فن سانتریفیوژ(گریز از مرکز) :
در ادامه توضیحات قبلی در این بخش به اختصار در مورد فن سانتریفیوژ مواردی را عنوان خواهیم کرد. همان طور که میدانید و در مطالبی قبل نیز به طور کامل عنوان شد انواع مختلفی از فن ها در صنایع مختلف وجود دارد و مورد استفاده قرار میگیرد که بطور کلی در دو دسته تقسیم می شوند فن آکسیال یا محوری و فن سانتریفیوژ یا گریز از مرکز ، فن سانتریفیوژ یک دستگاه مکانیکی برای حرکت هوا یا سایر گازها در جهت و زاویه 90 درجه برای تهویه است. فن سانتریفیوژ برای اولین باردراوایل سال 1832میلادی توسط مهندس الکساندر سابلوکف اختراع شد. فن های سانتریفیوژ امروزه یکی از انواع پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد . درواقع فن سانتریفیوژ قسمتی اصلی و جدای ناپذیر از سیستم تهویه هوا می باشد این نوع از فن ها در صنایع مختلف کاربرد های متنوعی دارند.بطور مثال بصورت گسترده در دستگاههای هواساز، ایرواشر ها، مکنده های مرکزی وسیستم های تخلیه دود و انواع فن کویل های صنعتی و خانگی استفاده می شود. فن های سانتریفیوژ با توجه به نیاز مشتری وبراساس حجم هوای که میبایست جابجا کند در ابعاد وانواع مختلفی طراحی وتولید می شود . به صورت کلی وبنا بر یک قاعد اصلی این فن ها هوا را با فشار بیشتری جابجا می کنند اما در مقایسه با فن های محوری حجم کمتری ازهوا را جابجا می نمایند البته لازم به ذکر است که در مواردی که از سیستم کانال کشی جهت انتقال هوا یا گازاستفاده می شود حتما باید از فن های سانتریفیوژ استفاده شود تا بتوان بر افت فشارهوا که در اثر طول مسیر و پیچ وخم های احتمالی ایجاد می شود غلبه نمود تا تهویه به صورت مناسب صورت پذیرد.
نحوه کارو عملکرد فن سانتریفیوژ:
اگزاست فن سانترفیوژ یا گریز از مرکز از انرژی جنبشی تیغه های فن یا پروانه فن برای افزایش وبالا بردن حجم هوا و ایجاد فشار لازم استفاده می کند ،فن های سانتریفیوژ به دلیل شکل طراحی که دارند به راحتی افت فشار ناشی از مسیر کانال کشی را جبران می نمایند .بطور کلی زاویه هوای ورودی به فن در حدود 90درجه تغییر می کند واز قسمت دهانه خروجی به بیرون هدایت می شود.در این نوع فن ها هوا در جهت عمود بر محور گردش پروانه تخلیه می شود ،هوای وردی از دهنه مکش فن و در موازات محور گردش پروانه وارد می شود و با حرکت شعاعی به سمت پیرامون پروانه ونوک بالکهای فن حرکت می نماید در همین زمان هوای ورودی مقداری انرژی جنبشی دریافت کرده وکه موجب بالا رفتن فشار استاتیک در آن می شود که در قسمت خروجی جریان هوا همرا با فشار مناسب بوجود می آید.فن های سانتریفیوژ با توجه به تعداد دورپروانه و سایز آن حجم های مختلفی از هوا را ایجاد می کنند این به آن معنی می باشد که شتاب و حجم هوای تولیدشده توسط فن سانتریفیوژ منوط به سایز و سرعت چرخش پروانه می باشد.
در زیر عملکرد و کاربرد اگزاست فن سانتریفیوژ را بررسی میکنیم:
فن سانتریفیوژ به طور معمول دارای شکلی استوانه ای می باشد که از تعدادی تیغه که بر روی پروانه قراردارند تشکیل شده است با توجه به نوع قرار گیری و انحنای پره های و تعداد پرها عمکرد و میزان فشار و حجم هوای تولیدی متفاوت خواهد بود . همان طور که بیان شد در در فن سانتریفیوژ زاویه ورود و خروج هوا 90 درجه می باشد. در فن سانتریفوژ هوا از قسمت دهانه ورودی پروانه به بخش تیغه های فن حرکت می نماید و این امر موجب می شود که انرژی جنبشی افزایش یابد و در هنگام خروج به انرژی فشاری تبدیل شده و این امر باعث ایجاد فشار زیاد می شود. کاربرد های مختلف فن های سانتریفیوژ در صنایع مختلف باعث شده دامنه مصرف از این مدل فنها بسیار بالا باشد .فن های سانتریفیوژ در ابعاد کوچکتر از جنس پلاستیک فشرده ودر سایزهای بزرگ از جنس آلومینیم و فولاد ساخته می شوند فن های سانتریفیوژ بخاطر استحکام بالا و مقاومت خوبی که دارند قابل استفاده در شرایط و فضا های که دمای با لا وآلودگی زیادی دارند می باشند. بطورکلی کاربرد انواع فن سانتریفیوژ در سیستمهای تهویه مطبوع می باشد.
فن های سانتریفیوژ مزایای زیادی دارند که در ذیل به چند مورد اشاره خواهیم کرد:
1-استقامت بالا و ابعاد مختلف این امکان را می دهد که از این فن ها در صنایع و دستگاههای مختلفی استفاده گردد.
2- قابلیت تولید فن سانتریفیوژ از متریال های مختلف مانند استیل 316 ، فولاد st 37 و pvc باعث می شود بتوان در شرایط مختلف و فضا های با خورندگی بالا و حالت اسیدی نیز از این فن ها استفاده نمود.
3- فن سانتریفیوژ با ایجاد جریان هوای ثابت موجب می شود که در کنار جریان هوا فشار در حدود 85 درصد ایجاد شود که در خیلی از سیستمها قابل اهمیت است.
4-تامین و نگهداری این فنها بسیار آسان می باشد و می تواند بصورت دوره ای آنها را نظافت کرد.
5- تنوع در شکل ظاهری و ابعاد نیز از دیگر مزایایی فن های سانتریفیوژ می باشد.