شستشوی کاتالیزور مرحله ای است که در آن کاتالیزور خودرو که ممکن است مسدود یا با رسوبات آلوده شده باشد، تمیز شده و بازسازی میشود. این فرآیند معمولاً به دو روش انجام میشود:
شستشوی مکانیکی: در این روش، کاتالیزور از اگزوز خودرو جدا شده و با استفاده از فشار هوا یا مواد شوینده، مانند مواد شیمیایی خاص یا محلول‌های خاص، تمیز میشود. این مواد معمولاً به منظور حذف رسوبات کربنی، روغن و سایر آلودگی‌ها از داخل کاتالیزور استفاده می‌شوند.
شستشوی حرارتی: در این روش، کاتالیزور در دمای بالا (معمولاً با استفاده از اجاق خاص یا سایر دستگاه‌های حرارتی) قرار داده میشود تا رسوبات و آلودگی‌ها از سطح آن حذف شوند. این فرآیند به عنوان "احیاء" نیز شناخته میشود و می‌تواند به کاهش مسدودیت‌ها و بهبود عملکرد کاتالیزور کمک کند.
اگر کاتالیزور خودرو شما مسدود یا با رسوبات آلوده شده است ولی هنوز خراب نشده است، شستشوی آن می‌تواند بهبود عملکرد آن را فراهم کند و نیاز به تعویض آن را کاهش دهد. با این حال، باید توجه داشت که شستشوی کاتالیزور ممکن است نتایج متفاوتی داشته باشد و ممکن است بعضی موارد در طول زمان دوباره مسدود شود یا عملکرد کمتری داشته باشد. همچنین، شستشوی کاتالیزور معمولاً توسط تخصصی‌های متخصص انجام میشود و نیاز به تجهیزات و دانش فنی خاصی دارد.
چه دلایلی باعث میشود تا مبدل کاتالیست مسدود بشود
رسوبات کربنی: یکی از عوامل شایعی که باعث مسدود شدن مبدل کاتالیست میشود، رسوبات کربنی است. این رسوبات معمولاً به دلیل احتراق ناقص سوخت، کیفیت پایین سوخت، یا استفاده از روغن‌های ناسالم تشکیل می‌شوند. این رسوبات می‌توانند سطح داخلی مبدل را مسدود کنند و عملکرد آن را کاهش دهند.
آلودگی‌های معدنی: ذرات معدنی موجود در سوخت یا روغن ممکن است به مبدل کاتالیست بچسبند و باعث مسدود شدن آن شوند.
سوخت نامناسب: استفاده از سوخت نامناسب یا ناسالم می‌تواند به تولید رسوبات زیادی منجر شود که سطح داخلی مبدل کاتالیست را مسدود کنند.
آلودگی هوا: ذرات موجود در هوا، مانند ذرات ریز یا ذرات خاکی، می‌توانند وارد سیستم اگزوز شوند و به مبدل کاتالیست چسبیده و آن را مسدود کنند.
خرابی موتور: مشکلات در عملکرد موتور مانند احتراق ناقص یا نشت روغن می‌تواند به افزایش رسوبات کربنی و آلودگی‌های دیگر منجر شود که سپس مبدل کاتالیست را مسدود کنند.
سن و کیفیت مبدل کاتالیست: همانطور که زمان می‌گذرد، مبدل کاتالیست ممکن است کمیتی از عملکرد خود را از دست داده و بالاخره مسدود شود. از طرف دیگر، کیفیت ناپایدار مبدل کاتالیست نیز می‌تواند باعث مسدود شدن آن شود.
به عنوان اقدامی پیشگیرانه، منظم نگهداری و استفاده از سوخت با کیفیت، می‌تواند به کاهش احتمال مسدود شدن مبدل کاتالیست کمک کند. همچنین، تعمیرات منظم و اصلاحات به موقع موتور نیز می‌توانند از خرابی‌های مبدل کاتالیست جلوگیری کنند.
چه زمانی نیاز به شستشوی کاتالیزور است
نیاز به شستشوی کاتالیزور معمولاً زمانی پیش می‌آید که علائمی از مشکلات عملکرد آن نشان داده شود. برخی از علائمی که نیاز به شستشوی کاتالیزور را نشان می‌دهند شامل موارد زیر می‌شوند:
روشن شدن چراغ چک موتور (Check Engine Light): اگر چراغ چک موتور روشن شود و کدهای خطا مرتبط با کاتالیزور نمایش داده شود، این نشانه می‌دهد که کاتالیزور ممکن است مسدود یا با رسوبات آلوده شده باشد و نیاز به شستشو یا تعمیر داشته باشد.
کاهش قدرت و عملکرد موتور: اگر متوجه کاهش قدرت و عملکرد موتور خودرو شدید، ممکن است کاتالیزور مسدود شده باشد و نیاز به تمیزکاری داشته باشد.
افزایش مصرف سوخت: اگر مصرف سوخت خودرو بدون دلیل مشخصی افزایش یابد، احتمالاً کاتالیزور مسدود شده است و نیاز به شستشو دارد.
بوی بد از اگزوز: اگر بوی تخم مرغ فاسد یا بوی بد دیگری از اگزوز خودرو به مشام می‌رسد، این ممکن است نشانه مسدود شدن کاتالیزور باشد.
صدای غیر عادی از اگزوز: صدای غیر عادی مانند صدای زنگ یا لرزش از اگزوز می‌تواند نشانه مشکلات کاتالیزور باشد.
دود غیر معمول از اگزوز: دود آبی، سفید یا سیاه می‌تواند نشانه مسدود شدن کاتالیزور باشد.
همچنین، اگر خودرو در تست‌های آلایندگی سالانه موفق نباشد، این نیز ممکن است نشانه مشکلات کاتالیزور باشد.
در کل، هرگاه که این علائم را مشاهده کنید، بهتر است خودرو را به یک مکانیک متخصص نشان دهید تا وضعیت کاتالیزور را بررسی کند و اقدامات لازم را انجام دهد. اگر کاتالیزور مسدود شده باشد، شستشو یا تعمیر آن ممکن است لازم باشد.
مواد شستشوی کاتالیست چه کیفیتی باید داشته باشد
مواد شستشوی کاتالیزور باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند تا عملکرد بهینه و حفظ سلامت کاتالیزور تضمین شود. برای انتخاب مواد شستشوی مناسب، موارد زیر باید مدنظر قرار گیرد:
مناسب بودن برای کاربری خودرو: مواد شستشوی انتخابی باید برای استفاده در سیستم تخلیه خودرو مناسب باشند و بتوانند رسوبات، آلودگی‌ها و روغن‌های سنگین را به طور موثر از سطح کاتالیزور پاکسازی کنند.
عدم ضرر به کاتالیزور: مواد شستشوی باید به طور کامل آلودگی‌ها را از کاتالیزور پاکسازی کنند، اما همزمان نباید به ساختار و عملکرد کاتالیزور آسیب برسانند.
تأثیرات زیست‌محیطی: مواد شستشوی باید از نظر زیست‌محیطی ایمن و قابل تصفیه باشند تا پسماندهای حاصل از شستشو بدون آسیب به محیط زیست معادله شوند.
شستشوی کاتالیزور می‌تواند به دو روش انجام شود: با جدا کردن کاتالیزور از سیستم اگزوز خودرو و بدون جدا کردن آن. البته باید توجه داشت که برخی از روش‌ها ممکن است برای برخی از نوع‌های کاتالیزورها مناسب نباشند و توسط تخصصی‌ها باید انجام شوند.
شستشو با جدا کردن کاتالیزو
در این روش، کاتالیزور از سیستم اگزوز خودرو جدا شده و سپس به وسیله مواد شوینده و توانمندی‌های مکانیکی شستشو میشود.
ابتدا، کاتالیزور از سیستم اگزوز خارج شده و سپس در یک محلول شوینده قرار می‌گیرد. این محلول ممکن است شامل مواد شیمیایی خاص یا حلال‌های خاص باشد که بتوانند رسوبات و آلودگی‌ها را از سطح کاتالیزور بردارند.
سپس، با استفاده از فشار هوا یا دستگاه‌های شستشوی مکانیکی، کاتالیزور به طور کامل شسته میشود تا هرگونه رسوبات و آلودگی‌ها از آن حذف شوند.
پس از شستشو، کاتالیزور دوباره به سیستم اگزوز خودرو متصل میشود.
شستشو بدون جدا کردن کاتالیزور:
در این روش، کاتالیزور به طور مستقیم در سیستم اگزوز خودرو باقی می‌ماند و شستشوی آن از طریق محلول‌های شوینده انجام میشود.
معمولاً یک محلول شوینده از طریق سیستم اگزوز به کاتالیزور تزریق میشود و در آنجا به مدت معینی نگه داشته میشود تا رسوبات و آلودگی‌ها حل شده و جدا شوند.
سپس، با استفاده از فشار هوا یا دستگاه‌های شستشوی مکانیکی، محلول و رسوبات حل شده از سیستم اگزوز و کاتالیزور خارج می‌شوند.در نهایت، محلول شوینده به طور کامل از سیستم اگزوز خارج میشود و کاتالیزور دوباره آماده استفاده میشود
