?نگاهی به راه پیش روی حوزه هنری
?نسیم اسدپور - دبیر گروه فرهنگ
رهبر معظم انقلاب اسلامی هفته گذشته در دیدار با رئیس و جمعی از مدیران سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری، «تولید و ارائه محصولات فاخرِ مبتنی بر فکر نو و در نظر گرفتن اقتضائات اجتماعی و فرهنگی تبلیغ» را در عین «خشیت کامل از پروردگار»، دو وظیفه مهم دستگاه‌های فرهنگی ـ تبلیغاتی دانستند. اما سؤال اینجاست که تا چه اندازه حوزه هنری و کلیت سازمان تبلیغات اسلامی در این راستا قدم برداشته است؟ کارنامه چند سال اخیر حوزه هنری نشان می‌دهد، این سازمان تا حد بسیاری در همین راه گام برداشته، اما همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «سازمان تبلیغات و حوزه هنری در عرصه‌های مختلف، کار خوب زیاد کرده‌اند، اما نه به اندازه عمر حدوداً چهل سال خود، بنابراین باید کار و تلاش را مضاعف کرد.»
لزوم حمایت از سرمایه‌های «حوزه»
با نگاهی به بیانات رهبر فرزانه انقلاب در دیدار اخیر و با مرور حرکت کلی «حوزه هنری انقلاب اسلامی»، ذکر چند نکته درباره این محفل فرهنگی و هنری مولود انقلاب، ضروری به نظر می‌رسد. اولین نکته این است که حوزه هنری کلاس های متعددی در هر بخش برگزار می‌کند؛ از کلاس‌های مربوط به سینما و هنر هفتم گرفته تا محافل نویسندگی، فن بیان، عکاسی، نگارگری و...؛ اما زمانی می‌توان به این کلاس‌ها و شاگردپروری‌ها نمره خوبی داد که خروجی آن، فقط به مباحث تئوریک ختم نشود و از دل دانشجویانش، تولیدات خوبی به ثمر بنشیند؛ این هدف هم با حمایت خود حوزه محقق خواهد شد. این مسئله، مهم‌ترین معضلی است که متأسفانه همه، به ویژه جوانان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. برای نمونه، هستند کسانی که چندین سال است در مجموعه فرهنگی حوزه هنری کلاس می‌روند و زمانی که می خواهند خود را محک زده و کاری را طبق آموخته‌ها و اندوخته‌های خود تولید و به جامعه عرضه کنند، هیچ‌گونه حمایتی از آنان صورت نمی‌گیرد. گفتنی است، کلاس‌های نویسندگی خوبی در سطوح حرفه‌ای مختلف در حوزه زیر نظر استادان برجسته برگزار می‌شود، اما چرا نباید از نویسندگان جوانی که تربیت شده‌اند، در چاپ آثارشان یا حداقل در حمایت از اولین اثرشان حمایت شود؟! یا دانشجویانی هستند که چندین سال زیر نظر استادان صاحب‌نام در حوزه کلاس‌های سینمایی می‌گذرانند و حتی آثار موفقی هم دارند و به نوعی، فکر و توانمندی خود را اثبات کرده‌اند، اما برای ادامه راه و تولید آثار جدید متناسب با نیازهای جامعه و آرمان‌های انقلاب اسلامی، با مشکل و مانع مواجه هستند. در واقع، حوزه هنری نقش بسیار مهم و برجسته‌ای در تربیت نسل جدید اهالی قلم و هنرمندان الهام‌گرفته از انقلاب اسلامی مملکت داشته و دارد؛ کلاس‌های متنوع و خوب برگزار می‌کند و انصافاً هم گام‌های بزرگی در این راه برداشته، اما این نقد جدی هم بر آن وارد است که در عمل، آنطور که باید و شاید از شاگردانی که در خود حوزه تربیت شده‌اند، حمایت‌های لازم در حوزه عملیاتی صورت نمی‌گیرد.
زمین آماده کشتِ «کودک و نوجوان»
نکته مهم دیگر، جدی گرفتنِ حوزه کودک و نوجوان به منزله یک میدان خطیر و اثرگذار است و البته، حمایت از کسانی که در این میدان فعالیت می‌کنند. چه بهتر که این حمایت، اول از کسانی صورت بگیرد که چندین سال است دانشجوی حوزه هنری هستند. حوزه کودک و نوجوان، زمین آماده کشت و زرعی است که هرچقدر ما کمتر سراغ آن برویم، غریبه‌ها جدی‌تر سراغ آن خواهند رفت و آنچه را که خودشان می‌خواهند، خیلی زود برداشت خواهند کرد و آن وقت، جبران خیلی چیزها سخت و شاید غیرممکن خواهد بود؛ این آزمون، امروز بیشتر از گذشته پیش روی نهادهایی، مانند «حوزه هنری» است.
مراقبت در برون‌سپاری‌ها
نه فقط برای حوزه هنری انقلاب اسلامی، بلکه نسبت به بسیاری از مراکز و مؤسسه‌های فرهنگی و حتی دانشگاهی، مانند دانشکده صدا و سیما این نقد وارد است که خروجی دانشجویانش در حوزه عمل و اجرا، بسیار کمتر از آن چیزی است که انتظار می‌رود. کلاس‌های زیاد و خروجی کم، قبل از هر چیز برای خودِ آن مرکز زیبنده نیست، چراکه این سؤال در ذهن هر فردی شکل می‌گیرد که چطور ممکن است، این تعداد دانشجو ورودی فلان ارگان و نهاد و مؤسسه باشند، اما از این تعداد سالی چند اثرِ مفید و مهم بیرون نیاید! البته طرح این موضوع به معنای آن نیست که فقط و فقط از کسانی حمایت شود که در خود حوزه مشغول به هنرجویی و تحصیل بوده‌اند، بلکه منظور، اولویت دادن به شناسایی و حمایت از کسانی است که با سرمایه این نهادهای فرهنگی پرورش یافته‌اند؛ در عین حال، باید مراقب بود اگر کسی هم از بیرون نهادی، مانند حوزه هنری می‌آید، اما در راستای اهداف این مرکز فرهنگی طرح فیلم، کتاب یا اثری دارد، مورد حمایت قرار بگیرد. این همان نکته‌ای است که حضرت آیت‌‌الله‌العظمی خامنه‌ای هم در همین دیدار، بر آن تأکید کردند و «اهمیت دادن به نیروی انسانی زبده به‌عنوان محور اساسی مجموعه‌های فرهنگی، حفظ نیروهای خوب سازمان تبلیغات در همه رشته‌ها، مراقبت از نیروها و مواظبت در زمینه آفات برون‌سپاری کارهای فرهنگی تبلیغاتی» را به مدیران سازمان تبلیغات اسلامی و ارکان آن، از جمله حوزه هنری گوشزد کردند. خلاصه کلام اینکه، اگر قرار است خروجی یک نهاد فرهنگیِ انقلابی، مانند حوزه هنری بهتر از اینی باشد که الان هست، باید دایره افرادی که می‌توانند زیر چتر حمایتِ معنوی و مادی آن قرار بگیرند، گسترده‌تر شود و به بهانه‌های گوناگون، از جمله نبود بودجه، اشخاص پشت درب‌های بسته مدیران قرار نگیرند.
