اسید نیتریک و کاربرهای آن | نیتریک صنعتی و آزمایشگاهی

اسید نیتریک اسيدی است قوي همراه با خاصيت اكسيدكنندگي بالا که درجه خلوص 65 درصد دارد و معمولا با دو گرید صنعتی و آزمایشگاهی تولید می شود.

مشخصات فنی نیتریک

• فرمول مولکولی : HNO3

• شکل ظاهری : مایع شفاف

• رنگ : زرد کمرنگ یا بی رنگ

• بو : بوی زننده و خفه کننده

• خلوص : اسید نیتریک 58 تا 60 درصد

• گرید محصول : صنعتی - آزمایشگاهی

کاربردهای اسید نیتریک

مواد اولیه تولید کودهای ازته

خالص‌ سازی فلزاتی چون طلا و پلاتين

عامل اکسید کننده در سوخت موشک ها

در آزمایشات شیمیایی به عنوان واکنشگر بکار برده می شود.

در غلظت ‌های بسیار کم برای قدیمی کردن مصنوعات چوبی

تولید نمک ‌های نیترات مانند آمونیوم نیترات، نقره نیترات، کلسیم نیترات

کارخانجات لبنی جهت تمیز کردن تجهیزات و دستگاه ها از محلول نیتریک به دلیل راحتی حذف مواد ته نشین شده استفاده می کنند.

نقش نیتریک در صنعت طلا

استفاده از اسید نیتریک در فرآیند بازیابی فلزات گرانبها از مهم ترین کاربردهای این اسید می باشد، که منجر به ساخت تیزاب سلطانی است. باید ذکر کرد که تیزاب از ترکیب اسید نیتریک و جوهرنمک تولید می شود و برای حل کردن طلا و پلاتین استفاده می گردد.

البته در ساخت تیزاب جایگزین هایی برای اسید نیتریک وجود دارد که بعضی از افراد به دلیل عدم دسترسی از آن استفاده می کنند.

تنها اسید نیتریک است که می تواند نقره و مس را در خود حل کند، از این رو از این اسید برای حذف و جداسازی فلزاتی نظیر مس، نیکل، روی از فلزات گرانبها استفاده می شود. برای مثال برای جداسازی روکش های طلا از قطعات الکترونیکی روکش شده با طلا مثل پین ها یا بردها می توان نیتریک را بکار برد.

نقره با حل شدن در اسید نیتریک تبدیل به نیترات نقره می گردد که این نیترات نقره با استفاده از روش هایی مثل سمنتاسیون تبدیل به فلز نقره می شود.

لازم به ذکر است که برای حل کردن نقره از اسید نیتریک رقیق استفاده می شود. با توجه به این که طلا در اسید نیتریک حل نمی شود از این اسید به وفور برای جداسازی طلا و نقره استفاده می شود. به خصوص در فرآیند بازیافت جواهرات مستعمل، استفاده از اسید نیتریک برای جداسازی طلا و نقره بسیار رایج است.

خطرات احتمالی تماس با اسید نیتریک

• تماس با چشم : سبب سوختگی شدید چشم، ریزش اشک، تحریک و نا بینایی می شود.
• تماس با پوست : تماس با محلول این ماده سبب تحریکات مختصر پوست و ایجاد لکه هایی به رنگ زرد تا قهوه ای در پوست می شود. پوست قبل از صدمه دیدن سفت شده، غلظت های بالای این ماده سبب درد و زخم های عمیق در پوست می شود، ممکن است جای زخم در پوست باقی بماند. اگر این ماده به مقدار زیادی برروی پوست ریخته شود و سریعا شسته نشود میتواند باعث مرگ شود.
• بلعیدن و خوردن : سبب در شدید و سوختگی دهان، حلق، سوراخ شدن معده، حالت تهوع، استفراغ، شوک و بیهوشی می شود.
• تنفس : بخارات این ماده سبب شوک، سوختگی گلو یا تحریک دستگاه تنفسی، سرفه، درد سینه، سختی در تنفس، سیانور، احساس خفگی و ادم ریه می شود.

نیتریک را از کجا تهیه کنیم ؟

اسید نیتریک با دو گرید صنعتی و آزمایشگاهی در گالن های 2.5 لیتری تا تانکرهای 1000 لیتری توسط شرکت های بازرگانی مواد شیمیایی و تولید کنندگان این عرصه بفروش می رسد.

منبع :

https://tehranacid.com/products/nitric-acid