«آخرین داستان» یک فیلم انیمیشنی بلند از سینمای ایران است که بر اساس داستان‌های شاهنامه فردوسی، قیام کاوه آهنگر و نبرد فریدون و ضحاک ساخته شده است.
در همین ابتدا بگویم که «آخرین داستان» فیلم خوبی است؛ اثری ارزشمند که تماشای آن را توصیه می‌کنم. فیلم البته با داشتن نقاط قوّت جذاب، در مسائلی هم ضعف دارد. نقطه قوت اصلی فیلم، محتوای غنی ایرانی آن است که از شاهنامه فردوسی اقتباس شده و مخاطب را شاهنامه و داستان‌های اساطیر آن آشنا و علاقه‌مند می‌کند. این مهم‌ترین و درخشان‌ترین ویژگی اثر است. «آخرین داستان» یک انیمیشن دوبعدی است و ویژگی مثبت دیگر فیلم، طراحی هنری، گرافیک و انیمیشن‌های آن است که از بسیاری از کارهای انیمیشنی سینمای ما جلوتر است. رنگ‌پردازی‌ها تماشایی است؛ حرکت اندام‌ها و اجزای بدن و چهره خوب طراحی شده و از همه مهم‌تر، طراحی چهره‌ها ایرانی است و ایرانی بودن شخصیت‌ها برای مخاطب باورپذیر است. در طراحی دیوها و اهریمنان اما تأثیرپذیری از طراحی‌های غربی مشهود است و برای من به‌شخصه طراحی شخصیت ضحاک و مارهای او، یادآور شخصیت «جکی استکادو» در بازی کامپیوتری The Darkness II (2012) بود.
موسیقی فیلم یکی دیگر از چیزهایی است که به جذاب‌تر شدن اثر کمک بسیار کرده است. قطعه آغازین فیلم که بسیار حماسی و درخشان کار شده و نیز قطعه پایانی با صدای شهرام ناظری. سایر قطعات پخش شده در طول فیلم خوب هستند اما گاهی حال و هوای حماسی اثر را کم می‌کنند و به آن رنگ و بوی درام می‌بخشند. صداگذاری شخصیت‌ها توسط تعدادی از بازیگران نام‌آشنای سینمای ایران، مانند پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، باران کوثری و... انجام شده است که درمجموع عملکرد نسبتا خوبی از خود به نمایش گذاشته‌اند.
فیلم در برخی جنبه‌ها خصوصا فیلم‌نامه ضعف دارد. عنصر اصلی داستان نبرد «فریدون» و «ضحاک» در شاهنامه دادگری است؛ مسئله‌ای که در فیلم به‌اندازه کافی پررنگ نیست و داستان قیام بیشتر به یک روایت انتقام‌جویانه تقلیل داده شده است. شخصیت‌پردازی‌ها ضعیف هستند. باوجود نمایش کشمکش‌های درونی «ضحاک»، ما علت گرایش او به‌سوی اهریمن و سقوط او را از یک جنگجوی عادل به حاکمی ستمگر را نمی‌بینیم؛ ماردوش بودن «ضحاک» نیز تا پایان فیلم نشان داده نمی‌شود.
«آفریدون» (فریدون) از «ضحاک» پرداخت ضعیف‌تری دارد. او یک نوجوان سبک‌سر و احساساتی به تصویر کشیده شده و چهره قهرمانی ندارد؛ حتی رشد شخصیتی و پخته شدن او نیز به‌درستی پرداخت نمی‌شود – چیزی که انیمیشن‌های غربی در آن خبره هستند – و شخصیت او به یک رهبر قیام باورپذیر نمی‌رسد و در حد کودک موعود باقی می‌ماند. «آخرین داستان» یک برداشت آزاد از شاهنامه عنوان شده و به همین دلیل دست خالق و کارگردان اثر، «اشکان رهگذر» در وارد کردن شخصیت‌هایی که در داستان اصلی شاهنامه نبوده‌اند، باز بوده و دو شخصیت «شهرزاد» (دختر جمشید شاه) – راوی فیلم – و «ارشیا» (وزیر ضحاک) از این نوع هستند؛ که شخصیت «ارشیا» یکی از بزرگ‌ترین ایرادات فیلم‌نامه به‌شمار می‌رود و به رابطه او با اهریمن و سوگندش بسیار گنگ پرداخت شده است. ریتم روایت داستان سرعت مناسبی دارد و خسته‌کننده نیست و حتی می‌توان گفت در پایان تا حدی شتاب‌زده عمل می‌کند که دلیل آن احتمالا جلوگیری از طولانی شدن فیلم است. داستان قیام «فریدون» علیه «ضحاک»، چندین نبرد را در خود دارد که این نبردها و مبارزات تن‌به‌تن در فیلم به خوبی طراحی شده‌اند و مناسب تم حماسی-اکشن اثر هستند. از طرفی همین نبردها، باعث افزایش خشونت فیلم شده و می‌توان گفت با یک انیمیشن خشن روبرو هستیم. آثار انیمیشنی بیشتر برای رده سنی کوک و نوجوان در نظر گرفته می‌شوند اما «آخرین داستان» مناسب تماشای کودکان نیست و نوجوانان 12-13 سال به بالا می‌توانند مخاطب آن باشند.
درنهایت، «آخرین داستان»، باوجود ضعف‌های فیلم‌نامه، اثر باکیفیتی است که ارزش دیدن دارد. حاصل سال‌ها کار و تلاش عده‌ای از جوانان ایرانی که به داستان‌های کهن ایرانی چشم دوخته‌اند و از دل آن‌ها اثری ارزشمند خلق کرده‌اند. امیدوارم «آخرین داستان»، اولین داستان سینمای ما در این مسیر باشد.
تریلر این اثر را از صفحۀ استودیوی هورخش می‌توانید ببنید.
