مقدمه:
ایل ممسنی از معدود ایلات تاریخ می باشد که نام خود را از زمان باستان تاکنون حفظ کرده است. این ایل که از زمان های گذشته با نام های چون مسن، مام سن، مسنی، ممسن شناخته میشد نام خود را حفظ کرده تا الان که به نام ممسنی شناخته می شود.
منطقه کنونی ممسنی سرزمینی است که در طول تاریخ زندگی سیاسی خود نام های متفاوتی را بر خود دیده است. این منطقه که همواره در طول تاریخ از مکان های مهم ایران بوده است در طول حیات خود اتفاقات و جنگ های زیادی را دیده است! این منطقه به گفته اکثر مورخان جایگاه اصلی شکل گیری حکومت هخامنشیان بوده است. چنانچه به گفته مورخان تاریخی، ابتدا هخامنشیان در اینجا حکومت محلی خود را تشکیل دادند و سپس بقیه نقاط ایران و جهان را تصرف کردن و پادشاهی هخامنشیان را آغاز کردند.
طبق اسناد، قدیمی ترین طایفه ای که در این مکان زندگی می کرده است طایفه مردها بوده است. طایفه ای که به گفته رومن گریشمن، ماریژان موله و ارنست هرتسفلد نویسندگان معروف تاریخ، رستم دستان سردار معروف هخامنشی از نژاد آنها بوده است.
این مکان در دوره های مختلف تاریخی و در هر دوره پادشاهی نام های متفاوتی به آن اطلاق می شده است.
این مکان در دوره های ایلامیان تا هخامنشیان «انزان» نام داشت(انزان یا انشان منطقه وسیعی بوده که شامل خوزستان و کهگیلویه و فارس میشد که به چند بخش تقسیم شده بود) ولی معلوم نیست این نام تا چه زمانی ماندگار بوده است!
در دوره پادشاهی ساسانیان این مکان که جزئی از بلاد شاپور بوده است با نام های «بازرنگی» و سپس «شبانکاره» شناخته می شده است.
پس از ساسانیان در دوره اول اسلامی و ویرانی این منطقه توسط اعراب، ابتدا نام آن «نوبندگان» و سپس «شولستان» بوده است و تا حدود چهار پنج قرن بعد با نام «شولستان» شناخته می شده است.
از زمان حکومت صفویه و با ورود ایل ممسنی به این مکان به تدریج نام «شولستان» از میان می رود و نام «ممسنی» جایگزین آن می شود که تا الان این اسم پابرچا بوده است.
نتیجه گیری:
اگرچه این مکان در طول دوره های مختلف تاریخی با نام های متفاوتی شناخته می شده است اما از نکات جالب، ماندگاری نام «ممسنی» بوده است که همواره ایل ممسنی با این نام در تاریخ شناخته بوده و بعد از ورود به منطقه کنونی ممسنی نام خود را بر آن گذاشته اند.
به قلم: سید پژمان حسینی نویسنده و پژوهشگر تاریخ
آدرس اینستاگرام: tarikh_mamasani_rostam
