آموزش از راه دور ریشه در زمان های قدیم داشته و به عقیده بعضی از صاحب نظران به زمان افلاطون و شاگردش دیونسیس می رسد! اما بر اساس شواهدی که در دست می باشد، اولین آموزش از راه دور به شیوه پستی و مبادله مواد آموزشی و پرسش و پاسخ از طریق پست در سال های 1728 میلادی انجام گرفته است (یعنی حدود 280 سال قبل!!!) از آن زمان تا به حال شکل های مختلفی از آموزش به صورت های ترویجی، ارشادی و آکادمیک از طریق مکاتبه، ضبط صوت، برنامه های تلوزیونی، ویدیویی و اخیرا ماهواره ای و... انجام پذیرفته است. اما آموزش از راه دور به شیوهای جدید یعنی با بهره‌گیری از تکنولوژی نوین کامپیوتری و از همه مهمتر اینترنت پدیده ای نو است.
کلمه آموزش مجازی یا Virtual Learning و یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی e-Learning خیلی زود در سایت‌های مختلف جا افتاد و افراد زیادی از این سیستم برای انتقال دانش خود استفاده کردند . این آموزش ها در ابتدا به صورت سایت های ساده html ساخته می‌شد و در اختیار کاربران قرار می گرفت، ولی رفته رفته وبلاگ های شخصی امکان ساخت فضای رایگان را در اختیار عموم قرار دادند و افراد زیادی با استفاده از این وبلاگ ها آموزش های خود را ساخته و در اختیار دیگران قرار می دادند.
همزمان با ایالت متحده آمریکا که در زمینه آموزش از راه دور فعالیت داشت کشورهای اروپایی دوره های آموزشی را قبل از سال 1840 به صورت جزوه های خلاصه شده آغاز کرده بودند. اولین دوره آموزشی از راه دور دانشگاهی که در سال 1892 تأسیس شد متکی بر اداره پست اداره می شد در اواسط قرن بیستم برنامه های آموزشی متنوعی نیز وجود داشت که به سمع و نظر مخاطبانی که نمی توانستند در کلاسهای متمرکز حضور یابند می رسید.
با توجه به شهرت رادیو و تلویزیون آموزش دهندگان به تکنولوژی جدیدی دست یافتند که به سیستم پستی برای ارائه آموزش متکی نبود و به این ترتیب مجوز اولین رادیوی آموزشی دانشگاهی در سال 1921 صادر شد که اولین پایه شکل گیری آموزش الکترونیکی محسوب می گردد. در سال 1960با تکامل و پیشرفت رسانه ها، تکنولوژی آموزش از راه دور نیز دچار تغییری شد به جای تکیه بر سیستم پستی برای ارائه می شد دانشگاه ها با استفاده ترکیبی از ابزار چند رسانه ای مالتی مدییا و ساختارهای اداری برای پشتیبانی آموزش از دانشجویان ثبت نام می نمایند به نحوی که علاوه بر انگلستان و آمریکا در سایر کشور های اروپایی و آسیایی مؤسسات آموزش الکترونیکی توسعه یافت امروزه کلاس های مجازی به دلیل وجود تکنولوژی های همگانی چون تلویزیون، رادیو و همچنین فناوری های جدید همچون لپ تاپ دسکتاپ و شبکه های کامپیوتری رو به افزایش است.
در سال 1800 میلادی روش تدریس آموزش مجازی به اینگونه بود که آموزش مکاتبه ای تلقی می شد، آموزش مکاتبه ای که با نامه نگاری توسط مدرسه یا مؤسسه های واجد شریط اداره می شد و بین دانشجویان و استادان از طریق نامه نگاری ارتباط برقرار می کرد مورد توجه دانشجویان و دانش آموزان بود.
با ظهور اینترنت اولین دروس دوره کارشناسی به صورت آنلاین توسط انستیتوی فناوری نیوجرسی در سال 1984 ارائه دروس دوره کارشناسی و تحصیلات تکمیلی در رشته مهندسی و اعطای مدارک تحصیلی به دانشجویان افتتاح کند. اولین آنلاین‌ها توسط دانشگاه فونیکس در سال 1989 ارائه شد و دانشگاه مجازی کالیفرنیا با ائتلاف 100 دانشکده و دانشگاه و با ارائه بیش از 1500 درس افتتاح شد علاوه بر آثار چاپی، برنامه های صوتی، تصویری و ماهواره، اینترنت و لوح فشرده این قابلیت را دارند که به عنوان بزرگترین رسانه برای آموزش از راه دور مطرح گردند در آموزش، از رسانه های مختلفی استفاده می شود و جای هیچگونه تعجبی نیست که اینترنت، جزو موارد انتخابی دانشجویان و دانش آموزان باشد با ارائه آموزش از طریق شبکه جهانی وب حتی مسافران تجاری یا دانشجویان در مناطق قرنطینه شده می توانند از کلاس های مجازی دو سویه استفاده کنند و مهم نیست که کجا زندگی می کنند ودر چه موقعیت زمانی به سر می برند.
با رواج استفاده از ارتباطات دیجیتالی فرصت های بی شماری در زمینه آموزش الکترونیکی برای هر کسی در هر زمان و مکانی از این جهان فراهم آمده است با ترکیب تکنولوژی های جدید مانند انیمیشن و ویدئو در سطوح مختلف با رسانه های قدیمی تر آنلاین، استاد آموزشی الکترونیکی می توانند دروس دو سویه موفقی را ارائه دهد دانشجو در چنین دوره آموزشی باید قدرت انتخاب همزمان و غیر همزمان را در محیط آموزشی داشته باشد سؤال این است که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟با اطمینان می توان گفت تا زمانی که مردم به آموزش نیازمندند، در الگوی جدید،آموزش الکترونیکی عرصه ای پر تحرک و روبه رشد خواهد داشت.
آموزش از راه دور در کشورمان به جز تجربه کوتاه دانشگاه آزاد قبل از انقلاب و دانشگاه پیام نور مبتنی بر استفاده از شیوه ارتباط از راه دور، دارای سابقه طولانی ای نیست. در پایان دهه 70 نرم افزار آموزش مجازی LMS یا Learning Management System در دستور کار دانشگاه تهران قرار گرفت و پروژه های تحت این عنوان آغاز شد. در سال 1380 سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران با ارائه 9 درس برای دانشجویان روزانه دانشگاه راه اندازی شد و از نیم سال اول تحصیلی همان سال، آن بهره برداری شد. در همان سال وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از تأسیس دانشگاه اینترنتی خبر داد که تحت نظر آن وزارت، ولی به صورت مؤسسه غیر انتفاعی نوع اول در سراسر کشور خدمات آموزشی ارائه خواهد داد.
به دنبال آن تعدادی از دانشگاه ها اعلام کردند که راه اندازی آموزش الکترونیکی را جزو برنامه های خود قرار داده اند و در حال حاضر تعدادی از آنها دروسی را به صورت تک درس برای دانشجویان حضوری خود ارائه کرده اند. اندکی بعد از اقدام دانشگاه ها در استفاده از نرم افزار آموزش الکترونیکی، آموزش وپرورش که بزرگترین بخش آموزشی کشور است، فعالیت هایی را در این زمینه شروع کرد و در حال حاضر تعدادی مؤسسه خصوصی نیز از روش آموزش الکترونیکی بهره مند هستند.
عصر حاضر را باید تلفیقی از ارتباطات و اطلاعات دانست. عصری كه در آن بشر نسبت به زمان های گذشته نیاز به اطلاعات و برقراری ارتباط برای كسب اطلاعات مورد نیاز دارد. با پیشرفت فناوری و توانایی دسترسی به اینترنت، افراد در هرجا که قرار داشته باشند می توانند به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. بدون تردید می توان گفت بیشترین تاثیر ورود فناوری اطلاعات وارتباطات، در محیط های آموزشی بوده است. چرا که منجر به سوق محیط های آموزشی به سمت مجازی شدن، شده است. البته این امر مستلزم استفاده از امكانات پیشرفته ای نظیر كامپیوتر، اینترنت پر سرعت و منابع اطلاعاتی جامع و ... می باشد.
منبع: استارتاپ آکادمی
