مقدمه:
رئیسعلی دلواری نامی ماندگار در تاریخ ایران زمین دارد. کسی که با ایستادگی در برابر هجوم انگلیس ها به خاک ایران و فدا کردن جان خود در این راه نام نیک خود را تا همیشه در تاریخ ایران ماندگار کرد. شیرمردی لر که دارای اصالتی از ایل ممسنی بود.
متن اصلی:
در شهریور ۱۲۹۴ ه.ش زمانی که محمدعلی شاه قاجار در تهران مشروطه خواهان را اعدام کرده بود، انگلیس پنج هزار نیرو در بوشهر پیاده کرد به امید آنکه حداکثر ظرف یک ماه استان فارس را اشغال کند. آنها نمی دانستند به سد محکمی به نام رئیسعلی شیرمردی لر از دیار ممسنی برخورد خواهند کرد و دو سال در بوشهر ماندگار خواهند شد.
رﺋﯿﺴﻌﻠﯽ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺯﺍﯾﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺯ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﻣﻤﺴﻨﯽ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ « ﺷﻬﯿﻦ » ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻠﯽ ﺍﺯ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﻓﻮﻻﺩﯼ ﺑﺎﻏﮏ ﺗﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ.
برﺍﺳﺎﺱ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺣﺎﺝ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻧﺎﻣﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﺮﺯﺍﺩﻩ ﺭﺋﯿﺴﻌﻠﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1373 ه.ش ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ایشان خود را کوچ کرده منتسب به ایل ممسنی دانسته و گفته اند ﺩﺭ ﺩﻭﺭﮤ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺯﻧﺪﯾﻪ ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﺍﺣﻤﺪ ﻣُﺤﻤَﺪ، ﺣﺴﻦ ﻣُﺤﻤَﺪ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﻣُﺤﻤَﺪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻧﻮﺭﺁﺑﺎﺩ ﻣﻤﺴﻨﯽ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺍﺣﺘﻤﺎﻻً ﺩﻟﯿﻞ ﺍﯾﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ، ﺩﺭﮔﯿﺮﯾﻬﺎﯼ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺍﯼ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﯾﻠﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﻣﯿﺮﺳﻨﺪ، اﺣﻤﺪ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﺩﻟﻮﺍﺭ، ﺣﺴﻦ ﺩﺭ ﭼﺎﻩ ﺗﻠﺦ ﻭ ﻣﺤﻤّﺪ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﮔﻠﮑﯽ ﺳﮑﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨﺪ. ﺣﺴﻦ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ، ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺒﺎﺷﺮﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﻠﻌﻪ ﺗﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﮐﺸﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﻣﺤﻤّﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﻼ ﻋﻘﺐ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﯼ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. اﺣﻤﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﯿﺎﯼ ﺭﺋﯿﺲ ﻋﻠﯽ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ، ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ:ﻋﻮﺽ، ﻋﺎﻟﯽ، ﺯﺍﯾﺮﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ ﻭ ﺯﺍﯾﺮ ﻣﺤﻤّﺪ پدر ﺭﺋﯿﺲ ﻋﻠﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ.(خبرگزاری تسنیم)
جناب تورج صادقی در کتاب سرسلسله خاندان رئیس مینویسد(ص ۵۸): اجداد طایفه لر ممسنى تنگستان سه برادر بودند که از نورآباد ممسنى وارد تنگستان شدند به نام، احمد، محمد و حسن هر کدام از اين برادران ساکن دهى شد و اولادشان تشکيل تير هاى طايفه ممسنى تنگستان را دادند، رئيس على دلوارى از تيره احمدى اين طايفه مى باشد.
جناب آقای محمدحسین آدمیت مینویسد: اجداد رئیس علی از نورآباد ممسنی به دلوار آمده بودند. پدر وی زایر محمد و نام مادرش خانم شاهی (شهین ) دختر علی فرزند زایر محمد از طایفه فولادی ساکن روستای باغک تنگستان بود. در بیان اخلاق و سجایای نیک او این که در صداقت، دوستی، حب وطن و... ضرب المثل بود.
جناب صداقت کیش مینویسد: در گذشته عنوان رئیس در فارس به کسی گفته می شد که به طور تجربی تا حدی به کار کشاورزی اشراف پیدا کرده و یا می توانست مسئولیت یک گروه را به دست گیرد، اما این واژه در بوشهر مورد استفاده نبود و در آن منطقه همسان خان بوده است با این تفاوت که رئیس مقامی مردمی و حامی مردم شناخته می شد.
نتیجه گیری:
هرچند در سالیان اخیر عده ای در تلاش بوده اند که با تحریف تاریخ اصالت رئیسعلی را به اقوام خود گره بزنند اما بر طبق نوشته تمام مورخان آنچه قطعیت دارد این می باشد که رئیسعلی دلواری اگرچه در بوشهر می زیسته اما دارای اصالتی لر از ایل ممسنی بوده است که اجداد او در زمان زندیه به آنجا مهاجرت کرده اند.
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
