داکر یا به طور دقیق تر پلتفرم متن باز داکر مطابق نظرسنجی سال 2019 سایت StackOverflow محبوب ترین فناوری کانتینریزاسیون در بین میلیون ها توسعه دهنده در سراسر دنیا می باشد. استفاده از کانتینرها برای استقرار اپلیکیشن ها را اصطلاحا کانتینریزاسیون[1] می نامند. اینکه داکر و کانتینر چه فناوری هایی هستند و اینکه چرا به آن ها نیاز داریم از حوصله و هدف این مقاله خارج است. اما اگر علاقه مند به کسب اطلاعات ساده و در عین حال دقیق و جامع درباره داکر، کانتینر، و مفاهیم مربوط به آن ها هستید پیشنهاد می کنم حتما مقاله های زیر را مطالعه کنید:
پلتفرم داکر را می توانیم بر روی سیستم عامل های مختلف شامل ویندوز (دسکتاپ و سرور)، لینوکس (دسکتاپ و سرور)، و مک نصب کنیم اما در مقاله پیش رو تنها به آموزش نحوه نصب پلتفرم داکر نسخه CE بر روی سیستم عامل ویندوز دسکتاپ مناسب برای محیط توسعه (غیر عملیاتی) می پردازیم.
به طور کاملا ساده و خلاصه بسته های نرم افزاری نصاب پلتفرم داکر نسخه CE در سیستم عامل های غیر سرور و مناسب محیط توسعه عبارتند از:
اینکه برای نصب و راه اندازی پلتفرم داکر باید از کدام بسته نرم افزاری استفاده کنیم به دو عامل بستگی دارد:
1. سیستم عامل: نسخه و ویرایش سیستم عامل (ویندوز، لینوکس، و مک)، و نوع سیستم عامل (دسکتاپ یا سرور)
2. سیستم: منابع سخت افزاری شامل پردازنده و حافظه رم
ما در این مقاله، مبنا را برای انتخاب بسته نرم افزاری مناسب جهت نصب داکر نسخه CE، مشخصات زیر قرار می دهیم:
توجه: در ویندوز 10 ویرایش Home بایستی حتما قابلیت WSL 2 را قبل از نصب داکر فعال کرده باشید (در ادامه راهنمایی لازم جهت فعالسازی قابلیت مذکور ارائه شده است).
حالا بر مبنای مشخصات بالا به عنوان پیش نیازها و به کمک اینفگرافیک ساده زیر، خیلی راحت می توانید بسته نرم افزاری مناسب جهت نصب پلتفرم داکر را انتخاب کنید.
آخرین نسخه Stable بسته نرم افزاری Docker Desktop را می توانید از اینجا دانلود کنید (آخرین نسخه Edge را نیز می توانید از اینجا دانلود کنید). بسته نرم افزاری مذکور ابزارهای زیر را در ویندوز شما نصب خواهد کرد:
توجه: قبل از نصب Docker Desktop بایستی تنظیماتی را در سیستم و همچنین سیستم عامل فعال کرده باشید. (برای مطالعه آموزش مربوط، عنوان «آنچه باید قبل از نصب داکر مد نظر قرار دهید» را مطالعه کنید)
اما کاربرانی که سیستم عامل ویندوز دسکتاپ آن ها 64 بیتی و جزو نسخه های 7، 8، 8.1 یا 10 (ویرایش Home با شماره ساخت ما قبل 1903) می باشد برای نصب و راه اندازی داکر در سیستم خود بایستی از بسته نرم افزاری Docker Toolbox استفاده کنند. بسته نرم افزاری Docker Toolbox را می توانید از اینجا دانلود کنید (متاسفانه در حال حاضر با آی پی ایران قادر به دانلود بسته نرم افزاری مذکور نیستید و باید به طریقی آن را دور بزنید!!).
توجه: پروژه Docker Toolbox اصطلاحا منسوخ شده[4] می باشد و دیگر پشتیبانی نمی شود، لذا پیشنهاد می شود در صورت برخورداری از پیش نیازها، حتما از بسته نرم افزاری Docker Desktop برای نصب و راه اندازی پلتفرم داکر نسخه CE در محیط توسعه ویندوزی خود استفاده نمایید. به همین خاطر در مقاله پیش رو تنها به آموزش نحوه نصب و راه اندازی داکر با استفاده از Docker Desktop پرداخته شده است. اگر مجبور به استفاده از Docker Toolbox هستید می توانید برای راهنمای نصب آن را، اینجا بخوانید.
برای نصب داکر در ویندوز 10 ابتدا باید قابلیت «مجازی سازی» را در تنظیمات بایوس یا UEFI سیستم، و سپس قابلیت های «Hyper-V» و «Container» را در ویندوز (نسخه 10 ویرایش های Pro، Enterprise با شماره ساخت1607 به بالا، Education با شماره ساخت 16299 به بالا) فعال نمایید.
Enable-WindowsOptionalFeature -Online -FeatureName Microsoft-Hyper-V -All
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مستندات رسمی مایکروسافت در اینجا مراجعه نمایید.
توجه: به جای فعالسازی قابلیت فوق شما می توانید در صورت تمایل قابلیت جدید WSL 2 را در ویندوز دسکتاپ خود فعال نمایید. نصب و راه اندازی پلتفرم داکر در ویندوز 10 دسکتاپ بر پایه WSL 2 نسبت به Hyper-V عملکرد بسیار بهتری را برایتان به ارمغان خواهد آورد. همچنین Docker Desktop مبتنی بر قابلیت WSL 2، امکان توسعه کانتینرهای لینوکسی را به صورت بومی در محیط توسعه ویندوزی برایتان فراهم می کند.
توجه: در داکر نصب شده بر مبنای قابلیت Hyper-V، ایمج[5] ها و کانتینرهای ایجاد شده توسط Docker Desktop بین تمامی حساب کاربری[6] های ویندوز مشترک خواهند بود چونکه تمام حساب های کاربری سیستم عامل ویندوز از یک ماشین مجازی مشترک برای ایجاد و اجرای کانتینرها استفاده می کنند. اما در صورت نصب داکر بر مبنای قابلیت WSL 2، شما نمی توانید ایمج ها و کانتینرها را بین حساب کاربری های ویندوز به اشتراک بگذارید.
توجه: از آنجاییکه فعالسازی قابلیت WSL 2 در ویندوز 10 خود نیازمند یک راهنمای جداگانه و مشروح می باشد و از حوصله و هدف این مقاله خارج است، شما می توانید برای کسب اطلاعات کامل جهت فعالسازی قابلیت مذکور به مستندات رسمی مایکروسافت در اینجا مراجعه نمایید.
Enable-WindowsOptionalFeature -Online -FeatureName containers –All
توجه: در صورتیکه ویندوز دسکتاپ سیستم شما نسخه 10 ویرایش Home با شماره ساخت 1903 به بالا، می باشد حتمابایستی قابلیت WSl 2 را جهت نصب و راه اندازی پلتفرم داکر فعال نمایید.
1. بر روی بسته نرم افزاری Docker Desktop Installer.exe که قبلا دانلود کرده اید دو بار کلیک کنید تا نصاب اجرا شود.
2. در پنجره آغازین فرایند نصب مطمئن باشید که تیک گزینه Enable Hyper-V Windows Features خورده باشد. سپس با زدن دکمه OK مجوز نصب داکر را صادر کرده و فرایند نصب را تا انتها مطابق دستورالعمل های خواسته شده توسط نصاب، کامل کنید.
توجه: در صورتیکه قبلا قابلیت WSL 2 را در ویندوزتان فعال کرده اید می توانید گزینه Enable WSL 2 Windows Features را تیک بزنید. همچنین توجه داشته باشید که در ویندوز 10 وایریش Home انتخاب گزینه Enable WSL 2 Windows Features الزامیست، اما در سایر ویرایش های ویندوز 10 شما می توانید این گزینه را تیک نزنید که در این صورت نرم افزار Docker Desktop بر اساس قابلیت Hyper-V نصب خواهد شد.
3. بعد از نصب موفق و مشاهده پیغام Installation Succeeded، دکمه Close and Logout را انتخاب کنید تا فرایند نصب کامل شود. با انتخاب دکمه مذکور، شما به طور خودکار از حساب کاربری ویندوزتان خارج خواهید شد لذا لازم است مجددا وارد حساب کاربری ویندوزتان شوید.
بعد از ورود مجدد به حساب کاربری ویندوزتان، Docker Desktop به طور خودکار شروع به اجرا شدن می کند و شکلک[7] متحرک وال در نوار وضعیت ویندوز نمایان خواهد شد.
در صورتیکه شکلک وال در نوار وضعیت ویندوز دیده نمی شود، می توانید با کلیک بر روی پیکان رو به بالا، آن را مشاهده کنید.
ثابت شدن شکلک وال در نوار وضعیت ویندوز بدان معناست که پلتفرم داکر هم اکنون آماده استفاده است، لذا شما می توانید از هر ابزار خط فرمانی (مثل CMD یا PowerShell، ...) برای اجرای دستورات داکر استفاده نمایید.
در صورتیکه بعد از ورود مجدد به حساب کاربری ویندوزتان، نرم افزار Docker Desktop به طور خودکار اجرا نشد کافیست تا خودتان عبارت Docker را در ویندوز جستجو کنید و مورد Docker Desktop را از نتایج جستجو انتخاب کنید.
بعد از تکمیل فرایند راه اندازی اولیه داکر و ثابت شدن شکلک وال در نوار وضعیت ویندوز، پنجره زیر بر روی صفحه نمایش داده خواهد شد.
تبریک! شما موفق شدید نرم افزار Docker Desktop را اجرا کنید. در این پنجره و به منظور آشنایی اولیه، داکر یک تمرین تعاملی ساده شامل ایجاد یک ایمج داکر، اجرای آن به صورت کانتینر، ارسال و ذخیره آن در هاب داکر را برایتان تدارک دیده است که با انتخاب دکمه Start می توانید به آن بپردازید یا اینکه با انتخاب نوشته Skip tutorial زیر همان دکمه، از آن رد شوید.
توجه: در صورتیکه حساب کاربری ویندوزتان که با آن داکر را نصب کرده اید مدیر (Administrator) نیست، بایستی حساب کاربری خود را به گروه docker-users اضافه کنید. برای اینکار کافیست Computer Management را با دسترسی مدیر (Run as Administrator) اجرا کرده و وارد زیرشاخه Local Users and Groups > Groups > docker-users شوید. سپس بر روی docker-users کلیک راست کرده و گزینه Add to Group را انتخاب نمایید. برای اینکه تغییرات اعمال شود یکبار از ویندوز Log-Off (یا Sign-Out) کرده و مجددا به ویندوز Log-In (یا Sign-In) نمایید.
بعد از نصب موفق داکر، یک ابزار خط فرمان مثل CMD یا PowerShell را باز کرده و با وارد کردن دستور زیر از نسخه داکر نصب شده بر روی سیستم عامل ویندوزتان مطلع شوید:
در صورتیکه فاقد شناسه کاربری داکر (Docker ID) هستید، ابتدا لازم است حتما با مراجعه به اینجا، در هاب داکر ثبت نام کرده و یک شناسه کاربری برای خود ایجاد کنید. بعد از ایجاد شناسه کاربری داکر و تایید ایمیل خود، لازم است تا از طریق نرم افزار Docker Desktop به حساب کاربری خود در داکر وارد شوید. برای اینکار کافیست تا بر روی شکلک وال در نوار وضعیت ویندوز، کلیک راست کرده و گزینه Sign In / Create Docker ID را انتخاب کنید. در پنجره باز شده، شناسه کاربری و رمز عبور خود را درج کرده و سپس وارد حساب کاربریتان شوید.
بعد از ورود به حساب کاربری خود در هاب داکر، یک ابزار خط فرمان مثل CMD یا PowerShell را باز کنید و مراحل زیر را انجام دهید:
docker image ls استفاده کنید:
docker ps --all یا docker ps -a استفاده کنید:
تا به اینجا شما موفق شدید تا نرم افزار Docker Desktop نسخه CE را بر روی سیستم عامل ویندوز دسکتاپ (مناسب برای محیط توسعه) نصب کرده و نیز از وضعیت آمادگی پلتفرم داکر برای ساخت و مدیریت چرخه حیات ایمج ها و کانتینرها مطمئن شوید.
[1] Containerization
[2] برای آگاهی از نسخه و نیز شماره ساخت سیستم عامل ویندوز خود می توانید در پنجره Runویندوز، دستور winver را وارد کرده و دکمه ok را بفشارید.
[3] Bios
[4] Deprecated
[5] Image
[6] User Account
[7] Icon
