کباب یکی از معروف ترین و محبوبترین غذاهای مورد علاقه مردم خاورمیانه، به‌خصوص ایران و قفقاز است. در تهیه و پخت بیشتر کبابها از گوشت قرمز بریده یا چرخ شده بره، گوسفند، گاو و یا گوساله استفاده میشود. همچنین در مراحل تهیه اکثر کبابها از پیاز و ادویه‌جات استفاده زیادی میشود.و حتی گاه از سبزیجات تازه یا سبزیجات خشک معطر استفاده می شود. نوعی از آنچه در ایران با نام کباب چنجه نامیده میشود نیز در کشورهای غربی با نام شیش‌کباب شناخته شده و معروف است. همچنین آنچه در ایران با نام کباب کوبیده معروف است در قفقاز به نام کلی کباب یا در برخی نقاط به نام لوله‌کباب شناخته میشود. کباب دنده کرمانشاهی یکی از بهترین کباب های ایران است و خیلی خوشمزه است.
بر اساس مطالبی که توسط میرزا محمدرضا معتمد الکتاب نویسنده کتاب تاریخ قاجار بیان شده است به دستور شخصی ناصرالدین شاه که اصلیتی قفقازی داشته است و بر اساس نوع کبابی که در آن منطقه طبخ می شده است تهیه می شده است که توسط آشپزان ناصرالدین شاه بعد از مدتی تغییر شکل داده شده است و به صورت امروزی در آمده است.
بر اساس داستانی که توسط دوستعلی خان معیرالممالک از نوادگان ناصرالدین شاه نقل شده است.حکایت از آن دارد که ناصرالرین شاه ۸۷ همسر داشته است که ۴ نفر از آنها رسمی بوده اند بقیه صیغه. هنگامیکه یک روز جمعه شاه قصد زیارت از حضرت عبدالعظیم در شهر ری داشته است. پیشخدمت های او مجبور بودند روز پنجشنبه به آن منطقه بروند و در حدود۱۰۰۰ تا۲۰۰۰ کباب را بر اساس دستور شاه برای خود او و۱۰۰۰ همراه و خدمه و همسرانش آماده کنند و کبابها نیز می بایست همیشه همراه با سبزی خوردن و پیاز سرو می شده است.
قدیمی ترین چلوکبابی که در تهران تاسیس شده است در حدود ۱۲۰ سال پیش بوده است.
اعتمادالسلطنه در نوشته هایش نقل می کند و می نویسد که در بازار تهران چلو کبابی قرار داشته که شبیه رستورانهای اروپائیان غذا را بر روی میز سرو می کرده است. ولی اسناد دیگری نیز موجود می باشد که اولین چلوکبابی در تبریز نزدیک مرز با قفقاز تاسیس شده بوده است. پیشخدمت های رستوران د رآن زمان برنج ها را به صورت هرم در بشقاب ها قرار می دادند و همراه آن تکه کره ای نیز سرو می شده است. پیشخدمت ها یکی یکی برنجها را بر سر میزها می بردند و بلافاصله نفر بعدی کباب ها را با سیخ در بشقاب ها قرار می داده است. در آن زمان هر نفر می توانسته هر چند تا مایل بوده است کباب بخورد و مبلغی که از مشتریان گرفته می شده است یکسان بوده است و فرقی بین کسی که یک سیخ کباب یا پنج سیخ سفارش داده نبوده است.
اگر شما از آن دسته افراد هستید که همیشه هنگام کباب کردن با مشکل ریختن مواد روی آتش مواجه هستید، ما در اینجا به طور مفصل به روش پخت و فوت و فن‌های آن می پردازیم.
نکاتی به هنگام خرید گوشت مورد نیاز:
۱- مناسب ترین گوشت برای آموزش کباب زنی، گوشت قلوه گاه (گوشت بین دنده ها) گوسفند است. در صورت تمایل به استفاده از گوشت گوساله بهتر است راسته را انتخاب کنید که چربی کمتری دارد چرا که چربی مورد نیاز توسط گوشت گوسفندی تامین می شود. پخت کباب کوبیده با گوشت گوساله به‌تنهایی امکان ندارد زیرا گوشت گوساله فاقد چربی لازم است. البته استفاده از قسمت‌های خیلی چرب گوشت گوسفند نیز برای پخت کباب کوبیده و سلامتی شما مناسب نیست.
۲- گوشت خریداری شده باید حتما چندین بار (دست کم ۴ بار) چرخ شود. این کار به ورز داده شدن گوشت کمک کرده و از متلاشی شدن کباب شما جلوگیری می کند.
روش آماده سازی و عمل آوری:
۱– ابتدا کاسه بزرگی آماده کرده و پیازها را پس از پوست کندن و شستن با رنده ریز در آن رنده کنید.
نکته ۱: مقدار پیاز نباید زیاد باشد چراکه گوشت را آبدار کرده و موجب ریختن آن به هنگام پخت می شود و دیگر اینکه کباب را شیرین و بد مزه می کند.
نکته ۲: حتما پیاز رنده شده را با دست بچلانید و آب اضافی آن را خالی کنید.
۲– گوشت چرخ کرده را همراه با نمک و فلفل به پیاز رنده شده اضافه کنید.
نکته: افزودن فلفل تنها برای گرفتن بوی بد گوشت است و نباید موجب تند شدن غذای شما شود.
۳- زعفران ساییده شده را نیز در کمی آب‌جوش حل کرده و در این مخلوط گوشتی بریزید و با دست‌تان مواد را خوب ورز دهید تا مایه کباب حالت چسبنده پیدا کند. همانطور که گفته شد این چسبندگی راز موفقیت شما در پخت این کباب است بنابراین گوشت را آنقدر ورز دهید که بتوانید با یک حرکت همه آن را از داخل ظرف بلند کنید و گوشت جدا نشده و نریزد. سپس مخلوط گوشتی را به مدت ۲ تا ۳ ساعت در یخچال و یا بیرون از آن قرار دهید تا اصطلاحا عمل آید.
به سیخ کشیدن کباب ها:
۱- برای سیخ کردن کباب هم باید توجه داشته باشید که از سیخ های پهن برای پخت این کباب باید استفاده کنید.
۲- قبل از اینکه شروع به کار کنید هم مقدماتی لازم است. ابتدا در کاسه کوچکی مقداری آب سرد بریزید و کنار دست‌تان قرار دهید. حالا پیش از برداشتن مایه کباب دست‌تان را در آب خیس کرده، یک مشت از مایه را بردارید و به شکل دوک درآورید؛ سپس همانطور که مواد در دست راست‌تان قرار دارد، سیخ را روی مایه دوکی بگذارید و شروع به پوشاندن سطح سیخ با مایه کباب کنید.
در پایان دوباره دست‌تان را در آب سرد فرو کنید و روی سیخ فشار دهید تا اثر انگشتان شما بر گوشت باقی بماند. حالا ابتدا و انتهای کباب را به سیخ بچسبانید و کناری بگذارید. همین کار را درباره همه مواد و سیخ‌ها انجام دهید.
نحوه پخت:
اکنون آتش را بر پا کرده، سیخ‌ها را روی آن قرار دهید. دقت کنید که اگر آتش را توسط ذغال و هیزم دایر کرده اید باید صبر کنید تا شعله آن فروکش کرده و تنها ذغال گداخته در منقل شما وجود داشته باشد. این برای این است که در صورتی که از مواد اشتعال زایی همچون نفت استفاده کرده باشید، بوی آن از بین رفته و غذای شما بد بو نشود و یا اینکه دوده هیزم و یا ذغال شما به طور کامل سوخته باشد و بر روی غذای شما ننشیند.
سپس سیخ های کباب را روی آتش بچینید. فقط به خاطر داشته باشید که ابتدا باید سیخ ها را مرتب و با دقت به دفعات بچرخانید تا گوشت خودش را بگیرد؛ وگرنه به دلیل خام بودن یک طرف کباب و سفت شده طرف دیگر کباب متلاشی شده و بر روی آتش می ریزد. وقتی گوشت کمی برشته شد، دیگر باد زدن لازم نیست.
نکته: با وجود اینکه طبق این دستور دیگر نباید نگران ریختن کباب باشید ولی برای اطمینان بیشتر یکی دو تخم‌مرغ به مایه کباب اضافه کنید.
در آموزشگاه های آشپزی معمولا 40 مدل آموزش کباب زنی با لیست زیر آموزش داده میشود :
١٠ طعم کباب كوبيده (ماشروم، سور، ويزُل، وجتبل، پاپريكا، تندوري و .....)
١٠ طعم جوجه کباب آبدار و لذيذ
١٠ مغز فيله مرغی (حلزوني ....)
١٠ مغز فيله گوسفندی (برگ ، قفقازي و...)
دنده كباب ، ماهی كباب ، شيشليك ، ميگو كباب و كباب برگ
از شناختن گوشت ، چرخ كردن ، مرينت كردن، مزه دار كردن، به سيخ كشيدن ، نقش انداختن ،
كباب كردن ، تست كردن
