مقدمه:
تمدن ایلامی(عیلامی) نام یک تمدن در منطقه‌ای است که بخش بزرگی، در جنوب غربی فلات ایران را در پایان، هزاره سوم قبل از میلاد در بر می‌گرفته است. در ۲۷۰۰ پیش از میلاد، نخستین شاهنشاهی ایلامی در شوش «در جنوب غربی ایران» تشکیل شد. ایلام باستان دارای ۹ سلسله پادشاهی بوده است که هر کدام از نقطه ای برخاسته است. طبق نظر مورخان از این ۹ سلسله حداقل دو مورد از آنها در منطقه ممسنی شکل گرفته است.
چند سلسله پادشاهی در ایلام(عیلام)به وجود آمدند که هر کدام به منطقه ای تعلق داشته اند، از جمله پادشاهان اوان(شوشتر)، سیماش(خرم آباد) و سلسله هایی که از انشان(ممسنی و کوه گیلویه)برخاسته اند.
طبق نظر مورخان حداقل دو سلسله پادشاهی ایلام بر ما کاملا معلوم است که از انزان(ممسنی و کوه گیلویه) برخاسته اند. یکی سلسله «ایگه هالکی» (اپرتی) و دیگری سلسله «شوتروکیدها».
والتر هینتس در کتاب دنیای گمشده عیلام می گوید:
«پدر خاندان جدید حکومتگر ایگه هالکی، این شوشیناک نام داشت، اصل او معلوم نیست اما همه شواهد بر این است که این خاندان سلطنتی از قسمت انتهای جنوب شرقی انزان، نزدیک فهلیان فعلی در جهت شرق تا پرسپولیس شیراز برخاسته اند»
جورج کامرون در کتاب «ایران در سپیده دم تاریخ» در مورد آثار باقی مانده از سلسله شوتروکیدها گفته که ممسنی سرزمین بومی یعنی زادگاه و خاستگاه اولیه آنها بوده است.
او در کتابش آورده است:
«دامنه قلمرو آنها در بخش درون بومی تقریبا تا تخت جمشید می رسید، زیرا که آجرهایی که نام او بر آن نقش گردیده و در راه سلامتی اوست در سرزمین عشایر ممسنی نیمه راه میان رامهرمز و شیراز بدست آمده است»
این سلسله ایلامی که از ممسنی برخاسته قدرتمندترین پادشاهی ایلام بود که موفق به فتح بابل گردید و مردم آکاد و سومر را به اسارت درآورد و خدای مردوک را به زیر کشید.
نقش برجسته گورنگان در روستای منگودرز مانده از دوره ایلامی یکی از ماندگارترین و قدیمی ترین نقش ها از سلسله ایلامیان می باشد.
نتیجه گیری:
اگرچه در مورد سلسله های پادشاهی ایلامیان اطلاعات چندانی در دست نمی باشد اما آنچه تاکنون مشخص شده است این می باشد که سلسله های «ایگه هالکی» (اپرتی) و سلسله «شوتروکیدها» به احتمال زیاد از منطقه کنونی ممسنی برخاسته اند.
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
