آشنایی با کیفرشناسی نوین( تحول در رویکردهای عدالت کیفری)

مقدمه :
کیفرشناسی نوین به عنوان یک رشته علمی و کاربردی در حوزه عدالت کیفری، به بررسی علل، پیامدها و راهکارهای اصلاحی در برخورد با جرائم و مجرمان می‌پردازد. این رشته به دنبال درک عمیق‌تری از رفتارهای مجرمانه و ارائه راهکارهای مؤثر برای پیشگیری و اصلاح است. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها و رویکردهای کلیدی کیفرشناسی نوین خواهیم پرداخت.

۱. تعریف کیفرشناسی
کیفرشناسی (Criminology) به مطالعه علمی جرم، مجرمان و سیستم‌های عدالت کیفری اطلاق می‌شود. این علم به تحلیل روانشناسی مجرم، شرایط اجتماعی و اقتصادی مرتبط با جرم، و تأثیر سیاست‌های کیفری بر رفتارهای مجرمانه می‌پردازد.

۲. رویکردهای نوین در کیفرشناسی

الف) رویکرد چند بعدی
کیفرشناسی نوین به جای تمرکز صرف بر عوامل فردی، نگاهی چند بعدی به جرم دارد. این رویکرد شامل عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی است که می‌توانند بر رفتار مجرمانه تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، فقر، تبعیض و نابرابری‌های اجتماعی از مواردی هستند که باید در تحلیل‌های کیفرشناختی مد نظر قرار گیرند.

ب) پیشگیری به جای تنبیه
یکی از اصول کلیدی کیفرشناسی نوین، تأکید بر پیشگیری از جرم به جای تنبیه مجرمین است. این رویکرد شامل برنامه‌های آموزشی، مشاوره‌ای و اجتماعی است که هدف آن کاهش علل بروز جرم و فراهم آوردن شرایطی برای بازگشت سالم مجرمان به جامعه است.

ج) استفاده از فناوری
فناوری‌های نوین، به ویژه در حوزه داده‌کاوی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، به کیفرشناسان کمک می‌کند تا الگوهای مجرمانه را شناسایی کنند و راهکارهای مؤثری برای پیشگیری و مبارزه با جرم ارائه دهند. استفاده از داده‌های کلان و تحلیل‌های پیچیده می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف سیستم‌های عدالت کیفری منجر شود.

۳. چالش‌های کیفرشناسی نوین

الف) فقدان هماهنگی بین دستگاه‌ها
یکی از چالش‌های اصلی در پیاده‌سازی رویکردهای نوین کیفرشناسی، فقدان هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف دولتی و غیر دولتی است. این عدم هماهنگی می‌تواند به ناکارآمدی برنامه‌های پیشگیرانه و اصلاحی منجر شود.

ب) مقاومت فرهنگی
در برخی جوامع، رویکردهای نوین به دلیل سنت‌های دیرینه و نگرش‌های فرهنگی مقاومتی مواجه می‌شوند. تغییر نگرش‌ها و ایجاد آگاهی در بین مردم و مسئولان اهمیت بسزایی دارد.

نتیجه‌گیری
کیفرشناسی نوین به عنوان یک رشته علمی، با رویکردهای تازه و نوآورانه به دنبال حل معضلات اجتماعی و کاهش جرم در جوامع است. با توجه به چالش‌های موجود، نیاز است تا برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی به جامعه و مسئولان به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. تنها با همکاری و هماهنگی میان نهادهای مختلف می‌توان به نتایج مطلوب در زمینه کاهش جرم و بهبود سیستم‌های عدالت کیفری دست یافت.

منابع

1. Siegel, L. J. (2017). Criminology.
2. Cullen, F. T., & Agnew, R. (2016). Criminological Theory: Past to Present.
3. Tonry, M. (2019). The Oxford Handbook of Crime and Criminal Justice.