مقدمه:
ایل ممسنی همواره در طول تاریخ مورد تجزیه پادشاهان وقت گرفته و آنها را به نقاط مختلف ایران کوچانده اند. یکی از این مناطق در شهرستان اردل چهارمحال و بختیاری می باشد.
«روستای ممسنی»، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. جمعیت این روستا تقریبا ۱۵۰۰ نفر می باشد که عده زیادی از آنان به شهرهای اطراف نقل مکان کرده اند. مردم این روستا از نژاد «ایل ممسنی» شهرستان های ممسنی و رستم استان فارس می باشند که دقیقا معلوم نیست از چه زمانی در این مکان ساکن شده اند اما احتمالا جز طوایفی هستند که در زمان صفویه به اجبار به مناطق بختیاری کوچ کرده اند.
مردم این روستا از گنجی های طایفه رستم ایل ممسنی می باشند. فامیل گنجه ای از تیره های اصیل ایل ممسنی می باشند که اصالت اصلی آنان از طایفه رستم می باشد که به اشتباه عده ای آنان را از ایل بویراحمد میدانند چراکه جایگاه اصلی آنان تل گنجی دشت فاریاب شاه حسنی رستم بوده است و سردسیر آنان در بویراحمد بوده است و در اثر سیاست یکجا نشینی عشایر، در سرحد خود، گنجی یاسوج مستقر شدند. عده ای از آنان در حال حاضر در دهنو رستم، عده ای در چمگل بکش و عده ای از آنان نیز در روستای گنجی اطراف کازرون مستقر می باشند.
گنجی ها روستای ممسنی شهرستان اردل نیز از این فامیل می باشند که در حال حاضر در آنجا مستقر می باشد و جز طایفه اورک ایل هفت لنگ بختیاری می باشند. سرحد گنجی های اردل، حوزه اردل چهارمحال و بختیاری و گرمسیر آنان حوزه ایذه و باغملک خوزستان بوده است. متاسفانه ممسنی های اردل نیز به علت درگیری های ایلی در گذشته مجددا تقسیم شده اند و عده ای از آنان در شهرهای فلاورجان، قهدریجان، اصفهان، ارژنگ و دیگر مناطق اصفهان و بختیاری و خوزستان ساکن شده اند.
اکثر نام های خانوادگی روستای ممسنی، گنجی و غریبی می باشد. در این روستا علاوه بر امامزاده شاه حیدر دو اثر تپه ممسنی و بردگوری ثبت ملی شده اند. بردگوری دقیقا شبیه همان خرفت خانه هایی هستند که در منطقه ممسنی و کوه های فهلیان موجود می باشند که درگذشته جهت خاکسپاری متوفی ها استفاده میشده است. رسمی که از دین زرتشتی به یادگار مانده بود. متاسفانه هیچ ایلی در تاریخ مانند ایل ممسنی این چنین تجزیه نشده است و در هر گوشه کنار ایران مانند خوزستان، کرمان، سیستان و بلوچستان، چهارمحال بختیاری، اصفهان و ... ایل ممسنی بخاطر سیاست های پادشاهان وقت تقسیم شده اند.
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
