خرید وسایل آشپزخانه، به ویژه قاشق، کارد و چنگال، همواره با چالش هایی مواجه است. این وسایل در شکل ها، طرح ها، اندازه ها و با استفاده از آلیاژهای متفاوتی تولید می شوند و همین کافیست تا گستردگی و تنوع زیادی در بازار داشته باشند. به همین دلیل، فرآیند تصمیم گیری و انتخاب می تواند بسیار طاقت فرسا باشد. در ادامه به معرفی ابزار غذاخوریِ ساخته شده از جنس ورق استیل نگیر پرداخته می شود.
در بحث انتخاب مواد، سازندگان 2 فاکتور مهم را مدنظر قرار می دهند که عبارتند از کیفیت و صرف اقتصادی. این وسایل قرار است در تماس با مواد غذایی (چه به صورت مایع و چه به شکل جامد) قرار گیرند و ارتباط مستقیمی با سلامتی افراد دارند، بنابراین مواد ساختشان نه تنها بایستی فاقد عناصر سمی و مضر باشد، بلکه باید در برابر خورندگی مواد غذایی و نوشیدنی نیز مقاومت بالایی داشته باشد. بهترین گزینه برای چنین کاربردی، استفاده از ورق استیل 304 است. برخی تولیدکنندگان در ساخت محصولاتشان از گرید 430 نیز بهره می گیرند. استفاده از این آلیاژ تنها یک دلیل دارد و آنهم مقرون به صرفه بودن آن است. قیمت ورق استیل نگیر نسبت به 430 بسیار گران تر است که به دلیل وجود عناصر آلیاژی بیشتر در آن می باشد.
در طراحی و ساخت قاشق، کارد و چنگال از فلزات و آلیاژهای زیادی بهره گرفته می شود که یکی از محبوب ترینِ آنها ورق استیل 304 می باشد. این آلیاژ، زیرمجموعه فولادهای زنگ نزن آستنیتی و دارای خواص غیرمغناطیسی است و اصطلاحاً ورق استیل نگیر نامیده می شود.
پس از اتمام مراحل ساخت، کلمه استنلس استیل به همراه عدد 10-18 در ناحیه زیرین این ابزار حک می شود. این اعداد یعنی قاشق، کارد یا چنگال موردنظر حاوی 18 درصد کروم و 10 درصد نیکل در ترکیب شیمیایی خود است. عنصر کروم، مقاومت در برابر خوردگی را تقویت می کند و نیکل، علاوه بر خواص ضد اکسیداسیون، باعث درخشندگی ابزار می شود. وجود این عناصر -به ویژه نیکل- عواملی تاثیرگذار بر قیمت ورق استیل نگیر می باشد.
قاشق و چنگال های ساخته شده از این جنس از استحکام بالایی برخوردارند، به راحتی لک نمی شوند و شستشوی آنها آسان است. با توجه به اینکه استنلس استیل آلیاژی خنثی است، ابزار ساخته شده با آن، با مواد غذایی و نوشیدنی واکنش نمی دهد و طعم و بوی آنها را تحت تاثیر قرار نمی دهد. همچنین این قاشق و چنگال ها طول عمر و دوام بالایی دارند و سال ها می توانند مورد استفاده قرار بگیرند، به طوری که بعد از گذشت چندین دهه مانند روز اولشان به نظر می رسند و زیبایی خود را به طور کامل حفظ می کنند.
این قاشق و چنگال ها که از ورق های نازک ساخته می شوند و بسیار ارزان هستند (ضخامت کم=وزن کم)، با اعمال کمترین نیرویی خم می شوند و معمولاً در کافه ها، مدارس و سایر موسسه ها کاربرد دارند.
این قاشق و چنگال ها نسبت به دسته ی قبل دوام بیشتری دارند، به راحتی خم نمی شوند و دارای طراحی مناسب و ظاهری زیبا و چشم نواز هستند. این ابزار عمدتاً در رستوران ها و هتل های متوسط یافت می شوند.
قاشق چنگال های این دسته، از کیفیتی فوق العاده برخوردارند و در مقایسه با دو نوع قبلی، استحکام بسیار بالایی دارند و خم کردن آنها بسیار دشوار است. این وسایل معمولاً در اکثر رستوران ها و هتل های لوکس دیده می شوند.
با در نظر گرفتن نکات زیر، ابزار غذاخوری ساخته شده از فولاد ضدزنگ بیشتر عمر کرده و همچنین ظاهر بهتری خواهند داشت:
• به محض اتمام صرف غذا، تمام مواد باقیمانده روی قاشق و چنگال برداشته شوند.
• خیساندن ظروف قبل از شستشو به مدت تقریباً 20 دقیقه
• آب سخت و مواد شوینده حاوی کلرید، موجب تخریب لایه محافظ استیل می شود. بنابراین، بهتر است میزان کلرید مواد شوینده قبل از خرید بررسی شود و بهترین و مناسب ترین ترکیب انتخاب شود.
• برای اطمینان از حفظ ظاهر قاشق و چنگال و جلوگیری از باقیماندن لکه های آب روی آن، بهتر است بلافاصله پس از شستشو سریعاً آنها را خشک کرد.
پس از گذشت مدتی، ابزار استیل به علت تماس بی وقفه با غذا و نوشیدنی ممکن است تحت تاثیر قرار گرفته و لکه هایی روی سطحشان ایجاد شود که حتی با شستشوی منظم هم از بین نروند. به منظور از بین بردن این لکه ها می توان از سرکه سفید، روغن زیتون و آب لیمو استفاده کرد. نحوه کار بدین صورت است که هر یک از این مواد را می توان با استفاده از یک پارچه نرم روی لکه ها اعمال کرد و سپس آب داغ شستشو داد و خشک نمود.
