کلاس های طولانی و خسته کننده ریاضی در دوره اول متوسطه همیشه آزارم می دادند! چشم من مدام به ساعت کلاس بود که انگار هر دقیقه اش معادل چند ساعت می گذشت. علت آن نه در ناتوانی مربی ما بلکه در پیچیده تر بودن، انتزاعی تر بودن، متفاوت تر و جدید بودن مباحثی بود که در این دوره آموزش داده می شد. مباحثی مانند رادیکال، عبارات جبری و تقسیم آنها برهم و...
آیا راهی برای لذت بردن از یادگیری، تلاش کردن، ایجاد استرسی معکوس یعنی نگرانی از پایان کلاس وجود داشت؟ بازی من راهی برای این اتفاق است!
رده سنی: دوره دوم دبستان و دوره اول متوسطه
ابزار: احتیاج به ابزار خاصی جز کاغذ و مداد وجود ندارد.
مدت: حدود 45 دقیقه یا بیشتر بنا به احتیاج کلاس و معلم
فضای اجرا: کلاس درس (در اینجا مدل 16 نفره این بازی را معرفی می کنم و هر معلمی می تواند برای کلاس خود طراحی به خصوصی کند)
داستان بازی: اینجا که تا دقایقی پیش کلاس درس بوده، یک زمین بزرگ بیس بال است. ما فراگیران، بازیکنان بیس بال در نقش های دفاعی و تهاجمی هستیم و اعداد همان توپ بیس بال هستند که مدام از این سو به آن سوی زمین هدایت می شوند. گاهی تیمی حمله می کند و دیگری برای دریافت توپ ارسال شده دفاع می کند و گاه برعکس. تیم برنده طبیعتاٌ تیمی است که برتری عددی در امتیازات به دست آورد.
روش اجرا: 1- ابتدا زمین کلاس باید خط کشی شود! البته الزامی به رسم خطوط نیست بلکه محوطه بازی هر بازیکن باید معلوم شود. در این طرح کلاسی شانزده نفره با شانزده محوطه در نظر گرفته ام که هر تیم شامل هشت بازیکن می شود.
2- مربی باید به هر محوطه مبحثی خاص اطلاق کند. یکسان بودن محوطه ها در صورت نبود تنوع در موضوعات مانعی ندارد. شاید هم بازی برای جمع بندی یک مبحث خاص باشد که همچنان تکراری بودن موضوعات هیچ موری ندارد. نکته مهم این است که باید مباحثی که در زمین یک تیم به کار می روند به طور تکراری در زمین تیم دیگر نیز به کار روند.
3- مربی با توجه به شناختی که از دانش آموزانش دارد افرادی را که در مبحثی قوی تر هستند در محوطه مربوط قرار می دهد. البته در سناریوهای بعدی که در آنها تمرکز بر پیشرفت و رفع نقاط ضعف دانش آموزان است، معلم می تواند برعکس عمل کند و دانش آموزان ضعیف تر را در نقاط مباحث مورد ضعف قراردهد تا آنها را با وجود شناختی که از آنها دارد، در یادگیری یاری دهد.
4- بازی اینگونه است که باید در زمانی مشخص برای مثال سه دقیقه یکی از دانش آموزان سوالی در موضوع یکی از مباحث طرح کند و برای زمین حریف توپ را ارسال کند؛ یعنی سوال برای دفاع به فردی سپرده می شود که مبحث به او مربوط است. حالا او باید در زمان مشخصی برای مثال 30 ثانیه پاسخ را بیابد. اگر پاسخ درست باشد دفاع به خوبی صورت گرفته و تیم مهاجم امتیازی نمی گیرد، همچنین تیم مدافع حالا باید از نقطه ای دلخواه حمله کند. اما اگر پاسخ صحیح نباشد تیم مهاجم یک امتیاز به دست آورده و حمله بعدی را آغاز می کند.
5- روند آنقدر مشابه یک مسابقه بیس بال واقعی ادامه پیدا می کند تا بازی با اعلام مربی یا با تایین زمان یا امتیاز مشخصی به پایان برسد. طبیعی است مربی از آزادی عمل های فراوان جهت غنی کردن بازی برخورد است؛ به عنوان مثال می تواند دانش آموزان را در صورت نبود تعادل در بازی جا به جا کند و یا اینکه به هر دانش آموز کارت هایی بدهد که آنها را در تعداد دفعات پرسیدن سوال از یک مبحث تکراری محدود کند تا بچه ها از رشد همه جانبه برخوردار شوند.
نتیجه: در طی این مسابقه که بدون شک با هیجان فراوانی همراه است، دانش آموز در قالب یک مسابقه بیس بال و یک تلاش همه جانبه تیمی، مفاهیم درسی خود را به بهترین صورت می آموزد بدون آنکه از رنج مستمع محض بودن در کلاس خبری باشد. معلم خلاق می تواند تیم هایی تشکیل دهد و جدول امتیازات درازمدت یا لیگ تشکیل دهد.
