مقدمه:
یکی از سوالات تقریبا مجهول در طول تاریخ این می باشد که موسسان حکومت هخامنشیان ابتدا از کدام منطقه، پادشاهی خود را آغاز کرده و سپس بر کل ایران و جهان حکمرانی کرده اند. پروفسور آماندا داستینگ باستان شناس معروف استرالیایی معتقد است که حکومت هخامنشیان از منطقه کنونی ممسنی شروع گشته است.
جینجان(جنجان ممسنی) روستایی در نورآباد ممسنی، که در زمان هخامنشیان به لیدوما معروف بوده است.
پروفسور آماندا داستینگ باستان شناس استرالیایی معتقد است که روستای جنجان ممسنی مرکز پادشاهی هخامنشیان بوده و از این منطقه بوده است که ابتدا حکومت محلی هخامنشیان به وجود آمده و سپس با تصرف بقیه نقاط، پادشاهی بزرگ هخامنشیان تشکیل گردیده است.
هخامنشیان در طول دوران پادشاهی 220 ساله خود شش پایتخت داشته اند که عبارتند از: انشان، هگمتانه، بابل، شوش، پاسارگاد، تخت جمشید.
انشان سرزمینی که میراث تمدن ایلامیان و زادگاه پارسیان می باشد. منطقه انشان شامل استان های خوزستان، فارس و کهگیلویه و بویراحمد بوده است و با توجه به اسناد موجود احتمالا اولین پایتخت پادشاهی هخامنشیان شهر لیدومای ممسنی می باشد که در آن زمان به صورت محلی حکومت می کرده اند.
کاخ لیدوما در اندازه 1500 مترمربع چهارمین کاخ بزرگ هخامنشیان از نظر وسعت بوده است که در شهر لیدوما به وسعت چهار کیلومترمربع در منطقه ممسنی واقع شده بود است. پروفسور آماندا داستینگ معتقد است این شهر در آن زمان چنان قدرتمند بوده است که حتی دیوار دفاعی نداشته است.
با توجه به تحقیقات پروفسور جورج کامرون، 14 شهر از شهرهای هخامنشیان در منطقه کنونی ممسنی واقع شده است. این موضوع اهمیت منطقه ممسنی را در زمان پادشاهی هخامنشیان نشان می دهد و فرضیه مهمی که زادگاه اصلی هخامنشیان شهر لیدومای ممسنی بوده است را قوت می بخشد. یکی دیگر از ادله های این فرضیه وجود دخمه «دی دوور» مربوط به دوره مادها که احتمالا مقبره یکی از پادشاهان یا شاهزادگان مادها بوده در منطقه ممسنی می باشد و با توجه به قرابت خویشاوندی مادها و هخامنشیان با همدیگر به این فرضیه قوت بیشتری می بخشد.
اینکه واقعا منطقه ممسنی در زمان هخامنشیان چه نقشی داشته است نیاز به کاووش های بیشتر در منطقه و خصوصا در منطقه جنجان می باشد که متاسفانه از سال 85 این تحقیقات متوقف شده است و تاکنون دیگر اقدامی صورت نگرفته است.
نتیجه گیری:
با توجه به اسناد و مدارک موجود در منطقه ممسنی در مورد پادشاهان هخامنشی و وجود آثار باستانی چون شهر «لیدوما»، دخمه «دی دوور» و همچنین 14 شهر هخامنشی در آن زمان در این منطقه، این فرضیه می تواند به حقیقت نزدیک باشد که پادشاهی هخامنشی از منطقه ممسنی شروع شده است!
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
