وقتی صحبت از پلاستیک به میان می‌آید، نخستین موردی که به ذهن می‌رسد، مسئله زباله‌های پلاستیکی و ضرر آن برای محیط زیست و جانداران است. زباله‌های پلاستیکی باعث آلودگی جنگل‌ها و دریاها می‌شوند و ممکن است خطرات زیادی را برای جانداران مختلف به همراه داشته باشند. بنابراین بسیاری از کارشناسان موکدا توصیه می‌کنند که استفاده از این ماده در سطح دنیا تا حد زیادی کاهش یابد.
این یک واقعیت ترسناک است که تک تک قطعات پلاستیکی که تا به حال ساخته شدهاند، هنوز به طور کامل از بین نرفته و تجزیه نشده‌اند، در واقع این اشتباه است که ما پلاستیک را به عنوان یک ماده دور انداختنی در نظر بگیریم، زیرا این ماده حقیقتا دست‌کم به مدت چندین سال نابود نشدنی است. ضایعات پلاستیکی چه در محل دفن زباله و چه در حومه شهر یا دریا، اثرات مخربی بر حیات وحش و حیات موجودات دریایی دارد. بر اساس برآوردهای موجود پلاستیک سالانه بیش از ۱۰۰۰۰۰ موجود دریایی و یک میلیون پرنده را می‌کشد.
از سوی دیگر زباله‌های پلاستیکی به ذرات سمی کوچکی تبدیل می‌شوند که منبع آب ما را آلوده می‌کند و وارد زنجیره غذایی ما می‌شود. البته پلاستیک در همه جای زندگی امروزی وجود دارد، بنابراین اجتناب از استفاده از آن بسیار دشوار است. با این حال بسیاری از مواد پلاستیکی یکبار مصرف کاملا غیر ضروری هستند و می‌توان از استفاده از آنها صرف‌نظر کرد. در این مقاله ۸ راهکار اصلی و مفید و در عین حال کاربردی برای کاهش استفاده از پلاستیک ارائه می‌شود که انجام آنها می‌تواند به میزان زیادی به کاهش استفاده از این ماده و کاهش آلودگی محیط زیست کمک کند.
کیسه‌های پلاستیکی معمولا چند دقیقه پس از استفاده به دور انداخته می‌شوند و سپس صدها سال طول می‌کشد تا تجزیه شوند. این در حالی است که همه مردم انواع مختلفی از کیسه‌های پارچه‌ای و یا کاغذی را در اختیار دارند که می‌توانند چندین بار از آنها استفاده کنند، بدون اینکه به محیط زیست آسیبی وارد کنند. تنها کاری که باید انجام دهند این است که فقط از آنها استفاده کنند و استفاده از کیسه پلاستیکی را به طور کامل به فراموشی بسپارند.
تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان نشان می‌دهد که آب موجود در بطری‌های پلاستیکی با محیط زیست سازگاری ندارد و آب لوله‌کشی نسبت به آب‌های موجود در این بطری‌ها سالم‌تر است. در واقع سموم موجود در بطری‌های آب پلاستیکی به خصوص در زمان یخ زدن آب در بطری، وارد آب می‌شوند و در پی نوشیدن آن، وارد بدن ما خواهند شد. این مسئله به‌ویژه زمانی که بطری پلاستیکی بیش از یک بار استفاده می‌شود، یا زمانی که بطری برای مدت طولانی در معرض نور یا گرما قرار می‌گیرد، رخ می‌دهد.
اما گزینه پیش روی ما برای مقابله با این مشکل چه خواهد بود؟ راه درست برای حل این معضل این است که از بطری‌های غیر پلاستیکی موجود در بازار که قابلیت چند بار استفاده را دارد، بهره بگیرید. به خصوص بطری‌هایی که قابلیت خنک نگه داشتن آب در یک زمان طولانی را دارند. بطری‌هایی از جنس فولاد ضد زنگ یا شیشه، که تمیز کردن آنها راحت‌تر است و از پلاستیک بهتر و سالم‌تر هستند. ضمن اینکه شما با یک بار خریدن این بطری‌ها، از پرداخت چند باره هزینه خرید بطری راحت می‌شوید.
امروزه معمول است که بسیاری از نوشیدنی‌ها در لیوان‌های پلاستیکی یک بار مصرف به مشتریان ارائه می‌شوند. امری که عواقب مخربی بر محیط زیست دارد. تخمین زده می‌شود که سالانه میلیاردها فنجان پلاستیکی مخصوص نوشیدن قهوه دور ریخته می‌شود. از سوی دیگر بیش از ۹۹ درصد از فنجان‌های قهوه بازیافت نمی‌شوند (حتی لیوان‌های کاغذی که با پلاستیک پوشانده شدهاند که بازیافت آنها را سخت‌تر می‌کند).
از سوی دیگر بسیاری از آب‌میوه فروشی‌ها در نقاط مختلف، از لیوان پلاستیکی یک بار مصرف برای سرو میوه به مشتری استفاده می‌کنند. این در حالی است که این لیوان‌ها و فنجان‌های یکبار مصرف و درب آنها یا به عنوان زباله دفن می‌شوند، یا در رودها و دریاها ریخته می‌شوند، که توسط حیوانات آبزی خورده می‌شوند. برای این مشکل چه باید کرد؟ راه‌حل آن این است که یک فنجان قابل استفاده مجدد را از منزل خود بردارید و همیشه در هر جایی که قصد نوشیدن مایعات را دارید، از این فنجان استفاده کنید.
بسیاری از افراد شاغل یا محصل در زمان رفتن به محل کار یا مدرسه، ناهار خود را نیز همراه می‌برند. ضمن اینکه ممکن است افرادی برای تفریح به پارک، کنار ساحل یا جای دیگری بروند و ناهار خود را نیز همراه ببرند تا از پرداخت هزینه اضافی برای ناهار معاف باشند، ضمن اینکه از این طریق نسبت به سلامت غذای مصرفی خود اطمینان بیشتری خواهند داشت. از سوی دیگر این کار باعث صرفه‌جویی در هزینه ناهار می‌شود، اما در عین حال توجه به این نکته نیز ضروری است که این امر باعث افزایش استفاده از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف برای بسته‌بندی غذا می‌شود، که این مورد می‌تواند تغییر کند.
توصیه ما این است که از قابلمه‌ها و ظروف از جنس‌های مختلف مانند استیل استفاده کنید تا نیازی به ظروف یک بار مصرف نداشته باشید. از سوی دیگر استفاده از ظروف پلاستیکی برای بسته‌بندی غذای داغ، ممکن است باعث ترشح مواد پلاستیکی به درون غذا شود و طعم غذا را تغییر دهد که این مورد چندان ناخوشایند نخواهد بود.
نی، کارد و چنگال یکبار مصرف پلاستیکی از بدترین عوامل آلودگی پلاستیکی در محیط زیست هستند. این ظروف فقط یک بار استفاده می‌شوند و درست مانند کیسه‌ها و بطری‌های پلاستیکی، پس از چند دقیقه استفاده، دور ریخته می‌شوند. با این حال راه رهایی از عادت استفاده از کارد و چنگال یک بار مصرف آسان است.
فقط کافی است در صورت رفتن به یک مراسم که قرار است در آن غذا سرو شود، قاشق و چنگا خود را همراه ببرید. درباره نی نیز باید بگوییم که افراد می‌توانند به راحتی از استفاده از نی صرف‌نظر کنند. این کار آسانی است و باعث می‌شود آلودگی محیط زیست به میزان قابل توجهی کاهش یابد. به خصوص اینکه در سال‌های اخیر بارها دیده شده است که یک حیوان در طبیعت به دلیل ورود نی به بینی یا دهانش، دچار مشکل و یا خفگی شده است.
بسیاری از افراد وقتی می‌خواهند از رستوران غذا سفارش دهند، معمولا میزان غذای زیادی را درخواست می‌کنند، و پس از آن که در خوردن تمام غذای خود ناتوان می‌مانند، درخواست ظروف پلاستیکی یک بار مصرف را برای بردن باقیمانده غذای خود، مطرح می‌کنند. در این موارد بهتر است غذای کمتری سفارش دهید. اما اگر این کار در ابتدا برای شما سخت است، همواره در زمان رفتن به رستوران ظرفی از منزل بردارید تا در صورت اضافه ماندن غذا، نیازی به استفاده ظروف پلاستیکی یک بار مصرف نداشته باشید.
وقتی ما قصد خرید میوه یا سبزیجات تازه از فروشگاه‌ها را داریم، معمولا تلاش می‌کنیم اجناسی را انتخاب کنیم که در کیسه‌های پلاستیکی بسته‌بندی شدهاند و وزن و قیمت آنها نیز مشخص است. اما این کار به آلودگی محیط زیست به دلیل استفاده از مواد پلاستیکی منجر خواهد شد. بنابراین توصیه می‌ّشود از کیسه‌های خرید دیگر مانند پاکت یا کیسه‌های پارچه‌ای برای انتقال خرید خود به منزل استفاده کنید.
اگر نگران کثیف شدن و غیر بهداشتی بودن این رویه هستید، باید بگوییم که ما به طور کلی نمی‌دانیم میوه یا سبزی موجود در فروشگاه تحت چه پروسه‌ای قرار گرفته و وارد فروشگاه شده است تا مشتریان آن را خریداری و استفاده کنند. در واقع افراد هر زمان که سبزی و یا میوه بخرند، به طور قطع پیش از استفاده اقدام به شستشوی آن می‌کنند. پس نیازی نیست نگران این موضوع باشید. کمااینکه کیسه پارچه‌ای را خود شما از منزل آورده‌اید و بنابراین از تمیز و بهداشتی بودن آن اطمینان کامل دارید.
همانطور که قبلا هم در این مقاله به آن اشاره کردیم، انسان‌ها حقیقتا این گونه ترجیح می‌دهند که از ظروف پلاستیکی یک بار مصرف برای نگهداری مواد غذایی خود استفاده نکنند، زیرا این امکان وجود دارد که مواد پلاستیکی به درون غذا نفوذ کنند و این باعث آلودگی و دست‌کم تغییر در طعم غذا شود، که خوشایند نیست. به خصوص در زمانی که غذا داغ و یا اینکه به واسطه قرار گرفتن در فریزر، یخ‌زده است. در این موارد چه باید کرد؟
به طور قطع ظروف شیشه‌ای یک جایگزین بسیار مطمئن و بی‌خطر برای نگهداری مواد غذایی محسوب می‌شود. حتی اخیرا مشخص شده است که می‌توان از روش‌های دیگری برای نگهداری مواد غذایی استفاده کرد. مانند منجمد کردن غذای پخته شده در ظروف شیشه‌ای در فریزر. این کار باعث تازه ماندن مواد غذایی و جلوگیری از آلوده شدن آن می‌شود.
شما می‌توانید ظروف شیشه‌ای را بارها و بارها مورد استفاده قرار دهید. به همین دلیل است که می‌توان گفت استفاده از این ظروف نسبت به ظروف پلاستیکی بسیار به صرفه‌تر و مفیدتر است و خطر کمتری نیز برای سلامتی انسان دارد.
امروزه تقریبا همه مردم دنیا متوجه این موضوع بسیار مهم و حیاتی شدهاند که مواد پلاستیکی به دلیل خاصیت آن مبنی بر طولانی بودن روند بازیافت در طبیعت (مواد پلاستیکی به صدها سال زمان برای از بین رفتن و بازیافت در طبیعت نیاز دارن) به محیط زیست به طور جدی آسیب می‌زند. در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای کاهش استفاده از این ماده از سوی دولت‌های مختلف شکل گرفته است که تا حدی موفق بوده است. اما ضروری است که خود مردم نیز در این زمینه پیش‌قدم شوند و برای کاهش مصرف این ماده از زندگی خود و اطرافیان خود شروع کنند.
