مقدمه:
مردم طوایف مختلف ایل ممسنی در زمان های گذشته به دلایل مختلفی از جمله ظلم و ستم پادشاهان وقت و یا نزاع های محلی مجبور به کوچ اجباری از موطن اصلی خود و ساکن شدن در ایلات همجوار شده اند. یکی از این موارد مردم روستای «دشت زر» در بویراحمد می باشد.
روستای «دشت رز» با جمعیت بالغ بر ۶۰۰ نفر، روستایی در بخش پاتاوه استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد که مردم این روستا از طایفه جاوید ایل ممسنی می باشند.
مردم این روستا سیصد سال پیش از منطقه جاوید ممسنی(عالیشاهی و تنگ له له) در حدود سال ۱۱۰۰ شمسی و اواخر حکومت صفویه به منطقه بویراحمد مهاجرت کرده اند.
اهالی این روستا در حال حاضر زیرشاخه ای از طایفه بزرگ تامرادی بویراحمد به شمار می روند اما با گذشت سالیان طولانی از این مهاجرت اجباری همچنان به ریشه ممسنی خود و طایفه جاوید پایبند مانده اند.
طبق روایات محلی علت این مهاجرت به دلیل درگیری در منطقه و کشته شدن یک نفر از اهالی محل بوده که دو برادر مجبور به ترک منطقه جاوید می شوند و به علت اینکه مادر آنها از طایفه تامرادی بویراحمد بوده است به آن منطقه و نزد دایی خود می روند و چون دارای قدرت و شجاعت زیادی بوده اند آنجا مورد استقبال قرار می گیرند و برای همیشه ماندگار می شوند.
یکی از بارزترین نمونه از جنگاوری این طایفه برمی گردد به جنگ «دره سرد» که «ملا علی کرم جاوید» در جنگ طایفه تامرادی با نیروهای بویراحمدی به فرماندهی کی لهراسب رشادت های فراوانی نشان داد و موجب کشته شدن هفتاد نفر از نیروهای مهاجم کی لهراسب و شکست آنان شد.
بجز روستای «دشت رز» مردم زیادی از طایفه جاوید ممسنی در مناطق مختلف بویراحمد و روستاهایی نظیر بنزرد، خونگاه، سرتنگ رواق، دشت روم، منطقه مارگون و ... حضور دارند که از منطقه ممسنی به آن مناطق مهاجرت کرده اند و جمعیت آنها به حدود ۱۰ هزار نفر می رسد.
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
