میگوی اروپایی (Palaemon elegans) از سخت پوستان ساکن دریای خزر است. کیتین و شکل دانسیته آن (کیتوزان) یک پلیمرطبیعی با خاصیت ضدمیکروبی است که بهطور طبیعی در اسکلتخارجی سخت پوستانی مانند میگو وجود دارد. از کیتین وکیتوزان بهطور گسترده در صنایع داروسازی،آرایشی و بهداشتی،کشاورزی، زیستپزشکی وغذایی استفاده میشود. جهت انجام این مطالعه با نمونه‌بردار دریچ 977 قطعه میگوی P. elegans با میانگین طولکل 06/17±96/34 میلیمتر و وزن168/0±17/1 گرم درسواحل استانگیلان صید شدند. میگوها در کیسههای زیپدار حاوییخ به آزمایشگاه منتقل و براساس کلیدشناسایی سختپوستان شناسایی شدند. پوسته میگو از ضایعات گوشت به صورت دستی جداسازی و سپس پوستههای تمیزشده جهت آبگیری وخشکشدن درمحیط با تهویه مناسب قرار داده شدند. پس از خشککردن، پوستهها آسیاب و الک شده وحذف ترکیبات معدنی با استفاده از اسیدکلریدریک 2 نرمال، حذف ترکیباتپروتئینی با هیدروکسیدسدیم 5%، حذف ترکیبات رنگدانهای با هیپوکلریتسدیم 3% انجام شد و درنهایت با حذف گروههای استیل از روی کیتین به دستآمده کیتوزان حاصل شد. میزان کیتین وکیتوزان بهدست آمده از پوسته میگو به ترتیب 9/18و4/17درصد محاسبه گردید. خواص ضدمیکروبی کیتین وکیتوزان استخراجشده روی 5 سویهی باکتریایی به روش انتشار دیسک و براساس دستورالعمل NCCLS مورد بررسی قرارگرفت. در نتایج اختلاف معنیداری در حساسیت باکتریهای گرم مثبت با گرم منفی در کیتین وکیتوزان در پوسته میگو وجود داشت (05/0>p). محدودهی حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) وحداقل غلظت باکتریکشی(MBC) برای کیتین بهترتیب بین500- 125 و1000-250 میکروگرم برلیتر بود. محدودهی حداقل غلظتMIC و MBCبرای کیتوزان بهترتیب بین500- 250 و1000-500 میکروگرمبرلیتر بود. بیشترین هاله عدم رشد باکتری در کیتین وکیتوزان در K. Pneumonia به ترتیب 08/0± 56/10 و 24/0± 16/15میلی متر بود. کیتوزان نسبت کیتین از هاله عدم رشد بیشتری برخوردار بود. نتایج این بررسی نشان داد که کیتین و کیتوزان بدست آمده قابلیت ضد باکتریایی مناسبی داشته و این قابلیت وجود دارد که از خواص ضد میکروبی آن در صنایع غذایی و دارویی استفاده شود.
تقی پور کوه بنه ش.، توسلی پ .، (1401). ارزیابی اثرات ضد ميكروبی كيتين وكيتوزان استحصالی از ميگوی اروپایی(Palaemon elegans) در دریای خزر. نشریه توسعه آبزی پروری، 16 (1) ،43-52.
کوهبنه
