مدل کسبوکار
همانطور که قبلا توضیح داده شد، مدل کسبوکار یک ابزار مفهومی شامل مجموعهای از عناصر و ارتباط آنها است و منطق یک نهاد را (سازمان، شرکت و استارتاپ) جهت درآمدزایی نشان میدهد.
مدل کسبوکار به گونهای پاسخگوی سوالات زیر است:
مدل درآمدی
مدل درآمدی بخشی از یک مدل کسبوکار است که به گونهای، نحوهی درآمدزایی (اخذ پول، یا به عبارتی کسب ارزش از مشتری) را بیان میکند. بهعبارتی مدل درآمدی، در زیر مجموعهی مدل کسبوکار قرار میگیرد و بخشی از آن میباشد. مدل درآمدی بیانگر سلامتِ کسبوکار و شاخصی مهم برای سودآوری آن است. اگر مدل درآمدی مناسب و درستی انتخاب نگردد، طولی نمیانجامد که کسبوکار نابود میشود.
این مساله آنقدر مهم است که پیشنهاد میشود از همان روزهای اولیهی راهاندازی یک استارتاپ و شروع تحقیقات بازار، این بخش به صورت مشخص و معین مورد ارزیابی و اعتبارسنجی قرار گیرد.
نکته: فارغ از اینکه محصول شما چقدر زیبا و کاربردی باشد، مساله مهم این است که آیا میتوانید از آن درآمدزایی داشته باشید یا خیر؟ و آیا شیوه درآمدزایی شما مناسب گروه مشتریان شما بوده است یا خیر؟
جریان درآمدی
مفهومی دیگر نیز با عنوان جریان درآمدی در همین مقوله مطرح میشود، جریان درآمدی در اصل بیانگرِ جریان درآمدزایی یک شرکت است.
یک شرکت یا استارتاپ میتواند جریانهای درآمدی مختلفی را داشته باشد. بهعبارتی یک استارتاپ از جریانها و مدلهای مختلف درآمدی برای درآمدزایی استفاده میکند که به طور معمول یکی از این جریانهای درآمدی اصلیترین جریان درآمدی است.
یعنی بخش عظیمی از ساختار کسبوکار یک استارتاپ معمولا بر یکی از این جریانهای درآمدی استوار است. این جریان درآمدیِ غالب، عموماً همان مدل درآمدی استارتاپ است.
نکته: در جلسات سرمایه گذاری معمولا این مساله مطرح میشود که مهمترین و اصلیترین جریان درآمدیِ یک استارتاپ از میان انواع جریانهای درآمدی که لیست شدهاند کدام است. یادتان باشد که در روزهای اولیه یک استارتاپ، تمرکز بر روی اصلیترین جریان درآمدی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
بیشتر بدانیم: درآمد یا سود قبل از تشریح الگوهای اصلیِ مدل درآمدی، برای درک بهتر موضوع به تفاوت بین درآمد و سود می پردازیم. فرض کنید ایده استارتاپی شما در حوزه فروشِ فایلهای صوتیِ آموزشی میباشد. شما از طریق فروش این فایلها درآمد کسب میکنید ولی این کسبوکار هزینههایی مثل نگهداری سایت، تولیدِ محتوای آموزشی، بازاریابی و غیره نیز در بر دارد پس سودِ شما عبارتست از: درآمد منهای هزینهها. پس: منظور از درآمد، هر مبلغ کسب شده یا وارد شده به استارتاپ شماست، و منظور از سود، مبلغ باقیمانده از درآمد پس از کسر هزینهها میباشد.
نکته: ممکن است یک استارتاپ درآمد بسیار زیادی داشته ولی سود زیادی نداشته باشد و یا بالعکس.