اگر داستان باغ‌های معلق را دوست داشته‌اید و یا می‌خواهید از فضاهای جدید برای نگهداری از گیاهان آپارتمانی استفاده کنید، با کوکداما آشنا شوید. گیاهانی بدون گلدان که از یک مکتب ژاپنی آغاز شدند و به دیگر نقاط جهان رفتند. کوکداماها بر اساس چند اصل ساخته می‌شوند و می‌توانید از آنها در قسمت‌های مختلف خانه و محل کار، استفاده کنید. در این مطلب از بنیس فلاور، بیشتر درباره کوکداما بخوانید.
1- گیاه از گلدان مهم‌تر است
ساخت کوکداما از آنجایی آغاز شد که مکتب وابی سابی، با دیدگاهی جدید نسبت طبیعت ابراز وجود کرد. آنها معتقد بودند که گیاه به خودی خود زیباست و نیازی به گلدان ندارد. برای همین در گلوله‌ای پوشیده از خزه، گیاه را قرار دادند و شیوه‌ای نو برای نگهداری از گیاهان شگل گرفت. کوکداماها به زیبایی ریشه هم اهمیت می‌دهند و گاهی مثل گیاهان بونسای، بخشی از ریشه گیاه بیرون می‌ماند تا تمام بخش‌های گیاه دیده شوند. در گلدان‌های کوکداما، حفظ رطوبت بسیار اهمیت دارد و باید همیشه مرطوب باقی بماند.
2- با چه گیاه‌هایی کوکداما بسازیم؟
تقریبا با تمام گیاهان به جز کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها می‌توان کوکداما درست کرد. دلیل اینکه این دو دسته گیاه نمی‌توانند تبدیل به گلدان‌های گرد خزه‌ای شوند آن است که خاک مخصوص آنها شنی است و نمی‌توان به آن شکل درستی داد. از سوی دیگر میزان رطوبتی که این گیاهان لازم دارند بسیار کمتر از دیگر رستنی‌هاست و اگر بخواهید آنها را تبدیل به کوکداما کنید، خیلی زود توپ خزه‌ای که ریشه‌ها را در بر گرفته، از بین می‌رود با این حال هستند افرادی که با تبحر خاص می‌توانند این دو دسته گیاه را هم تبدیل به کوکداما کنند. اما به جز این دو گیاه، درختان، گیاهان صحرایی، سبزی‌ها و حتی گیاهان دارویی قابلیت تبدیل شدن به کوکداما را دارند.
3- چگونه از کوکداما نگهداری کنیم؟
برای نگهداری کوکداما راه‌های زیادی دارید. مثلا می‌توانید آنها را روی یک تخته سنگ بگذارید و یا در کاسه‌ای کوچک نگهداری کنید. اگر هم ظرف یا جایی برای نگهداری از گیاه‌تان ندارید، نگران نباشد. کوکداما به راحتی قابل آویزان شدن هستند و اگر چند تا از آنها داشته باشید، می‌توانید یک باغ معلق با کمک آنها بسازید و از زیبایی آن لذت ببرید.
4- سرعت رشد کوکداما چگونه است؟
از آنجا که ایده ساخت این گیاهان از بونسای آمده است و فضای رشد گیاه محدود می‌باشد، کوکداما با سرعت کمتری نسبت به همتایان خود که در گلدان‌های معمولی هستند، رشد می‌کند. به همین دلیل می‌توانید فضاهای محدودی را برای آنها در نظر بگیرید. این سرعت کم رشد، مصرف انرژی گیاه را نیز کاهش می‌دهد و خاک برای گیاه، تا مدتی طولانی غنی و پر ارزش است.
5- خودمان کوکداما بسازیم؟
بله! اگر خودتان از شیوه رشد ریشه‌ها، چگونگی کاشت و ساخت کوکداما سر در می‌آورید، می‌توانید با کمی خاک، خزه و چند شاخه گیاه مناسب، برای خودتان گلدان‌های معلق و زیبایی را بسازید. چگونه یک کوکداما بسازیم؟ ابتدا گیاهی که انتخاب کرده‌اید را با ریشه‌ای سالم انتخاب کنید. سپس ریشه را به خوبی تمیز کرده و آن‌را بشویید. ضمنا مطمئن شوید که گیاه‌تان آفت و مشکلی نداشته باشد و بخشی سالم را انتخاب کرده باشید. خاک بونسای، خاک باغچه و کود را با هم مخلوط کنید و بعد همه آنها را مثل یک توپ گرد، در دستان‌تان شکل دهید. حالا وقت اضافه کردن گیاه است. گیاهی که قبلا ریشه‌اش را آماده کرده‌اید و را درون این توپ خاکی بگذارید.
ممکن است لازم باشد که به مقدار خاک بیافزید تا بتوانید تمام ریشه‌ها را پوشانده و بخش انتهایی آن‌را کاملا در خاک پنهان کنید. پس از آنکه این بخش کامل شده و توانستید شکل گلوله خاکی را کامل کنید، نوبت اضافه کرده خزه‌ها می‌رسد. دورتا دور توپ خاکی‌تان را با خزه‌هایی که از قبل آماده کرده‌اید بپوشانید و بعد با نخ‌های کنفی آنها را به دور گیاه محکم کنید. پیچیدن نخ‌ها بسیار مهم است و باید مراقب باشید که بعدا نخ‌ها باز نشوند.
6- کوکداما فقط برای داخل خانه است؟
خیر اگر دوست دارید می‌توانید کوکداما را در تراس و یا حیاط خانه هم آویزان کنید اما باید بیشتر، مراقب حفظ رطوبت و نگهداری آن باشید. چرا که در هوای آزاد خاک زودتر خشک می‌شود و گیاه سریع‌تر به آبیاری مجدد نیاز پیدا می‌کند. اگر تصمیم گرفتید کوکداما را خارج از خانه نگهدارید، حتما برایش جای مناسبی انتخاب کنید و حواستان باشد که وزش باد و یا عبور و مرور پرندگان به آن آسیب نرساند.
در پایان به یاد داشته باشید که نگهداری از کوکداما، ساده‌تر از گیاهان دیگر است و می‌تواند یک شروع خوب برای آشنایی با گل‌ها و گیاهان باشد. با انتخاب کوکداما، تجربه‌هایی نو از ارتباط با گیاهان خواهید داشت. تجربه‌هایی که دلنشین و بسیار دوست‌داشتنی هستند.
