ابتدای بحث هم اشاره کردم، برای بسیاری این سوال وجود دارد که آیا پس از فوت شوهر زن می تواند مهریه خود را مطالبه کند؟
پاسخ این سوال مثبت است.
در واقع قبل محاسبه ی سهم الارث ورثه و تقسیم ترکه، ابتدا باید دیون متوفی پرداخت شود و به ترتیب هزینه های زیر باید پرداخت شود:
مهریه نیز بدهی شوهر به همسر خود می باشد. یعنی زن از این بابت طلبکار شوهر است.
تا زمانی که این دین پرداخت نشود یا به طریق دیگری این تعهد از عهده ی شوهر ساقط نشود، پرداخت مهریه همچنان بر گردن شوهر است.
به این ترتیب مرگ باعث از بین رفتن بدهی و برائت ذمه ی شوهر نیست و زن حتی پس از فوت شوهر هم می تواند مهریه خود را مطالبه کند.
نکته ی مهم اینکه پس از دریافت مهریه، اگر مالی باقی مانده باشد، زن نیز جزء ورثه محسوب می شود و به میزان سهم الارث خود از باقی مانده ی اموال ارث می برد.
اگر مرد مالی از خود به جای گذاشته باشد ، زن می تواند از اموال باقی مانده ، طلب مهریه کند.
برای آن که زن بتواند مهریه خود را پس از فوت شوهر مطالبه نماید، باید دادخواستی به طرفیت ورثه ی شوهر متوفی خود بدهد. و یا اگر از طریق اداره اجرای ثبت می خواهد کار را انجام دهد، در آن اداره باید اموال همسر را معرفی کند.
ورثه متوفی در سه طبقه تقسیم می شوند:
چگونگی ارث بری افراد در طبقات را می توانید در مطلب ارث مطالعه کنید.
زن برای مطالبه ی مهریه ی خود پس از فوت شوهر از دو روش می تواند اقدام کند:
1) مطالبه از طریق اجرای ثبت:
در این روش زن ابتدا باید از طریق دفتر خانه ی ازدواجی که ازدواج او در آنجا ثبت شده تقاضای صدور اجرائیه کند. سپس با مراجعه به اداره ی اجرای ثبت به میزان مهریه خود از اموال شوهر توقیف نماید و از این طریق به مهریه خود برسد.
2) مطالبه از طریق دادگاه:
زن باید دادخواستی به خواسته ی مطالبه ی مهریه به طرفیت ورثه ی شوهر تقدیم دادگاه خانواده نماید.
ممکن است زن نتواند هزینه ی دادرسی را بپردازد. در این صورت می تواند با اثبات اعسار از هزینه دادرسی، به طور موقت از پرداخت معاف شود. دادگاه پس از رسیدگی حکم به پرداخت مهریه زن از ترکه ی شوهر می دهد.
نکته ی مهم این است که ورثه تنها در حدود سهم الارث خود مسئول پرداخت مهریه هستند و نمی توان ورثه را به پرداخت مهریه از اموال خودشان کرد.
اگر مهریه زن از نوع سکه و طلا باشد به نرخ روز به زن پرداخت می شود.
اما مهریه های ریالی باید به نرخ روز ریالی تبدیل شوند.
بنابراین شاخص تورم سال فوت شوهر بر شاخص سال وقوع عقد ازدواج تقسیم می گردد. سپس عدد به دست آمده در مبلغ مهریه زن ضرب شده و حاصل همان مهریه قابل وصول است. در موارد فوت شوهر تاریخ مطالبه مهریه اهمیتی ندارد.
مثلا زن و مردی سال 1360 ازدواج کرده اند و مهریه خانم 100 هزار تومان است.
اگر آقا سال 1395 فوت کرده باشد، شاخص سال 1395 را بر شاخص سال 1360 تقسیم می کنیم. عدد به دست آمده را در 100 هزار تومان ضرب می کنیم.
اگر شوهر توان مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد یا فوت کند، پدر شوهر باید مهریه را بپردازد؟
اصولا خیر.
هر کس خود مسئول دیون و تعهداتی است که بر عهده دارد. پس پدر شوهر مجبور به پرداخت دین پسر خود نیست حتی اگر بسیار ثروتمند باشد.
البته در صورت زیر پدر شوهر مسئول پرداخت مهریه ی عروس خود است:
پس تعهد لفظی برای مسئول دانستن پدر شوهر به پرداخت مهریه معتبر نیست.
گروه وکلای آسا متشکل از مجموعه ای از وکلای پایه یک دادگستری ، مشاوران حقوقی ، کار آموزان وکالت و متخصصین امور ثبتی و گمرکی است . هدف موسسه ارایه خدمات حقوقی مطمئن و مقرون به صرفه به صاحبان مشاغل ، شرکت های تجاری و استارتاپ های نو ظهور و همچنین آسان نمودن روند پیگیری دعاوی ملکی ،خانوادگی و کیفری است .
