چین و سبقت از آمریکا در سرمایهگذاری جسورانه Venture Capital
چین و سبقت از آمریکا در سرمایهگذاری جسورانه Venture Capital
(Venture Capital به اختصار VC نوشته شده است.)
چین
بررسی تاریخی روند سرمایهگذاری جسورانه یا VC حاکی از آن استکه این نوع سرمایهگذاری که معمولاً روی حمایت از کسب‌وکارهای نوپا و استارتاپ‌ها متمرکز بوده تاکنون سه موج را پشت سر گذاشته است. موج نخست به سال‌های اولیه پس از جنگ جهانی دوم تا اوایل دهه ۲۰۰۰ برمی‌گردد که هزینه استارتاپ‌ها بسیار زیاد و سرمایه نایاب بود که باعث قدرت گرفتن VC-ها شد. موج دوم از اواسط دهه ۲۰۰۰ تا اواخر آن طول کشید. در آن دوران، با دسترسی به سرمایه موجود بیشتر کارآفرینان انتخاب‌های بیشتری داشتند و سرمایه‌دار نه‌تنها منابع مالی بلکه ارزش‌افزوده نیز تأمین می‌کرد. در موج سوم که در آغاز دهه ۲۰۱۰ شکل گرفت، با کاهش هزینه‌های استارتاپ‌ها، VC-های زیادی متولد شدند.
به نظر میرسد چین یکی از آن کشورهای موفقی است که توانسته به این قابلیت صنعت دست پیدا کند و به یکی از قدرتهای اول در دنیای VC تبدیل شود. برای نمونه، در میان ۱۰ معامله باارزشی که عمدتاً برای سال‌های اخیر بوده، نیمی از آن‌ها استارتاپ‌های چینی بودهاند که در حال حاضر به یکی از یونیکورنهای مطرح جهان تبدیل‌شده‌اند. مثلاً Didi Chuxing که در حوزه حملونقل فعالیت دارد، توانست رقیب خارجی خود یعنی اوبر را در بازار چین کنار بزند و بزرگ‌ترین بازار حملونقلی دنیا را در دست بگیرد. البته موفقیت چینیها در صنعت VC به شناسایی و حمایت استارتاپ‌های موفق خلاصه نمیشود؛ زیرا VC-های چینی با تأمین سرمایه حدود ۳۲۲ میلیارد دلار بیشترین سهم را از استارتاپ‌های داشتند که توانستند به نقطه خروج برسند. به‌عبارت‌دیگر: بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها در این استارتاپ‌ها توسط سرمایهگذاران VC چین انجام‌گرفته است. این در حالی است که میزان سرمایهگذاری آمریکاییها ۶۶/ ۱۷۷ میلیارد دلار است.
جدیدترین آمار به نقل از شرکت مشاوره مالی و پژوهشی Pitchbook درباره وضعیت سرمایهگذاری جسورانه در دو دهه اخیر نیز حاکی از آن است که در دهه گذشته متوسط سرمایهگذاری رشد چشمگیری نسبت به دهه ۲۰۰۰ داشته به‌طوری‌که از حدود ۴۰۰ میلیارد دلار به مرز ۵۵۳ میلیارد دلار در پایان دهه ۲۰۱۰ رسیده است. این در حالی بوده است که منابع صرف شده در سرمایهگذاری VC در دهه ۱۹۹۰ کمی بالاتر از ۱۰۰ میلیارد دلار بود. رشد صنعت VC تنها به افزایش حجم سرمایهگذاری خلاصه نمیشود چراکه تعداد صندوق‌های VC هم در این دوران افزایش‌یافته و از حدود ۱۵۰۰ صندوق در دهه ۱۹۹۰ با رشد چشمگیری به مرز ۴ هزار صندوق در دهه ۲۰۰۰ رسیده است. هرچند افزایش تعداد صندوق‌ها در دهه بعدی نیز روند رو به رشدی داشته اما افزایش تعداد آن کمی بیش از ۵۰۰ صندوق در دهه گذشته بود. همچنین آمار نشان میدهد بیشترین حجم سرمایهگذاری در این دو دهه مربوط به سال ۲۰۱۸ است که با رسیدن به مرز ۳۰۰ میلیارد دلار یک رکوردشکنی به‌حساب میآمد. البته این رکوردشکنی در تعداد معاملات هم مشهود بود تا نشان دهد ۲۰۱۸ برای استارتاپ‌ها یک سال طلایی بود تا از ظرفیتهای بازار VC برای توسعه کسبوکار خود بهرهبرداری کنند. اکنون‌که موج چهارم VC در حال ظهور است توسط چند روند قدرتمند هدایت می‌شود. یک‌روند این است که سرمایه به‌طور کامل ماهیت یک کالا یا خدمات را پیداکرده است.
صندوق‌های چند میلیارد دلاری در میان شرکت‌های VC بزرگ عادی شده و حتی برخی از آن‌ها جایگزین صندوق‌های خیریه شدهاند. روند دیگر این است که گرچه راه‌اندازی یک شرکت ارزان‌تر از همیشه شده، اما رویکرد استارتاپ‌های جدید تغییر کرده است. درواقع آن‌ها می‌خواهند نخستین شرکتی باشند که کالا یا خدمات خاصی را ارائه می‌دهند و برنده نهایی اقتصاد دیجیتال شوند، به‌این‌ترتیب، به سرمایه‌گذاری‌های عظیمی نیاز دارند. این دوگانگی منجر به افزایش تعداد شرکت‌های جدید در مراحل اول به‌ویژه در مرحله بذر (seed) شده، درعین‌حال تعداد شرکت‌های بزرگ در مراحل بعدی کاهش‌یافته است. سرمایهگذاران ریسک‌پذیر برای سوارشدن روی موج چهارم، مجبورند خود را با شرایط این دوره زمانی تطبیق دهند. دوره‌ای که در آن انفجار شرکت‌های جدید و تقاضا به تنوع بیشتر VC-ها، توانایی انتخاب درست و خلق ارزش منحصربه‌فرد در سرمایه‌گذاری‌های جسورانه را میطلبد.
سیاوش عزیزی هستم و فعال در حوزه استارتاپ. مشتاق کار گروهی و شروع دوباره های عجیب و غریب! به دنبال تجارب جدید، کارهای جدید، جاهای جدید و هر چیز متمایزکننده عالی! مشغول در شتابدهنده کارما
