در دنیای امروز که به شدت به هم پیوسته است، هویت و مجوزدهی به دو رکن اساسی تعاملات دیجیتال تبدیل شدهاند. از دسترسی به ایمیل‌ها گرفته تا تأیید تراکنش‌های مالی، این فرآیندها تضمین می‌کنند که کاربران همان افرادی هستند که ادعا می‌کنند و مجاز به انجام اقدامات خاص هستند. با گسترش مهاجرت کسب‌وکارها به پلتفرم‌های دیجیتال، اهمیت مکانیزم‌های احراز هویت قوی به طور چشمگیری افزایش یافته است. این مقاله به بررسی وضعیت فعلی هویت و مجوزدهی، چالش‌های پیش روی سازمان‌ها، و مسیر فناوری‌های احراز هویت در دنیای کسب‌وکار می‌پردازد.
تکامل هویت و مجوزدهی
در گذشته، احراز هویت بر پایه رمز عبور انجام می‌شد - یک نام کاربری همراه با رمز عبور مخفی. اگرچه ساده بود، این روش در برابر حملاتی مانند فیشینگ، حملات جستجوی فراگیر و سرقت اطلاعات بسیار آسیب‌پذیر بود. آمارها نشان می‌دهند که بیش از 23 میلیون حساب در سراسر جهان همچنان از رمز عبور ساده "123456" استفاده می‌کنند که هدفی آسان برای هکرها محسوب می‌شود.
نواقص سیستم‌های مبتنی بر رمز عبور باعث شد تا سازمان‌ها به احراز هویت چندعاملی (MFA) روی بیاورند. این روش لایه‌های اضافی مانند رمزهای عبور یک‌بارمصرف (OTP)، بیومتریک یا کلیدهای امنیتی فیزیکی را اضافه می‌کند. جالب است بدانید که گوگل گزارش داده است استفاده از کلیدهای امنیتی در کنار سایر روش‌ها، موفقیت ۱۰۰درصدی در جلوگیری از حملات به حساب‌ها داشته است.
از سوی دیگر، روش‌های مجوزدهی برای مدیریت سناریوهای پیچیده‌تر توسعه یافته‌اند. مدل‌های کنترلی مانند کنترل دسترسی مبتنی بر نقش(RBAC) و کنترل دسترسی مبتنی بر ویژگی (ABAC) اکنون در بسیاری از سازمان‌ها استاندارد هستند و امکان مدیریت دقیق‌تر منابع را فراهم می‌کنند. این مدل‌ها به‌ویژه برای رعایت مقررات قانونی ارزشمند هستند. برای مثال، از زمان اجرای مقررات GDPR اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۸، بیش از ۱.۵ میلیارد یورو جریمه بابت نقض این مقررات صادر شده است که اهمیت مدیریت درست دسترسی را نشان می‌دهد.
چالش‌های احراز هویت مدرن
با وجود پیشرفت‌های انجام‌شده، کسب‌وکارها همچنان با چالش‌های متعددی در پیاده‌سازی مکانیزم‌های امن و کاربرپسند روبه‌رو هستند.
یکی از مهمترین چالش‌ها، تهدیدات سایبری نظیر تصاحب حساب‌ها و سرقت هویت است. در سال ۲۰۲۳، سرقت هویت بیش از ۲۰درصد از جرایم سایبری گزارش‌شده را تشکیل داده است و خسارت‌های آن در سطح جهان از ۱۰میلیارد دلار فراتر رفته است.
چالش دیگر، تجربه کاربری است. در حالی که روش‌هایی مانند احراز هویت چندعاملی از امنیت بالایی برخوردارند، می‌توانند فرآیند ورود کاربران را دشوار کنند. به‌عنوان نمونه، ۷۰ درصد از کاربران خریدهای آنلاین را در صورتی که فرآیند پرداخت پیچیده باشد، رها می‌کنند. این موضوع بر اهمیت ایجاد تعادل میان امنیت و راحتی تأکید دارد.
همچنین، مدیریت هویت‌های دیجیتال در اکوسیستم‌های پراکنده برای بسیاری از سازمان‌ها یک مشکل اساسی است. کاربران در تعامل با چندین پلتفرم مختلف، انتظاراتی از تجربه‌ای یکپارچه و امن دارند. در این راستا، راهکارهایی مانند ورود یکپارچه (SSO)، سیستم‌های هویت فدرال و پروتکل‌های هویت غیرمتمرکز (مانند بلاک‌چین) مورد توجه قرار گرفته‌اند.
جهت‌گیری احراز هویت در کسب‌وکارها
1. احراز هویت بدون رمز عبور
آینده احراز هویت به سمت حذف کامل رمز عبور حرکت می‌کند. بیومتریک (مانند اثر انگشت و تشخیص چهره)، احراز هویت مبتنی بر دستگاه و زیرساخت کلید عمومی (PKI) در حال رشد هستند. به عنوان نمونه، سیستم Face ID اپل بیش از ۳۰,۰۰۰نقطه نامرئی را برای ایجاد نقشه‌ای دقیق از چهره کاربر پردازش می‌کند که آن را به یکی از ایمن‌ترین سیستم‌های بیومتریک جهان تبدیل کرده است.
2. هویت غیرمتمرکز
چارچوب‌های هویت غیرمتمرکز، مانند سیستم‌های مبتنی بر بلاک‌چین، در حال متحول کردن شیوه مدیریت هویت هستند. این سیستم‌ها کنترل کامل مدارک هویتی را به کاربران واگذار کرده و تعاملات امن و حفظ حریم خصوصی را تسهیل می‌کنند. مایکروسافت یکی از پیشگامان این حوزه است و با توسعه راهکارهایی مانند Azure AD Verifiable Credentials به کاربران امکان می‌دهد داده‌های خود را به صورت مستقل مدیریت کنند.
3. احراز هویت تطبیقی
احراز هویت تطبیقی با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، به صورت پویا خطرات را در حین فرآیند ورود و مجوزدهی ارزیابی می‌کند. این روش با تحلیل عواملی مانند رفتار کاربر، مکان، و دستگاه، تصمیمات لحظه‌ای درباره سطح موردنیاز احراز هویت می‌گیرد. به‌عنوان مثال، آمازون وب سرویس(AWS) از تحلیل رفتاری برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک و درخواست تأیید اضافی استفاده می‌کند.
4. ورود یکپارچه و هویت فدرال
مدیریت هویت فدرال، که به کاربران امکان استفاده از یک هویت در چندین پلتفرم را می‌دهد، در حال افزایش اهمیت است. به عنوان مثال، ورود یکپارچه(SSO) می‌تواند تعداد درخواست‌های پشتیبانی مربوط به بازیابی رمز عبور را تا ۵۰ درصد کاهش دهد و صرفه‌جویی قابل‌توجهی برای سازمان‌ها به همراه داشته باشد.
5. مدل‌های اعتماد صفر (Zero Trust)
رویکرد اعتماد صفر فرض می‌کند هیچ کاربر یا دستگاهی به طور ذاتی قابل اعتماد نیست. این مدل با تأیید مداوم هویت و کنترل‌های دقیق، دسترسی‌های غیرمجاز را به حداقل می‌رساند. طبق گزارش گارتنر، تا سال ۲۰۲۵، ۶۰ درصد از سازمان‌ها مدل‌های اعتماد صفر را به عنوان استراتژی امنیتی پایه خود پیاده‌سازی خواهند کرد.
حقایق جالب درباره احراز هویت
آینده احراز هویت در کسب‌وکارها
در سال‌های آینده، احراز هویت به سمت روش‌های زمینه‌محور، شخصی‌سازی‌شده و نامرئی حرکت خواهد کرد. نوآوری‌هایی مانند بیومتریک رفتاری، که از الگوهایِ تایپ یا حرکاتِ ماوس به‌عنوان شناسه استفاده می‌کنند، و روش‌های احراز هویت یکپارچه که در جریان‌های کاری کاربران ادغام می‌شوند، آینده این حوزه را رقم خواهند زد. علاوه بر این، فناوری‌هایی نظیر رمزنگاری همومورفیک[1] و حفظ حریم خصوصی تفاضلی امکان احراز هویت ایمن بدون افشای داده‌های حساس کاربر را فراهم خواهند کرد.
نتیجه‌گیری
هویت و مجوزدهی دیگر تنها چالش‌های فنی نیستند، بلکه ضرورت‌های استراتژیک برای کسب‌وکارها به شمار می‌آیند. با افزایش تهدیدات سایبری و انتظار کاربران برای تجربه‌ای راحت و امن، سازمان‌ها باید راه‌حل‌های نوآورانه احراز هویت را بپذیرند. آینده در تعادلی است که سیستم‌هایی ایمن، شهودی، متمرکز و حفظ‌کننده حریم خصوصی را ارائه کند. سرمایه‌گذاری در این فناوری‌ها علاوه بر حفاظت از دارایی‌ها، باعث جلب اعتماد کاربران می‌شود که ارزشی کلیدی در اقتصاد دیجیتال امروز است.
[1] رمزنگاری همومورفیک (Homomorphic Encryption) یک تکنیک پیشرفته در حوزه امنیت داده‌ها است که به کاربران اجازه می‌دهد عملیات ریاضی یا پردازشی را روی داده‌های رمزنگاری‌شده (بدون نیاز به رمزگشایی آنها) انجام دهند. این ویژگی به‌ویژه برای مواردی که امنیت داده‌ها و حریم خصوصی اهمیت دارد، بسیار مفید است.
سامانه SSO پلاس، یه راهکار SSO سازمانی است. پنجره‌ای واحد برای ورود یکباره به سامانه‌هاست. SSO پلاس، یکIdentity Access Management است که علاوه بر ورود یکپارچه کاربران به سامانه‌ها، مدیریت کاربران و دسترسی‌ها را نیز فراهم می‌کند.
سامانه SSO پلاس، پنجره‌ای واحد برای و ورود یکباره به سامانه‌ها، امروز بالغ بر ۶میلیون کاربر فعال در حال استفاده از این سامانه هستند و حدود ۵۰ شرکت نرم‌افزاری به آن متصل شدهاند. اس اس او پلاس توانسته از سال ۱۳۹۹ تاکنون تاییدیه چندین آزمایشگاه امنیت را با موفقیت کسب نماید. اس اس او پلاس یک راهکار نرم‌افزار سازمانی است که سازمان‌های بزرگ و متوسط را در تحقق شکل‌دهی هویت دیجیتالِ (Digital Identity) کاربران و کارمندان خود، ممکن می‌سازد. از مهمترین ویژگی‌های این راهکار سازمانی وجود فرایندهای متنوع احراز هویت و Multi-Factor Authentication است، همچنین با پیاده سازی ۳ سطحی مجازشماری Authorization ،توانسته است، تمامی نیازهای سازمان را به صورت یکجا محقق نماید .
اطلاعات تماس:
