شاید تابه‌حال تجربه داشته‌اید که هنگام برگشت از سفر یا مهمانی به همراهانتان بگویید: «خیلی خوش گذشت، اصلاً نفهمیدم کی تموم شد.»
به تجربه‌ای که در آن متوجه گذر زمان نمی‌شوید، غوطه‌وری گفته می‌شود. در واقع شما در تمام لحظات سفر یا مهمانی چنان غرق در لذت می‌شوید که سپری‌شدن زمان را حس نمی‌کنید!
غوطه‌وری در کار یکی از مباحث بسیار مهم در مسیر پیداکردن رسالت زندگی است. در ادامۀ این مطلب می‌خواهم آن را برایتان تعریف کنم، از فوایدش بگویم و در مورد ۳ قدم برای رسیدن به آن با شما صحبت کنم. پس تا انتها من را همراهی کنید.
اگر بخواهم غوطه‌وری در کار را تعریف کنم باید بگویم که مفهوم آن در پاسخ شما به سؤالات زیر تعریف می‌شود:
اگر به این سؤالات فکر کنید، می‌بینید که پاسخ شما کاری است که وجودتان با آن یکی می‌شود و حین انجامش چیزی نمی‌تواند حواستان را پرت کند.
اگر به این درجه از عرفان رسیده‌اید، به شما تبریک می‌گویم! شما غوطه‌وری را تجربه کرده‌اید!
اما اگر تجربۀ غوطه‌وری در شغلتانرا ندارید، هیچ اشکالی ندارد. این کتاب را به همین دلیل نوشته‌ام که شما به این مرحله برسید. پس به مطالعۀ آن ادامه دهید.
دکتر چیکسنت میهالی یکی از معروف‌ترین نظریه‌های غوطه‌وری در کار را مطرح کرده است. طبق این نظریه، غوطه‌وری یک نوع حالت تمرکز و درگیری ذهنی است که هنگام انجام کاری که مهارت‌هایمان را به چالش می‌کشد، می‌توانیم تجربه کنیم.
بر اساس این نظریه، هر فرد باتوجه‌به چالش‌های کار و مهارت‌هایش، تجربه‌های مختلفی خواهد داشت.
به نمودار زیر دقت کنید تا متوجه شوید که در کدام مرحله هستید.
محور افقی این نمودار مهارت‌ها و محور عمودی میزان چالش را نمایش می‌دهد.
چند نکته مهم:
غوطه‌وری محل جسارت و ایده‌های ناب است. وقتی در کارتان غوطه‌ور هستید به این معنی است که مهارت زیادی در کارتان دارید و به‌قول‌معروف ته داستان را درآورده‌اید!
جالب است بدانید که چون مغز نمی‌تواند بیکار بنشیند، دنبال ایده‌های خلاقانه می‌گردد و شما با اعتمادبه‌نفسی که به‌خاطر مهارتتان دارید، با جسارت کامل ایده‌ها را عملی می‌کنید.
فردی که در کارش غوطه‌ور است، خودش را مقایسه نمی‌کند، با کارش عشق می‌کند، اصلاً متوجه گذر زمان نمی‌شود و این یعنی سعادت و خوشبختی!
خب تا اینجا با مفاهیمی در مورد غوطه‌وری در شغل آشنا شدید، در بخش بعدی چند تمرین برای رسیدن به این مرحله به شما می‌دهم.
این بخش یک برگۀ تقلب است! در ادامه به شما می‌گویم که چطور می‌توانید به سمت غوطه‌وری در شغلتان قدم بردارید.
اگر یادتان باشد گفتم که در غوطه‌وری مهارت و چالش زیاد است. اگر در کارتان ماهر هستید؛ اما رشد دلخواهتان را تجربه نمی‌کنید، لطفاً کمی به خودتان فشار بیاورید و کارهایی را انجام دهید که فقط کمی از توانایی شما فراتر باشند. در واقع از شما می‌خواهم بهتر از چیزی که می‌توانید، انجام دهید.
اگر دوست دارید یک گام بلند به سمت غوطه‌وری در شغلتان بردارید، لطفاً خیلی عمیق در مورد چیزی که می‌خواهید به آن برسید، فکر کنید.
البته این را در نظر داشته باشید که داشتن هدف واضح بدون دانستن فرایند رسیدن به آن، هیچ فایده‌ای ندارد. به همین دلیل به شما یک تمرین می‌دهم.
هر روز صبح ۲ سؤال زیر را از خودتان بپرسید:
· مهم‌ترین هدف امسال من چیست؟ (لطفاً فقط ۱ هدف مشخص و واضح داشته باشید.)
· امروز برای هدفم چه اقداماتی باید انجام دهم؟ (۳ کار مهمی را که باید در مسیر رسیدن به هدفتان در آن روز انجام دهید، بنویسید. این کار می‌تواند زنگ‌زدن به یک دوست، مطالعه‌کردن یک کتاب و... باشد.)
· لطفاً بعد از پاسخ‌دادن به این دو سؤال با تمرکز بالا اقداماتی را که نوشته‌اید، انجام دهید و زیاد به هدفتان فکر نکنید.
· در ادامۀ این تمرین، شب قبل از خوابیدن، اقداماتتان را بررسی کنید.
با گسترش تکنولوژی، حفظ تمرکز حین انجام کار برایمان کمی دشوار شده است. یک حقیقت علمی وجود دارد که می‌گوید مغز ما قادر به موازی‌کاری نیست و وقتی حین انجام یک کار، مشغول کار دیگری می‌شویم، انرژی آن را برای جابه‌جایی بین کارها صرف می‌کنیم و در واقع هیچ اقدام مؤثری در کارمان انجام نداده‌ایم.
از شما می‌خواهم حین انجام کار آگاه باشید و تمرکزتان را فقط روی انجام یک کار بگذارید. دکتر میهالی برای حفظ تمرکز حین کار توصیه کرده است که:
۱. عوامل حواس‌پرتی را از محیط کارتان حذف کنید؛
۲. روی کارتان آگاه و مسلط باشید.
یادتان باشد که مهم‌ترین عامل رسیدن به غوطه‌وری در کار تمرکز روی یک موضوع در یک زمان است. در ادامه چند پیشنهاد برای حفظ تمرکز به شما می‌دهم که با انجام‌دادن آن‌ها به شکل واضحی تمرکزتان حین کار بهتر می‌شود:
یک ساعت قبل از خواب و بعد از بیدارشدن به صفحه گوشی یا مانیتور خیره نشوید.
گوشی موبایل را هنگام انجام کار از دسترس خارج کنید؛
اگر کارتان با موبایل است، تمام نوتیفیکیشن‌ها را خاموش کنید؛v از دوپامین دتاکس غافل نشوید؛
زمان مشخصی را برای پاسخ‌دادن به پیام‌های غیرضروری اختصاص دهید؛
از تکنیک پومودورو برای زمان‌بندی انجام کارهایتان استفاده کنید.
در این مطلب گفتیم که غوطه‌وری در کار یعنی چه و شما بر اساس مهارت و چالش‌های کارتان در کدام مرحله هستید. در مورد فواید غوطه‌وری و ۳ اقدام مهم برای رسیدن به غوطه‌وری در شغلتان هم نکاتی را یاد گرفتید. امیدوارم تمرین‌های این بخش را جدی بگیرید و خودتان را برای بخش‌های بعدی آماده کنید.
