خار پاشنه در واقع یک زائدهی استخوانی است که در زیر استخوان پاشنهی پا شکل میگیرد. در کف پا یک نوار ضخیم از بافت نرم به نام فاسیتپلانتار وجود دارد که به استخوان پاشنهی پا متصل است. این نوار ضخیم و محکم موجب تشکیل قوس کف پا شده و به حفظ ثبات پا کمک میکند. در صورتی که با گذشت زمان به دفعات زیاد به نوار فاسیتپلانتار در کف پا فشار وارد شود، این فشار به نقطهی اتصال فاسیت به استخوان پاشنه منتقل شده و این تنش و فشارهای مکرر موجب تشکیل خار استخوانی در استخوان پاشنه میشود که به آن خار پاشنه گفته میشود هر چند بدون وجود خار پاشنه و صرفا با التهاب فاسیای پلانتار تمام علائم می تواند برای بیمار ایجاد شود ، بدون اینکه در عکس خار پاشنه دیده شود .
علت بروز خار پاشنه پا
اگر با گذشت زمان، نوار فاسیتپلانتار در کف پا به طور مداوم به استخوان پاشنه فشار بیاورد، نهایتا یک زائدهی استخوانی در محل اتصال این دو به یکدیگر تشکیل میشود. وارد شدن فشار به استخوان پاشنه توسط نوار فاسیتپلانتار عمدتا به خاطر عملکرد غیرطبیعی پا و یا به خاطر وضعیت بد قرارگیری پا (در هنگام ایستادن یا راه رفتن و ..) است. در واقع همان دلایلی که موجب التهاب فاسیت پلانتار (و درد کف پا) میشوند، نهایتا به شکل گیری خار پاشنه نیز منجر میشوند. این دلایل عبارتند از:
وضعیت بد قرارگیری پا (در هنگام ایستادن یا راه رفتن و ..) - در صورتی که پای شما بیش از حد به داخل یا خارج چرخش داشته باشد، بافت نرم موجود در کف پا بیش از حد تحت فشار قرار میگیرد و کشیده میشود و این مسئله باعث درد و التهاب در کف پا میشود.
گرفتگی عضلات - گرفتگی و عدم انعطافپذیری عضلات ساق پا موجب وارد شدن فشار بیش از حد به نوار فاسیتپلانتار در کف پا میشود.
پوشیدن کفش نامناسب که به خوبی از قوس کف پا پشتیبانی نمیکند و فشارهای وارد شده به کف پا را جذب نمیکند.
داشتن اضافه وزن
افزایش سطح فعالیت
راه رفتن روی سطوح سخت- راه رفتن با پای برهنه روی سطوح سخت (مانند سیمان یا کاشی) میتواند موجب تشدید درد پاشنه شود.
قوس زیاد کف پا و یا قوس کم کف پا
مشکلات مربوط به کمر
تکارتراپی برای درمان خار پاشنه:
یکی از تکنیک های مناسب برای کاهش چسبندگی در خار پاشنه استفاده از امواج ردیوفرکوانسی و تکار درمانی با پروتکل های خاص غیر گرمایی است . استفاده از تکار در فاز حاد التهابی خار پاشنه توصیه نمی شود .
درمان خانگی خار پاشنه
ما امروزه جملات زیاذی می شنویم در مورد درمان خانگی خار پاشنه با سرکه سیب ، درمان خار پاشنه با گوجه فرنگی ، درمان خار پاشنه با ابغوره و درمان خار پاشنه با صابون ،درمان خار پاشنه با ماساژ شیشه اب یخ زده و.... ولی واقعیت بهترین درمان خانگی خار پاشنه ماساژ یخ و ماساژ با انگشت شست می باشد ،و البته نیاز به دستگاه شاک ویو و لیزر و کفی طبی اغلب جز لاینفک درمان خار پاشنه می باشد.
درمان جراحی خار پاشنه
خار پاشنه معمولا جراحی نمی شود و جراحی آن مرسوم نمی باشد . در موارد نادر و شرایط خاص آزادکردن خار و فاسیای پاشنه با کمک جراحی و توسط جراحان ارتوپد حاذق در این زمینه صورت می گیرد.
درمان قطعی خار پاشنه چیست؟
درمان قطعی خار پاشنه درمان خود خار پاشنه با روش هایی مانند تزریق و شاک ویو درمانی و ورزش خار پاشنه و .... می باشد در کنار درمان عوامل مستعد کننده ایجاد خار پاشنه مانند مشکلات کم و کف پا صاف و .. .
10 توصیه درمانی دکتر سپهریان برای درمان خار پاشنه:
1) 5 قالب یخ را در داخل پلاستیک بگذارید و به مدت 10 دقیقه صبح و 10 دقیقه شب کف پا را با آن ماساژ دهید .
2) 5 دقیقه صبح و 5 دقیقه شب کف پای خود را با روغن نارگیل ماساژ دهید .
3) ورزش کششی عضلات پشت ساق پا به گونه ای که یک بالش زیر ساق پا قرار گیرد و دست را روی نوک انگشتان بیاندازید و 30 ثانیه و 5 بار این ورزش را تکرار کنید .
4) در داخل منزل حتما با دمپایی راه بروید . بهتر است از صندل ها طبی که در مراکز ارتوپدی فنی ساخته می شود و جای پاشنه آن پد نرم دارد استفاده کنید.
5) کفی طبی جز لاینفک درمان خار پاشنه است . بهتر است کفی طبی از جنس فومی و مطابق استاندارد پای شما ساخته شود . قوس کم و زیاد کف پا در ساخت کفی باید اصلاح شود . کفی ژله ای که فقط قسمت پاشنه را در بر میگیرد بی تاثیر نیست ولی ایده ال نیست چون تمام طول کف پا وقوس داخلی آن را نمی گیرد .
6) سعی کنید از هر میزانی که هستید 3 تا 5 کیلوگرم وزن خود را کاهش دهید .
7) به جای ورزش های که وزن شما روی زمین قرار می گیرد از ورزش هایی مانند شنا و دوچرخه سواری استفاده کنید. این ورزش ها تا 6 ماه بعد از درمان خار پاشنه ادامه یابد .
8 ) استفاده از سرکه سب در درمان سنتی خار پاشنه توصیه شده است. هم خیس کردن حوله گرم با سرکه سیب و قرار دادن داخل کفش و همچنین استفاده خوراکی از ترکیب سرکه سیب و عسل در اّب گرم و خوردن آن صبح ناشتا توصیه شده است.
9) اگر کمردرد دارید نزد متخصص طب فیزیکی حتما آن را درمان کنید. ارتاط کمردرد و خار پاشنه بسیار زیاد است ، گاهی این ارتباط فقط در نوار عصب و عضله تشخیص داده می شود .
10) از شاک ویو درمانی در درمان خار پاشنه حتما استفاده کنید هر چند گاهی جواب آن هفته ها بعد ظاهر میگردد.