در دنیای دیجیتال در حال تحول، مدیریت و تأیید هویت یکی از مهمترین مسائل برای دولت‌ها، کسب‌وکارها و افراد به شمار می‌رود. سیستم‌های سنتی تأیید هویت—مانند گذرنامه‌های فیزیکی، کارت‌های شناسایی ملی و گواهینامههای رانندگی—به طور فزاینده‌ای در معرض تقلب، سرقت و ناکارآمدی هستند. در پاسخ به این چالش‌ها، کشورهایی مانند استونی به فناوری بلاکچین روی آورده‌اند تا مدیریت هویت را متحول کرده و نگاهی به آینده تأیید هویت امن، دیجیتال و غیرمتمرکز ارائه دهند.
یک گذرنامه دیجیتال نسخه‌ای مدرن و الکترونیکی از گذرنامه فیزیکی سنتی است، اما چندین مزیت قابل توجه دارد: امنیت بیشتر، سرعت بهبود یافته و راحتی بیشتر برای مسافران. استونی، کشوری که به دلیل زیرساخت‌های دیجیتال پیشرفته و ابتکارات دولت الکترونیک خود شناخته شده است، پیشگام در استفاده از فناوری بلاکچین برای ایجاد گذرنامه‌های دیجیتال امن است که تأیید هویت سریع و امن بین‌المللی را تسهیل می‌کند.
معرفی گذرنامه‌های دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاکچین می‌تواند بسیاری از ناکارآمدی‌ها و خطرات امنیتی موجود در گذرنامه‌های سنتی کاغذی را از بین ببرد. بلاکچین، با سیستم دفتر کل غیرمتمرکز و غیرقابل دستکاری خود، اطمینان می‌دهد که هویت هر فرد امن، به راحتی قابل دسترسی و غیرقابل تغییر می‌ماند—و این اطلاعات ذخیره شده در بلاکچین تقریباً غیرممکن است که جعل یا تغییر یابد.
بلاکچین بر اساس اصل غیرمتمرکز بودن عمل می‌کند، به این معنی که هیچ نهاد واحدی داده‌ها را کنترل نمی‌کند. این ساختار در خصوص اطلاعات حساس مانند داده‌های هویتی شخصی بسیار مهم است. با استفاده از فناوری بلاکچین، استونی توانسته است سیستمی ایجاد کند که در آن کاربران می‌توانند اطلاعات شخصی خود را روی دفتر کل غیرمتمرکز ذخیره و مدیریت کنند که توسط هیچ فرد غیرمجاز قابل تغییر نیست.
هر تراکنش یا تغییری که در گذرنامه دیجیتال صورت می‌گیرد (مانند به‌روزرسانی اطلاعات شخصی یا سوابق سفر)، در بلاکچین ثبت می‌شود و از این طریق شفافیت و مسئولیت‌پذیری تضمین می‌شود. علاوه بر این، ماهیت رمزنگاری بلاکچین اطمینان می‌دهد که داده‌ها از امنیت بالایی برخوردارند و از دسترسی غیرمجاز یا نقض داده‌ها جلوگیری می‌شود.
یکی از ویژگی‌های برجسته بلاکچین در گذرنامه‌های دیجیتال، هویت خودمختار (SSI) است. این مفهوم به افراد اجازه می‌دهد که داده‌های هویتی خود را کنترل کنند، به این معنا که دیگر نیازی نیست به مراجع مرکزی (مانند دولت‌ها یا شرکت‌ها) برای تأیید هویت خود تکیه کنند. در عوض، افراد می‌توانند گواهینامههای خود را به روشی امن مدیریت و به اشتراک بگذارند و کنترل و حریم خصوصی بیشتری بر اطلاعات شخصی خود داشته باشند.
استونی پیش‌تر با اجرای برنامه اقامت الکترونیکی خود در سال ۲۰۱۴ در زمینه مدیریت هویت دیجیتال گام‌های بزرگی برداشته است. این برنامه به مردم از سراسر جهان اجازه می‌دهد تا "اقامت الکترونیکی استونی" دریافت کنند و به خدمات دیجیتال استونی دسترسی پیدا کنند، از جمله توانایی راه‌اندازی شرکت، مدیریت مالیات و امضای دیجیتال اسناد، بدون نیاز به حضور فیزیکی در استونی.
موفقیت برنامه اقامت الکترونیکی زمینه‌ساز طرح‌های بزرگتر در زمینه هویت دیجیتال شد. دولت استونی در حال بررسی مفهوم گذرنامه‌های دیجیتال به عنوان بخشی از چشم‌انداز وسیع‌تر خود برای ایجاد یک جامعه کاملاً دیجیتال است. استفاده استونی از بلاکچین برای تأیید هویت، گسترش طبیعی ابتکارات دولت الکترونیک موجود است. با استفاده از بلاکچین برای تأیید هویت امن و قابل تأیید در گذرنامه‌های دیجیتال، استونی نه تنها فرآیند را برای شهروندان خود ساده کرده است، بلکه امنیت بین‌المللی و راحتی سفر و تجارت فرامرزی را نیز افزایش می‌دهد.
زمان‌بندی و توسعه
سفر استونی به سوی گذرنامه‌های دیجیتال مبتنی بر بلاکچین از زمان آغاز برنامه اقامت الکترونیکی در سال ۲۰۱۴ شروع شد که پایه‌گذار ابتکارات بزرگتر هویت دیجیتال کشور بود. پس از پروژه‌های آزمایشی اولیه و تست‌ها، دولت به طور پیوسته استفاده از فناوری بلاکچین برای برنامه‌های مختلف هویت را گسترش داد، از جمله گذرنامه‌های دیجیتال.
ایده گذرنامه کاملاً مبتنی بر بلاکچین اولین بار در سال ۲۰۱۶ مطرح شد و استونی از همان زمان شروع به آزمایش سیستم‌های هویت مبتنی بر بلاکچین کرد. اجرای کامل گذرنامه‌های دیجیتال که از فناوری بلاکچین پشتیبانی می‌کند، هنوز در حال انجام است و دولت استونی به طور مداوم در حال بهبود زیرساخت‌های دیجیتال خود است.
زیرساخت‌های لازم
ایجاد یک سیستم گذرنامه دیجیتال مبتنی بر بلاکچین نیازمند توسعه گسترده زیرساخت‌ها بود. دولت استونی در ایجاد X-Road، پلتفرم تبادل داده‌ای امن، سرمایه‌گذاری کرد تا ارتباط خدمات دولتی را تسهیل کند و اطمینان حاصل شود که اطلاعات شهروندان در سراسر پلتفرم‌های مختلف محافظت می‌شود. این زیرساخت تبادل داده‌ای امکان برقراری ارتباط بی‌وقفه بین بخش‌های مختلف، از جمله بهداشت، مالیات و اجرای قانون را فراهم می‌کند.
سیستم e-ID که قبلاً برای شهروندان استونی وجود داشت، برای گنجاندن فناوری بلاکچین به‌روزرسانی شد. این شامل ساخت زیرساخت کلید عمومی (PKI) بود که امکان تأیید هویت امن و رمزگذاری داده‌های شهروندان را فراهم می‌آورد. استونی همچنین از کارت‌های شناسایی دیجیتال خود استفاده کرد که برای استفاده در چارچوب بلاکچین تطبیق داده شدند.
بودجه و سرمایه‌گذاری‌ها
اگرچه ارقام دقیق بودجه برای ابتکار گذرنامه دیجیتال در دسترس نیست، اما سرمایه‌گذاری استونی در پروژه‌های دولت الکترونیکی و زیرساخت‌های هویت دیجیتال قابل توجه بوده است. دولت بیش از میلیون‌ها یورو برای توسعه و نگهداری زیرساخت‌های دیجیتال خود از جمله ایجاد هویت‌های دیجیتال و ابتکارات مربوط به بلاکچین هزینه کرده است. تخمین زده می‌شود که پروژه‌های دولت الکترونیکی استونی از اوایل دهه ۲۰۰۰ تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیون یورو هزینه برداشته است.
برنامه اقامت الکترونیکی به تنهایی بیش از ۱۰۰ میلیون یورو درآمد برای اقتصاد استونی ایجاد کرده است که نشان‌دهنده بازگشت مثبت سرمایه‌گذاری از دیجیتالی کردن هویت و خدمات است. در حالی که ارقام دقیق برای توسعه گذرنامه دیجیتال مبتنی بر بلاکچین همچنان در حال تکامل است، استونی همچنان منابع خود را برای اطمینان از اینکه سیستم‌های مدیریت هویت آن در خط مقدم نوآوری‌های فناوری باقی بمانند، اختصاص می‌دهد.
مزیت‌های واضح گذرنامه‌های دیجیتال مبتنی بر بلاکچین استونی پتانسیل انقلاب در سفرهای بین‌المللی است. سیستم‌های سنتی گذرنامه می‌توانند کند، ناکارآمد و در معرض تأخیرهای بوروکراتیک باشند. با گذرنامه‌های دیجیتال، مسافران می‌توانند تأیید هویت فوری را در مرزها تجربه کنند که زمان‌های انتظار و احتمال خطاهای انسانی را کاهش می‌دهد. سیستم گذرنامه مبتنی بر بلاکچین تمامی داده‌های سفر ضروری، از جمله تاریخ پروازها، وضعیت ویزا و اطلاعات بیومتریک را ذخیره می‌کند و تأیید هویت مسافر را برای مقامات مرزی آسان‌تر می‌کند.
علاوه بر این، سیستم بلاکچین استونی می‌تواند راه را برای تعاملی‌پذیری بین کشورهای مختلف هموار کند. با پذیرش سیستم‌های هویت دیجیتال مشابه توسط کشورهای بیشتر، فرآیند سفر بدون مرز می‌تواند راحت‌تر شود. فناوری بلاکچین می‌تواند به کشورهای مختلف اجازه دهد تا گواهینامههای هویتی دیجیتال را به طور امن به اشتراک بگذارند و تأیید کنند و شبکه‌ای جهانی از هویت‌های دیجیتال معتبر ایجاد کنند که به طور جهانی پذیرفته شده است. این امر نیاز به مدارک هویتی متعدد را از بین می‌برد و تقلب را کاهش داده و تجربه سفر را برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان ساده‌تر می‌کند.
فراتر از سفر، گذرنامه‌های دیجیتال مبتنی بر بلاکچین می‌توانند دولت‌ها و کسب‌وکارها را به طور قابل توجهی متحول کنند. دولت‌ها می‌توانند از بلاکچین برای ساده‌سازی عملیات کنترل مرزها استفاده کنند و بار اداری و احتمال خطا را کاهش دهند. علاوه بر این، امنیت افزایش‌یافته‌ای که توسط بلاکچین ارائه می‌شود، به دولت‌ها این امکان را می‌دهد که حرکت شهروندان و بازدیدکنندگان را بهتر ردیابی و تأیید کنند بدون اینکه حریم خصوصی نقض شود.
برای کسب‌وکارها، تأیید هویت مبتنی بر بلاکچین می‌تواند نحوه ورود به سیستم مشتریان یا کارمندان جدید را متحول کند. به عنوان مثال، یک شرکت می‌تواند هویت مشتری از کشور دیگر را به سرعت و به طور امن با استفاده از گذرنامه دیجیتال آن‌ها تأیید کند که این امر به کاهش تقلب در بخش مالی کمک می‌کند. به طور مشابه، کسب‌وکارها می‌توانند از گذرنامه‌های دیجیتال برای رعایت مؤثرتر مقررات شناخت مشتری (KYC) و مبارزه با پول‌شویی (AML) استفاده کنند.
در حالی که مزایای گذرنامه‌های دیجیتال مبتنی بر بلاکچین روشن است، مسیر پذیرش جهانی بدون چالش نیست. برای شروع، همکاری بین‌المللی برای اطمینان از اینکه سیستم‌های هویت مبتنی بر بلاکچین در مرزها قابل تعامل هستند، ضروری خواهد بود. کشورهای مختلف باید در مورد استانداردهای مشترک برای گذرنامه‌های دیجیتال توافق کنند و چارچوب‌هایی ایجاد کنند که امکان تأیید هویت دیجیتال بی‌دردسر فرامرزی را فراهم کند.
علاوه بر این، مسائل مربوط به حریم خصوصی، حفاظت از داده‌ها و آگاهی دیجیتال باید حل شود. حتی اگر بلاکچین به طور ذاتی امن باشد، دولت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که داده‌های شخصی افراد مطابق با مقرراتی مانند قانون حفاظت از داده‌های عمومی (GDPR) در اتحادیه اروپا محافظت می‌شود.
استفاده پیشگامانه استونی از فناوری بلاکچین برای گذرنامه‌های دیجیتال تنها آغاز یک تحول بزرگ در نحوه مدیریت و تأیید هویت است. با مزایای غیرمتمرکزسازی، امنیت بیشتر و هویت خودمختار، بلاکچین راه‌حل امیدوارکننده‌ای برای چالش‌های سیستم‌های سنتی تأیید هویت ارائه می‌دهد.
با گسترش پذیرش راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین برای مدیریت هویت، به احتمال زیاد شاهد آینده‌ای خواهیم بود که در آن گذرنامه‌های دیجیتال استاندارد خواهند شد و نحوه سفر، تعامل با کسب‌وکارها و ارتباط با دولت‌ها متحول می‌شود. در نهایت، فناوری بلاکچین نه تنها فرآیند تأیید هویت را ساده می‌کند، بلکه ماهیت امنیت و حریم خصوصی شخصی را در عصر دیجیتال بازتعریف می‌کند.
درباره نویسنده: SSOPlus
سامانه SSO پلاس، یه راهکار SSO سازمانی است. پنجره‌ای واحد برای ورود یکباره به سامانه‌هاست. SSO پلاس، یکIdentity Access Management است که علاوه بر ورود یکپارچه کاربران به سامانه‌ها، مدیریت کاربران و دسترسی‌ها را نیز فراهم می‌کند.
سامانه SSO پلاس، پنجره‌ای واحد برای و ورود یکباره به سامانه‌ها، امروز بالغ بر ۶میلیون کاربر فعال در حال استفاده از این سامانه هستند و حدود ۵۰ شرکت نرم‌افزاری به آن متصل شده‌‍‌اند. اس اس او پلاس توانسته از سال ۱۳۹۹ تاکنون تاییدیه چندین آزمایشگاه امنیت را با موفقیت کسب نماید. اس اس او پلاس یک راهکار نرم‌افزار سازمانی است که سازمان‌های بزرگ و متوسط را در تحقق شکل‌دهی هویت دیجیتالِ (Digital Identity) کاربران و کارمندان خود، ممکن می‌سازد. از مهمترین ویژگی‌های این راهکار سازمانی وجود فرایندهای متنوع احراز هویت و Multi-Factor Authentication است، همچنین با پیاده سازی ۳ سطحی مجازشماری Authorization ،توانسته است، تمامی نیازهای سازمان را به صورت یکجا محقق نماید .
اطلاعات تماس:
