می‌خواهید مقاله بنویسید و نمی‌دانید که باید از کجا شروع کنید؟ برایتان سخت است که مراحل مختلف آن را تجزیه‌وتحلیل کنید و برایش برنامه‌ریزی نمایید؟
اگر با دنیای مقاله‌نویسی آشنا باشید و بدانید که هر چیز در آن چه قواعدی دارد، دیگر نگرانی‌هایتان هم کاهش پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین مسائلی که باید در این زمینه بدانید، شناخت انواع مجلات و مقالات است. اگر ندانید که مجلات و مقالات علمی دارای چه دسته‌بندی‌هایی هستند و ساختارشان چطور است، امکان اینکه با خیالی راحت و در فرایندی مطمئن مشغول به نگارش شوید هم نخواهد بود.
بعد از نگارش مقالات مختلف هم موضوع سابمیت یا ارسال مقالات به میان می‌آید. یعنی باید مجلات مختلف را بشناسید و بنا به نوع و ساختار مقاله‌ای که نوشته‌اید، اقدام به ارسال آن به مجله موردنظرتان کنید. بعد از این کار است که مقاله وارد فرایند داوری می‌شود و اگر این بخش از کار هم به نهایت برسد، مقاله‌تان در مجله علمی، اکسپت (accept) یا پذیرش می‌شود.
برای چاپ مقاله در مجلات معتبر هم گاهی هزینه‌هایی از شما به عنوان نویسنده دریافت می‌کنند. بخش‌های دیگر کار هم هزینه‌هایی دارد که بنا به توانمندی‌ها و مهارت‌های هر نویسنده می‌تواند مبالغ مختلفی داشته باشد. با ما همراه باشید تا از انواع مقالات، مجلات، روند ارسال و پذیرش و هزینه‌های این فرایند برایتان بگوییم.
فهرست محتوا
برای نوشتن هر متنی نیاز به رعایت ساختاری وجود دارد. فرقی نمی‌کند که می‌خواهید برای چه پلت‌فرم و در چه قالبی شروع به نوشتن کنید؛ نامه؟ مقاله ژورنالیستی؟ مقاله علمی؟ در هر حال، نیاز دارید تا ساختاری را رعایت کنید.
برای اینکه بدانید ساختار مقالات علمی مختلف چیست باید با انواع آنها آشنا باشید. در ادامه به معرفی انواع مقالات علمی از دو منظر می‌پردازیم. در دنیای مقاله‌نویسی علمی، مقالات مختلف را در شکل‌های متنوعی دسته‌بندی می‌کنند. مثلا می‌توان آنها را از نظر محلی که به چاپ می‌رسند، دسته‌بندی کرد. نوع مجله‌ای که مقاله در آن به چاپ می‌رسد، می‌تواند یک دسته‌بندی مناسب برای انواع مقالات باشد. نوع دیگری از دسته‌بندی هم براساس ساختار مقالات و شکل محتوای‌شان انجام می‌شود.
اگر مقالات را از منظر مجله‌ای که در آن چاپ شده، دسته‌بندی کنیم:
علاوه بر این دسته‌بندی، نوع دیگری از طبقه‌بندی هم برای مقالات مختلف وجود دارد و آن مرتبط با نوع محتوا و ساختارشان است:
همان‌طور که می‌بینید، انواع مختلفی از مقالات وجود دارند. برای شروع کار تحقیقاتی و پژوهشی‌تان باید بدانید که هر مقاله چه ویژگی‌هایی دارد. لازم است تا مشخص شود که می‌خواهید چه نوع مقاله‌ای را و در چه قالب و اسلوبی بنویسید. حال در بخش بعدی از انواع مجلات خواهیم گفت.
هر نوشته‌ای باید بنا به هدف و محل انتشارش از اسلوبی ویژه پیروی کند. برای نگارش مقالات علمی هم باید ساختاری را بشناسید. انواع مقالات دارای قواعد خاص خودشان هستند. اما اگر بخواهیم چارچوبی کلی برای مقاله‌ای علمی مطرح کنیم، به عناوین زیر می‌رسیم. باز هم تاکید می‌شود که هر مقاله‌ای در نوع خود از ساختار مشخصی برخوردار است و لزوما عناوین زیر را رعایت نمی‌کند اما ترکیب کلی می‌تواند مشابه چیزی باشد که در ادامه می‌بینید:
انواع مجلات برای چاپ مقالات
همان‌طور که در بخش قبلی هم گفته شد، نوعی دسته‌بندی برای مقالات وجود دارد. این دسته‌بندی براساس مجلاتی صورت می‌گیرد که مقالات در آنها به چاپ می‌رسند. مجلات دارای دسته‌بندی‌هایی هستند. این مجلات براساس اینکه در چه پایگاه داده‌ای نمایه می‌شوند، ارزش‌های مختلفی دارند.
برخی موسسات با راه‌اندازی پایگاه‌هایی که در آنها مجلات معتبر را فهرست می‌کنند، نوعی رتبه‌بندی در دنیا به وجود آورده‌اند. این رتبه‌بندی معتبر نشان می‌دهد که مجلات دارای چه استانداردهای کیفی و کمی هستند.
برای مثال، پایگاه داده isi را در نظر بگیرید؛ این موسسه پایگاه داده‌ای دارد که مجلات مختلف را براساس معیارهایی مانند کیفیت و نشر مقالات‌شان بررسی می‌کند و اگر مجلات دارای ارزش علمی بالایی باشند، آنها را به در پایگاه خود نمایه می‌کند.
حتما بخوانید: سیر تا پیاز چاپ مقاله در مجلات معتبر بین المللی
حال اگر مقاله‌ای که می‌نویسید در این مجلات پذیرفته شود، شما هم مقاله‌تان را در جایی معتبر و ارزشمند به چاپ خواهید رساند. مجلات داخلی و خارجی متنوعی برای چاپ مقالات وجود دارند. این شما هستید که باید متناسب با موضوع و ساختار مقاله‌تان درخواست چاپ اثر خود را به نشریات علمی مختلف اعلام کنید. درباره ارسال یا سابمیت مقاله در بخش بعدی بیشتر خواهید خواند.
سابمیت (submit) مقاله به معنای ارسال و تسلیم‌کردن مقاله به مجله است. یعنی بعد از اینکه مقاله‌ای را نوشتید و مشخص کردید که می‌خواهید آن را برای چه مجله‌ای ارسال نمایید، اقدام به سابمیت مقاله می‌کنید.
البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که در مرحله قبل از ارسال، درباره این موضوع که اسکوپ یا چشم‌انداز فعالیت و زمینه موضوعی مجله با مقاله‌تان سازگار است به نتیجه رسیده‌اید. یعنی مطمئن شده‌اید که موضع مقاله‌تان با عناوین کارشده در مجله سازگاری و همخوانی دارد.
بعد از این موضوع هم مقاله‌تان را براساس اصول و فرمت درنظرگرفته شده در مجله تنظیم کرده‌اید و حالا می‌خواهید وارد فرایند ارسال شوید. برای ارسال هم یا باید به ایمیلی مقاله‌تان را بفرستید که از سوی مجله مشخص شده است یا از طریق پلت‌فرمی که در سایت هر مجله برای دریافت مقالات در نظر گرفته می‌شود، اقدام به ارسال کنید.
با سابمیت مقاله خود برای ژورنال‌ها وارد فرایند پذیرش می‌شوید. یعنی سردبیران مقاله‌تان را با نگاهی مروری و اولیه بررسی می‌کنند تا مشخص شود که اصلا این مقاله هم‌سو با سیاست‌ها و اسکوپ مجله هست یا خیر. اگر همخوانی وجود داشته باشد، مقاله برای بررسی‌های بیشتر از سوی سردبیر برای داوران و مرورگران مجله فرستاده می‌شود. در روند بررسی مقالات هم امکان وقوع سرنوشت‌های مختلفی وجود دارد. در ادامه در این باره بیشتر خواهید خواند.
اکسپت (accept) در زبان انگلیسی به معنای پذیرش است. اگر مقاله‌تان از سوی ژورنالی که آن را برایش فرستاده‌اید، برای چاپ قبول شود، اصطلاحا اکسپت شده است. پذیرش مقالات به سادگی صورت نمی‌گیرد. یعنی معمولا بعد از اینکه مقاله‌تان را برای یک ژورنال ارسال کردید و سردبیر آن را برای داوران فرستاد، باید منتظر باشید تا نظرات آنها به شما ابلاغ شود.
در موارد بسیار معدودی، اثر سریع و زود پذیرفته می‌شود. اما در مواردی هم نقدها و نظراتی به اثرتان وارد می‌گردد که باید برای اصلاح‌شان تلاش کنید و بعد از رفع اشکالات و اصلاحیه‌ها منتظر بمانید و ببینید که داوران توجیه شده‌اند یا خیر.
امکان دارد ایراد یا سوالی که درباره مقاله‌تان مطرح می‌شود، جزئی باشد و با ویرایشی ساده رفع شود. در این حالت به بازبینی مقاله، ماینِر ریوایز یا بازبینی خرد و جزئی گفته می‌شود. گاهی هم نیاز است تا توضیحاتی مهم و اساسی درباره بخش‌هایی از مقاله به داوران ارائه دهید. در این صورت، گفته می‌شود که مقاله‌تان مشمول مِیجر ریوایز یا بازبینی کلان و جدی شده است.
در هر دو حالت، نیاز است تا بدون عصبانیت و با تلاش برای گرفتن جواب مثبت از داوران برای چاپ مقاله خود، تلاش‌تان را به کار بگیرید. اگر داوران در هر یک از این موارد توجیه شدند که هیچ. اما اگر توجیه نشوند، امکان دارد که مقاله‌تان را رد کنند. در صورت ردشدن مقاله هم ناراحت نشوید، برای ارسال اثرتان به جایی دیگر اقدام کنید.
یادتان باشد که گاهی‌اوقات، ممکن است که ایراداتی به اثرتان گرفته شود که چندان منطقی نیستند. البته این گاهی‌اوقات رخ می‌دهد. در هر حال، شما باید نهایت تلاش‌تان را به کار بگیرید تا داوران را نسبت به پذیرش اثر خود متقاعد نمایید. پذیرش مقاله در ژورنال‌های معتبر می‌تواند رزومه تخصصی و علمی‌تان را پربار کند و به شما کمک نماید تا به جایگاه‌های خوبی در دنیای آکادمیک برسید.
چاپ مقالات می‌تواند با هزینه یا رایگان باشد. فارغ از رایگان یا پولی بودن مجلات، باقی هزینه‌ها به شخص شما به عنوان نویسنده بازمی‌گردد. مهم‌ترین هزینه‌ای که باید برای چاپ و نشر مقاله‌تان داشته باشید، هزینه چاپ مقاله در بعضی از ژورنال‌هاست.
بعضی از مجلات داخلی و خارجی برای پذیرش و چاپ مقالات هزینه‌ای دریافت می‌کنند. این هزینه چندان اندک نیست. بنابراین، مهم‌ترین بخش از هزینه‌های چاپ مقالات معمولا به این بخش از کار ارتباط دارد.
اگر اثرتان را برای مجله‌ای داخلی ارسال کنید، هزینه بسیار ارزان‌تر از هزینه‌ای خواهد بود که باید برای انتشار مقاله‌تان در مجله‌ای خارجی بپردازید. هزینه چاپ مقالات در مجلات داخلی معمولا بین ۴۰۰ -۵۰۰ هزار تومان تا ۲-۳ میلیون تومان است. اما هزینه چاپ مقاله در نشریات خارجی بالای ۶ میلیون تومان است.
پرداخت هزینه انتشار مقاله در مجلات خارجی هم با دشواری‌هایی روبه‌روست. چون اگر حسابی در بانک‌های خارجی نداشته باشید، باید به دنبال روشی بگردید که به واسطه آن، امکان ارسال پول به حساب نشریات وجود داشته باشد. یا باید از شرکت‌های واسطه نقل‌وانتقالات ارزی کمک بگیرید یا به دنبال کسی در میان آشنایان باشید که امکان واریز پول را به نشریات از جانب شما دارد.
از هزینه چاپ مقاله در ژورنال‌ها که بگذریم، هزینه‌های دیگری هم در مسیر آماده‌سازی مقالات برای انتشار وجود دارد که باید به آنها دقت کرد. برای مثال، ویرایش مقالات انگلیسی از گام‌های مهم تولید مقاله است.
یعنی اگر به امر ویرایش آشنا نباشید، نیاز دارید تا از کسانی که در این زمینه حرفه‌ای هستند، کمک بگیرید. اگر مقاله‌تان را برای نشر در مجلات خارجی آماده می‌کنید هم باید به فکر ترجمه آن باشید.
ترجمه مقاله به انگلیسی نقش مهمی در پذیرش آن دارد. برای اینکه بتوانید در حد یک نیتیو انگلیسی مقاله‌ای به زبان انگلیسی تولید کنید باید به این زبان اشراف کامل داشته باشید. اگر توانایی و مهارت زبان انگلیسی در شما وجود ندارد، ناگزیر به استفاده از خدماتی خواهید بود که از سوی موسسات مختلف ارائه می‌شود.
طبیعی است که ترجمه مقاله‌تان با صرف هزینه همراه است. در مسیر آماده‌سازی مقاله، علاوه بر ترجمه و ویرایش، گام‌های دیگری هم وجود دارد که ضمن اینکه مقاله‌تان را برای ارسال آماده‌تر می‌کند، هزینه‌هایی هم به شما تحمیل می‌نماید.
برای مثال، قبل از ارسال مقالات خود برای نشریات گوناگون، بهتر است که از نقطه‌نظر وجود سرقت ادبی روی آنها کار کنید. یعنی چه؟ اجازه بدهید درباره سرقت ادبی کمی توضیح بدهیم.
در دنیای علم، تقلب هم زیاد صورت می‌گیرد. یعنی بسیاری از مقالات و تحقیقات وام‌گرفته از آثار دیگران هستند. خب! چنین چیزی خوشایند نیست و هیچ‌کس حق ندارد که از دستاوردهای دیگران به نام خود سواستفاده کند. به همین دلیل جامعه علمی روی موضوع سرقت ادبی حساس است و قوانینی در این زمینه تعیین کرده است.
مثلا مجلات در زمان دریافت مقالات مختلف، آنها را با نرم افزارهای مختلف بررسی می‌کنند تا مبادا، بخشی از مقاله مشابه مقاله دیگری باشد که قبلا چاپ شده است. هر کس هم برای اشاره به دستاوردهای علمی دیگران باید از قوانینی مانند ذکر نام و نام اثر در بخش‌های مراجع و منابع پیروی کند.
نقل‌قول‌کردن از دیگران و استناد دادن به تحقیقات دیگر هم از روش‌هایی است که نشان می‌دهد، نویسنده قصد استفاده از دستاوردهای دیگران را ندارد. حال با وجود تمام این مسائل، گاهی‌اوقات، امکان دارد که به طور غیرعمد هم برچسب سرقت ادبی به شما بخورد.
اما اگر قبل از ارسال مقالات‌تان از نرم‌افزارهایی مانند آی‌تنتیکیت (iThenticate) برای بررسی سرقت ادبی بهره بگیرید، دیگر مشکل چندانی تهدیدتان نخواهد کرد. شناسایی بخش‌هایی از مقاله که مشابه با مقالات دیگر است به شما کمک می‌کند تا از متهم‌شدن رها شوید. چگونه؟ بعد از کشف مشابهت‌ها با پارافریز یا بازنویسی می‌توانید اقدام به ایجاد تغییراتی در مقاله خود کنید.
خدمات شناسایی سرقت ادبی و پارافریز هم هزینه‌هایی دارند. اگر خودتان از نرم‌افزارها و سایت‌هایی که این کار را انجام می‌دهند، کمک بگیرید، باید هزینه‌ای معمولا به دلار پرداخت کنید. اگر هم این کار را به موسسات بسپارید، باز هم هزینه‌ای باید بپردازید. البته این هزینه کمتر از هزینه‌ای است که خودتان در استفاده انفرادی و مستقل از نرم‌افزارها می‌پردازید.
