اینترنت اشیا یا IoT به مجموعهای از دستگاههای متصل اشاره دارد که با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و از طریق سنسورها و عملگرها، دادههای محیطی را جمعآوری و تحلیل میکنند. در شهرهای هوشمند، IoT میتواند به بهینهسازی مدیریت ترافیک، مصرف انرژی، و حتی جمعآوری پسماند کمک کند. برای مثال، سنسورهای متصل به سطلهای زباله میتوانند به صورت هوشمند پر شدن یا خالی بودن آنها را گزارش دهند. این اطلاعات به مدیران شهری امکان میدهد تا مسیرهای جمعآوری زباله را بهینهسازی کنند و هزینهها را کاهش دهند.
استفاده از IoT در مدیریت شهری، نه تنها بهرهوری سیستمهای موجود را افزایش میدهد، بلکه به ایجاد خدمات جدیدی مانند پارکینگهای هوشمند، ایستگاههای شارژ الکتریکی، و حتی سیستمهای نظارت بر کیفیت هوا منجر میشود. این اقدامات میتوانند به مدیران کسبوکارها فرصت دهند تا خدماتی متناسب با نیازهای خاص شهرهای هوشمند ارائه کنند و با ایجاد نوآوریهای جدید، رقابتپذیری خود را افزایش دهند.
یکی از چالشهای اصلی در شهرهای هوشمند، پردازش و انتقال حجم بالای دادهها است. در اینجا محاسبات لبه ای (Edge Computing) وارد میشود. در این رویکرد، دادهها به جای ارسال به سرورهای مرکزی، در نزدیکی منبع تولیدشان (مانند سنسورها) پردازش میشوند. این کار باعث کاهش تأخیر در پردازش، بهبود امنیت، و کاهش بار شبکه میشود. برای مثال، در یک تقاطع پرترافیک، دادههای دوربینهای نظارتی میتوانند به صورت آنی تحلیل شده و در صورت تشخیص یک تخلف، هشدار ارسال شود، بدون اینکه نیاز به ارسال دادهها به یک سرور مرکزی باشد.
شهرهای هوشمند برای تبدیل دادههای خام به اطلاعات ارزشمند، از هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی (ML) استفاده میکنند. این فناوریها میتوانند الگوهای رفتاری را شناسایی کرده و پیشبینیهای دقیقی در مورد مصرف انرژی، رفتار ترافیکی، و حتی نیازهای اجتماعی ارائه دهند. برای مثال، یک سیستم AI میتواند با تحلیل دادههای ترافیکی، زمانهای پیک ترافیک را پیشبینی کند و با تنظیم چراغهای راهنمایی به صورت خودکار، جریان ترافیک را بهینه کند.
این ویژگیها، شهرهای هوشمند را به محیطهایی تبدیل میکند که میتوانند در زمان واقعی به شرایط محیطی واکنش نشان دهند و از وقوع حوادث ناخواسته جلوگیری کنند. برای کسبوکارها، این بدان معناست که میتوانند از AI و ML برای ایجاد راهکارهای خلاقانه در مدیریت شهری و توسعه محصولات مبتنی بر داده استفاده کنند.
با افزایش تعداد دستگاههای متصل و حجم بالای دادهها در شهرهای هوشمند، امنیت یکی از دغدغههای اصلی است. در اینجا، بلاکچین به عنوان یک راهحل نوآورانه برای تضمین امنیت دادهها و تراکنشها به کار میرود. بلاکچین با ایجاد یک دفترکل توزیعشده و غیرقابل تغییر، میتواند امنیت تبادل اطلاعات بین دستگاههای IoT را افزایش دهد و مانع از تغییرات غیرمجاز در دادهها شود.
برای مثال، شهر دبی از بلاکچین برای تأیید هویت شهروندان در خدمات شهری استفاده میکند. این کار باعث افزایش امنیت و جلوگیری از تقلب میشود. مدیران کسب و کارها میتوانند با بهرهگیری از فناوری بلاکچین، اعتماد بیشتری در ارائه خدمات دیجیتال ایجاد کرده و تجربه کاربران را بهبود بخشند