مقدمه:
«حیدرخان کمارجی» از کلانتران مقتدر کمارج همواره در اندیشه غارت و تصرف کازرون بود. به همین دلیل با لشکری از تفنگ چیان خود به آنجا لشکر می کشد.
این جنگ در زمان ریاست سرهنگ خسروداد(پدر سرلشکر منوچهر خسروداد فرمانده هوانیروز پهلوی) در اداره امنیه کازرون اتفاق می افتاد که حیدرخان کمارجی به منظور خلع سلاح کازرون به آنجا حمله می کند. سرهنگ خسروداد زمانی می بیند حلقه محاصره تنگ شده و نیروهای کمکی به ایشان نمی رسد شبانه خود را به ممسنی می رساند و از فتح الله خان صمصمام دیوان، کلانتر طایفه جاوید درخواست کمک می کند و ایشان با کمک بهادرخان بهادرالسلطنه، کلانتر طایفه بکش به کازرون لشکرکشی می کنند و بعد از یک ماه جنگ و درگیری موفق به شکست و عقب نشینی حیدرخان کمارجی میشوند.
جناب نصرالله خان فتحی نژاد در خاطرات خود نقل می کنند:
«در زمان ملاقات با سرهنگ خسروداد در شیراز ایشان خود و جایگاه و درجه خود را مدیون ایل ممسنی و فتح الله خان می دانست.
سرهنگ خسروداد اینگونه نقل میکنند:
«من مردانگی و اعتماد به حرف را در ممسنی یافتم زیرا زمانی که از سر ناچاری به ایل ممسنی و جناب فتح الله خان پناه بردم(قلعه دشت رزم) ایشان با طایفه بکش و بهادرخان در حال جنگ بودند و زمانی که من وضعیتم را در کازرون به ایشان گفتم، فتح الله خان فوراً نامه ای به بهادر خان نوشتند که من در حال حرکت به سمت کازرون هستم و ازین سه پیشنهاد هرکدام را قبول دارید اعلام فرمایید:
۱-جنابعالی با تمام قوائی که برای جنگ با ما در اختیار داری به ما ملحق شوی
۲- در غیبت ما به طرف طوایف ما که خالی از مدافع هستند حمله نکنید
۳- در غیبت ما به طوایف بی دفاع ما حمله کنید، اگر ما سلامت بازگشتیم و توانستیم تلافی خواهیم کرد.
سرهنگ خسروداد می گوید جواب نامه شبانه آمد و بهادرخان فرموده بود:
«شما برادر بزرگتر ما هستید، هرکس به شما پناه بیاورد به همه ایل ممسنی پناه آورده است، فراد ظهر نهار را منزل من تشریف بیارید(قلعه خادنگان) پس از صرف نهار به اتفاق حرکت خواهیم کرد»
سرهنگ خسروداد می گویند:
«فردا که به منزل بهادرخان رفتیم تمام کدخدایان بکش به استقبال ما آمدند و این باعث تعجب شدید من شد زیرا این دو نفر خان مقتدر که در حال جنگ باهم بودند، بدون ترس و احتیاط با رد و بدل کردن پیغامی به قول همدیگر به طور کامل اعتماد نمودند و باهم دیدار نمودند!! تفنگ چیان بکش به فرماندهی غلامحسین خان برادر بهادرخان و تفنگ چیان جاوید به فرماندهی فتح الله خان به کازرون یورش بردند و حیدرخان را پس از یک ماه شکست دادند، و من بعدها به درجه سرگردی و سپس سرهنگی ارتقا یافته و از کازرون به شیراز منقل گردیدم.
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
