زمانی که فردی بدهکار است، آنچه معمول است این است که در وهله اول به صورت مسالمت آمیز داین از مدیون طلب خویش را مطالبه می نماید و اگر مدیون طلب را پرداخت نماید که موضوع فیصله می یابد اما در برخی از موارد مدیون با میل و رغبت در جهت پرداخت بدهی خویش اقدام نمی نماید و داین بعد از مشورت گرفتن از مشاوره حقوقی متوجه میشود راهی جز درخواست طلب خویش از محاکم قضایی ندارد.
یکی از معمول ترین طرقی که اکثر طلبکاران برای رسیدن به دیون خویش از آن استفاده می نمایند معرفی اموال مدیون به اداره ثبت جهت توقیف است.
زمانی که داین(طلبکار) اموالی از مدیون را به اداره ثبت معرفی می نماید، اداره ثبت استعلام می نماید و چنانچه اثبات گردد که اموالی به نام داین(بدهکار) وجود دارد ، اموال مزبور توقیف می گردد.
اما در صورتیکه اموال مدیون جز ضروریات زندگی فرد و به عبارت دیگر جزء مستثنیات دین باشد، اموال مزبور در مقابل بدهی قابل توقیف نمی باشند.
چه اموالی جزء مستثنیات دین و غیر قابل توقیف است؟
برخی از اموال قابلیت توقیف ندارند و حتی در صورتی که توقیف گردند، با اثبات اینکه لازمه زندگی معمول افراد می باشند از توقیف خارج می گردند. قانون گذار این اموال را با نام مستثنیات دین بر شمرده است و ماده 24 قانون محکومیت های مالی مصوب 1392 مواردی را احصا نموده است که این موارد جزء مستثنیات دین می باشند و قابل توقیف نیستند.
این موارد عبارتند از:
. منزل مسکونی که در شان افراد مدیون
. خودرو شخصی که در شان افراد مدیون
. اسباب و وسایل کار افراد مدیون
. البسه و وسایل ضروری زندگی مدیون
. تلفن شخص مدیون
چگونه میتوان اثبات نمودکه اموال توقیفی جزء مستثنیات دین است؟
زمانی که اموالی از مدیون توقیف می گردد، شخص مدیون بایستی از طریق همان مرجعی که اموال توقیف شده است جهت رفع توقیف دادخواست بدهد و بررسی این موضوع که اموال توقیفی در شان مدیون می باشند یا خیر با دادگاه صادرکننده حکم می باشد که چنانچه تشخیص دهد که اموال توقیفی در شان مدیون است از آن ها رفع توقیف می گردد و در غیر این صورت اموال مزبور به فروش می رسد و از محل فروش آن در ابتدا مستثنیات دین مدیون پرداخت می گردد و مابقی به بدهکاران تعلق می گیرد.
مثال: چنانچه منزل مسکونی بالاتر از شان فرد توقیف شده باشد، منزل به فروش می رسد و از محل فروش آن در حد یک منزل مسکونی متعارف به مدیون داده می شود و مابقی به طلبکاران داده می شود.