تعاریف
قبل از شروع به خواندن مقاله، لازم است در نظر داشته باشید مطلب زیر آمیخته‌ای از منابع انگلیسی زبان(که در انتهای مقاله به آن‌ها اشاره خواهد شد) و تجربه کاری نگارنده در محیط کاری ایران است.
در این مقاله سعی شده از نزدیکترین ترجمه اصطلاحات انگلیسی به فارسی استتفاده شود تا خواننده علاقه‌مند بتواند آسانتر مطالب مرتبط را در میان منابع انگلیسی جستجو کند.
معمار محصول یا Product Architect یا Enterprise Architect گاه با نام طراح محصول یا طراح فنی محصول در سازمان‌های ایرانی شناخته می‌شود.
برنامه‌ریز محصول مورد اشاره در این مقاله ترجمه‌ای کلمه به کله از Product planner می‌باشد که گاه با نام کارشناس محصول در سازمان‌های ایرانی شناخته می‌شود.
لذا توجه به این دو تعریف برای درک بهتر مقاله لازم می‌باشد.
معمار محصول(EA) کیست؟
معمار محصول یا تیم معماری محصول شخص یا تیمی است که وظیفه تحقیق و توسعه (R&D) در حوزه محصول سازمان را برعهده دارد. تحقیق و توسعه غالبا از اولین مراحل تولید محصول بوده و نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
از وظایف فنی معمار محصول می‌توان به طراحی معماری، ارزیابی و بررسی معماری، همکاری در اجرای معماری، تهیه دورنمای فنی محصول اشاره کرد. هر چند که وظایف معمار محصول محدود به حوزه فنی نمی‌‍شود و مواردی همچون مدیریت فنی و مدیریت بحران، رهبری فنی و تشکیل تیم نیز از جمله وظایف معمار محصول است.
معمار محصول(EA) و برنامه‌ریز محصول
برخلاف معمار محصول، دانش فنی برای برنامه‌ریز محصول ضروری نمی‌باشد. مهم‌ترین تمایز معمار محصول و برنامه‌ریز محصول حوزه‌های مورد تمرکز این دو است، به نحویکه تمرکز معمار محصول غالبا فنی و تکنولوژیست و تمرکز برنامه‌ریز محصول، بازار محصول است.
روابط سازمانی معمار محصول(EA)
دیدگاه نگارنده
معمار محصول به عنوان نقطه عطف تمام تیم‌های درگیر یک پروژه و در همکاری با آن‌ها با استفاده از نگاه فنی به تعریف پروژه ارائه راهکارهای قابل ارائه به لحاظ فنی، سنجش نیازمندی‌ها و پیش‌بینی هزینه‌های فنی و مخاطرات و ریسک‌های پروژه از ابتدای تعریف پروژه به تسهیل و تسریع پروژه کمک خواهد کرد.
وظیفه معمار محصول، متعادلسازی درخواست‌های سایر تیم‌ها و کارشناسان مانند تیم‌های برنامه‌ریزی محصول، بازاریابی و فروش، با درنظر گرفتن امکانات و هزینه‌های اجرایی فنی می‌باشد.
حذف و یا نادیده گرفتن این مهم، منجر به ناهماهنگی بین سایر تیم‌های سازمان، تحمیل هزینه‌های اضافی بر شرکت و طولانی‌تر شدن پروژه به دلیل رویکرد صحیح یا خطا و همچنین ایجاد حس نارضایتی در مشتری و بدنامی در بازار رقابتی خواهد شد.
منابع
Software Architecture in Practice By Len Bass, Paul Clements and Rick Kazman
https://cityofaustin.github.io/austinea/whitepaper/PMandEA/
https://www.blackblot.com/product-planner-vs-product-architect
