در 15 درصد از افراد دیابتی زخم های پا ایجاد می شود که با وجود زخم دیابتی ریسک قطع عضو می تواند تا 8 برابر افزایش یابد.
زخم های دیابتی به علت اختلال اعصاب پا(نوروپاتی) و اختلال عروقی ناشی از این بیماری ایجاد می شود.
آسیب عصبی موجب اختلال در دریافت حس یا از دست دادن کامل حس می شود.
این مورد به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می شود.
فشار ناشی از کفش، بریدگی ها، کوفتگی ها و هر آسیب دیگر به پا، توجهی نمی شود.
از دست رفتن حس حمایتی پا (حس درد و فشار) موجب می شود تا این آسیب ها سیگنال مناسب برای
ایجاد آگاهی از تخریب به مغز ارسال نکنند و بیمار نسبت به آن ها بی تفاوت باشد.
بیماری عروقی که در آن عروق ریز تغذیه کننده پا آسیب می بینند به عنوان microangiopathy شناخته می شود که آن نیز موجب بروز آسیب می شود.
آسیب عروقی موجب بروز زخم دیابتی شده و نیز ترمیم آن را با تاخیر و مشکل مواجه می کند.
بیماری های عروقی با سیگار کشیدن تشدید می شود.
اینکه بیمار دیابتی با زخم به پزشک مراجعه کند غیرمعمول نیست، زیرا دردی حس نمی کنند.
به عبارت دیگر آنها زمانی به پزشک مراجعه می کنند
که خون ریزی شدید و یا سیاه شدن پا را می بینند.
بسته به شدت پای دیابتی می توان آن را در طبقه بندی های زیر قرار می گیرند:
0 : پایی که در ریسک زخم شدن است اما در حال حاضر زخمی ندارد
1 : زخم سطحی بدون عفونت
2 : زخم عمیقی که در آن تاندون ها و مفاصل مشخص است
3 : زخم وسیع و آبسه
پیشگیری ثانویه از پای دیابتی در واقع به منظور پیشگیری از قطع عضو می باشد.
بافت های اطراف زخم به علت خون رسانی ضعیف سیاه می شوند.
در موارد شدید قانقارین وسیع یا موضعی مشاهده می شود.
پاهای دیابتی بسیار مستعد عود مجدد و نیز عفونت می باشند.
پیشگیری از ایجاد پای دیابتی و همچنین زخم شدن آن و نیز جلوگیری از افزایش زخم و بهبود آن از
اهداف درمان می باشد.به منظور درمان زخم پای دیابتی باید دو اقدام اساسی صورت گیرد؛
اول اینکه به پزشک متخصص عفونی یا ارتوپد مراجعه شود تا بتواند با تجویز
داروهای لازم جلوی پیشرفت زخم را گرفته و آن را درمان کند.
دوم، از آنجا که به پاها برای راه رفتن نیاز داریم و هرچقدر بیمار سطح فعالیتش کاهش یابد
باعث وخیم تر شدن شرایط عمومی او خواهد شد،
باید از کفش ها و کفی های مخصوص که موجب برداشته شدن فشار از روی زخم میشوند استفاده کرد.
بدین وسیله می توان با حفظ عملکرد فرد به زخم او اجازه ترمیم داد.
– قند خون را مدام کنترل کنید تا از ایجاد نوروپاتی و دیگر مشکلات مربوط به دیابت جلوگیری نمایید
– اگر سیگار می کشید آن را ترک کنید
– اقدامات مراقبتی پوست و ناخن انجام دهید و به صورت منظم ناخن ها را کوتاه کرده و تمیز کنید
– اگر در پوست خود مشکلاتی مانند عارضه پای ورزشکاران یا التهاب پوستی دارید به پزشک مراجعه کنید
– استفاده از کفش راحت: کفش نرم مناسب برای پا و یا کفی های ساخته شده مخصوص پای فرد
مرکز ارتوپد فنی توان طب به کمک نیروهای متخصص و آموزش دیده
ونیز دستگاه های ساخت کفی توانایی تولید کفش و کفی های مخصوص بیماران
دیابتی دارای زخم پا می باشد.
یا مشکلات عروقی و یا هردو؟
زخم های نروپاتیک باید از آسیب های ثانویه تا زمان بهبود حفظ شوند و از ایجاد زخم های جدید ناشی از
فشار با پوشیدن کفش مناسب و راحت جلوگیری شود.
زخم های ناشی از مشکلات عروقی باید توسط یک جراح عروق بررسی شوند تا علت و نیاز یا
عدم نیاز به جراحی مشخص شود. در موارد شدید این مشکل ممکن است منجر به قطع عضو فرد گردد.
بنا به هر علتی که زخم ها ایجاد شده اند، بافت مرده روی سطح باید برداشته شود و یک پانسمان نرم بر
روی سطح قرار می گیرد که رطوبت موضعی را تامین کند. پانسمان عسل هم می تواند کمک کننده باشد.
بهترین راه پانسمان بستگی به نوع زخم و شدت آن دارد.
در صورت وجود شواهدی از عفونت احتمال تجویز داروهای آنتی بیوتیک وجود دارد.
